Monolit

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dünyadaki en büyük monolit: Mount Augustus.

Monolit, yekpare taş veya kayadan meydana gelen, görünüşte dağ benzeri bir jeolojik veya teknolojik, büyük boyutlu bir kitledir. Sıklıkla çok sert ve katı metamorfik kayadan olan bu kitleleri, genellikle erozyon açığa çıkarmıştır.

İsim Latince monolithus sözcüğünden gelir ki bu da Yunanca μονόλιϑος (monolithos) sözcüğünden gelmektedir. μονόλιϑος sözcüğü ise μόνος yani "tek" ve λίϑος yani "taş"tan türemiştir. İngilizce ve Türkçe'ye ise Fransızca monolithe sözcüğünden geçmiştir.

[değiştir] Jeolojik Monolitler

Bugün dünyadaki en büyük üç monolit şunlardır:

Mount Augustus (Augustus Dağı), Avustralya
La Peña de Bernal, Meksika
Stone Mountain (Taş Dağı), Atlanta, Georgia, USA

Diğer monolitlerden bazıları:

Stone Mountain yani "Taş Dağı", ABD.

[değiştir] Kuzey Amerika

Bottleneck Peak and Moon, Utah, ABD
Devils Tower National Monument, Wyoming, ABD
El Capitan, Kaliforniya, ABD
Enchanted Rock, Teksas, ABD
Haystack Rock, British Columbia, Kanada

[değiştir] Avrupa

Frau Holle Stone, Almanya
Humber Stone, İngiltere
King Arthur's Stone, İngiltere
Logan Stone, İngiltere
Odin Stone, Orkney, Birleşik Krallık - 1814 yılında yok edilmiştir.
Cebelitarık Kayası (Rock of Gibraltar)

[değiştir] Afrika

Ben Amera, Moritanya
Brandberg Mountain, Namibya

[değiştir] Asya

Savandurga, Hindistan

[değiştir] Avustralya

Mount Coolum, Queensland
Mount Wudinna, Güney Avustralya

[değiştir] Güney Amerika

Paine Kuleleri, Şili

[değiştir] Antarktika

Scullin monoliti

[değiştir] Uluru

Yıllar boyunca Uluru/Ayers Kayası'nın dünyanın en büyük monoliti olduğu yazılmış ve söylenmiştir. Aslında bu iki açıdan da yanlıştır. Zira Uluru bir monolit değildir ve bir monolit olsa bile Mount Augustus ondan yaklaşık 2,5 kat daha büyüktür.

[değiştir] Yapay Monolitler

Monolit, Expo.02 İsviçre

Yekpare taştan meydana gelen abidelere tarihte sıklıkla rastlanır. Bunlar diğer özelliklerine göre farklı isimlerle anılır. Bunun dışında insan eliyle, farklı amaçlar için yapılmış monolitler bulunur. Bazı insan eliyle yapılmış monolitler ve tipler:

Theoderik Mozolesi, Ravenna
Aztek takvimi "Güneş Taşı"
Run taşları
Steller
Dikilitaşlar
Ogham Taşı (Ogham Stone), İrlanda
Adem ve Havva Taşları (Adam and Eve Stones), İngiltere
Merlin Taşı (Merlin Stone), İngiltere

[değiştir] Ayrıca Bakınız

Megalit
Monolitik
Monolit sütun
Monolitik kilise

"http://tr.wikipedia.org../../../m/o/n/Monolit.html"'dan alındı

Sayfa kategorisi: Jeomorfoloji