Plütonyum

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Plütonyum (Pu)
H Periyodik cetvel He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Uub Uut Uuq Uup Uuh Uus Uuo     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Temel özellikleri
Atom numarası	94
Element serisi	Aktinitler
Grup, periyot, blok	n/a, 7, f
Görünüş	gümüşi
Atom ağırlığı	239 g/mol
Elektron dizilimi	[Rn] 5f6 7s2
Enerji seviyesi başına Elektronlar	2, 8, 18, 32, 24, 8, 2
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hali	Katı
Yoğunluk	19.816 g/cm³
Sıvı haldeki yoğunluğu	16.63 g/cm³
Ergime noktası	912.5  °K 639.4  °C 1182.9 °F
Kaynama noktası	3505 °K 3228 °C 5842  °F
Ergime ısısı	2.82 kJ/mol
Buharlaşma ısısı	333.5 kJ/mol
Isı kapasitesi	35.5 (25 °C) J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı	Monoklinik (Tekeğrilikli)
Yükseltgenme seviyeleri	6, 5, 4, 3
Elektronegatifliği	1.28 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi	1st: 584.7 kJ/mol
Atom yarıçapı	175 pm
Atom yarıçapı (hes.)	pm
Kovalent yarıçapı	pm
Van der Waals yarıçapı	pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci	(0 °C) 1.460 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik	(300 K) 6.74 W/(m·K)
Isıl genleşme	46.7 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı	(20 °C) 2260 m/s ('de)
Mohs sertliği
Vickers sertliği	MPa
Brinell sertliği	MPa

Plütonyum, 1940 yılında Glenn T. Seaborg, Edwin M. McMillan, J. W. Kennedy ve A. C. Wahlby tarafından 60 inçlik siklotron (atom savurucu) içerisindeki uranyumun döteryum ile bombardımanı sonucunda elde edilmiştir.

Bütün izotopları radyoaktif ve toksiktir. Plütonyum sentetik olarak elde edilir. ²³⁸U çekirdeğinin nötron yakalaması ile ²³⁹U elde edilir. ²³⁹U beta bozunması ile nükleer reaktör içerisinde ²³⁹Pu (²³⁹Np ile birlikte) elde edilir.