Mahmud Muhtar Paşa (Katırcıoğlu)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mahmut Muhtar Paşa, Soyadı Kanunu sonrasında Mahmut Muhtar Katırcıoğlu, İzmir Valiliği, Bahriye Nazırlığı ve diğer çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri devlet adamıdır. 93 Harbi Doğu Cephesi komutanı ve sadrazam Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın oğludur.
İstanbul'da doğmuş, 1885'te Harbiye'ye girmiş daha sonra Almanya'ya gönderilerek 1888'de Metz Harbiyesi'ni bitirmiştir. Teğmen olarak Prusya Ordusu'nda görev almış, İstanbul'a döndüğünde Harbiye'de Erkanı Harbiye'nin Görevleri dersini okutmuştur. 1897 Yunan Harbinde Albay rütbesiyle Veletsin, Çatalca ve Dömeke Savaşlarında bulunmuş, 1900 yıllarında Fransız Büyük Manevralarında Osmanlı Devleti'ni ve orduyu temsil etmiştir. Aynı yıl Piyade dairesi İkinci Başkanlığı'na getirilmiştir. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanında sonra birinci ferik rütbesi ile Hassa Ordusu Birinci Fıkra Komutanlığına tayin edilmiş, 31 Mart Ayaklanması'nın bastırılmasında başarılar göstermiştir.
17 Eylül 1909 tarihinde İzmir Valiliği'ne atanmış, 2 Ekim 1910 tarihinde Bahriye Nazırlığına getirilerek valilik görevinden ayrılmış, İbrahim Hakkı Paşa kabinesiyle birlikte nazırlık görevinden de ayrılmıştır. 1912 ortalarında babası Gazi Ahmet Muhtar Paşa kabinesinde tekrar Bahriye Nazırlığı'na getirilmiş, Balkan Harbinde Trakya Şark Ordusu'nun sağ taraf 3.Ordu Komutanlığında bulunmuş, yaralandığı için istifa etmek zorunda kalmıştır. 1913'te Berlin Büyükelçiliği'ne tayin edilmiştir.
1917 yılında bütün görevlerinden istifa ederek İskenderiye'de dinlenmeye çekilmiştir. Paşa 1935 yılında Napoli'ye giderken yolda ölmüştür. (?)
Mahmut Muhtar Katırcıoğlu'nun hatıra, tarih ve politika konularında çeşitli eserleri bulunmaktadır. Ruzname-i Harp (Savaş Takvimi), Maziye Bir Nazar (Geçmişe Bir Bakış), Acı Bir Hatıra, Fransızca olarak La Turquie (Türkiye), L'Allemagne (Almanya), Evenements d'Orient (Şark Olayları) bunlardan bazılarıdır.
Mahmut Muhtar Katırcıoğlu, T.B.M.M.'nin kuruluşundan günümüze Meclis soruşturması sonucu siyasetçi ve bürokratların Yüce Divan'a toplam 14 sevk hadisesinden birine adı karışan kişidir. Bahriye Nazırlığı döneminde Anadolu Demiryolu Kumpanyası ile ilgili olarak İngiltere’de Times Iron Works fabrikalarına 20 bin İngiliz lirasını kefaletsiz ödeyerek "hazineyi zarara uğratmak" suçlamasıyla 30 Mayıs 1929'da Yüce Divan'a sevkedilmiş, yargılanması 3 Kasım 1929 tarihinde sona ermiştir. Yüce Divan, şirkete ödenen 22 bin Türk altınının yüzde 5 iskonto edilmek suretiyle Mahmut Muhtar Paşa'dan tahsiline karar vermiştir.
|
Mehmet Sabri Paşa (1867-1868) | Hekim İsmail Paşa (1868-1869) | Veliüddin Paşa (1869-1870) | Mehmet Sadık Paşa (1870-1872) | Hüseyin Avni Paşa (1872-1872) | Mustafa Süreyya Paşa (1872-1873) | Hamdi Paşa (1873-1874) | Ahmet Rasim Paşa (1874-1875) | Ahmet Paşa (1875-1875) | Sakızlı Ahmet Esat Paşa (1875-1875) | Hurşit Paşa (1875-1876) | Sabri Paşa (1876-1880) | Ahmet Şefik Mithat Paşa (1880-1881) | Ali Paşa (1881-1882) | Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa (1883-1883) | Hacı Naşit Paşa (1883-1885) | Halil Rıfat Paşa (1885-1886) | Nafiz Paşa (1886-1889) | Halil Rıfat Paşa (1889-1891) | Abdurrahman Nurettin Paşa (1891-1893) | Hasan Fehmi Paşa (1893-1895) | Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa (1895-1907) | Faik Bey (1907-1908) | Şerif Mehmet Rauf Paşa (1908-1909) | Mehmet Galip Bey (1909-1909) | Avlonyalı Mehmet Ferit Paşa (1909-1909) | Müşir Kazım Paşa (1909-1909) | Mahmud Muhtar Paşa (Katırcıoğlu) (1909-1910) | Hüseyin Nazım Paşa (1910-1911) | Celal Bey (1911-1912) | Ahmet Reşit Rey (1912-1912) | Hüseyin Nazım Paşa (1913-1913) | Evrenosoğlu Rahmi Arslan (1913-1917) | Hasan Tahsin Uzer (1918-1918) | Ethem Bey (1918-1919) | Sakallı Nurettin Paşa (1919-1919) | Kambur İzzettin (1919-1919) |
