Selanik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Selanik Θεσσαλονίκη |
|
|---|---|
 |
|
| Bölge | Merkez Makedonya |
| İl | Selanik İli |
| Nüfus | 363.987 (2001) |
| Metropolitan bölge nüfusu |
809.457 |
| Yüzölçümü | 17,8 km² |
| Nüfus Yoğunluğu | 20.449 /km² |
| Rakım | 20 m |
| Koordinat | 40°38′ K 22°57′ D |
| Posta kodu | 53x xx, 54x xx, 55x xx, 56x xx |
| Telefon Kodu | 2310 |
| Plaka Kodu | N |
| Belediye Başkanı | Vasilios Papageorgopoulos |
| Web sitesi | thessalonikicity.gr |
Selanik (Yunanca: Θεσσαλονίκη, Thessaloniki; Slav: Солун, Solun), Yunanistan'ın ikinci büyük şehri ve Yunan Makedonya bölgesinin en büyük şehri ve yönetim merkezidir. Selanik 1430-1912 yılları arasında 500 yıla yakın bir süre boyunca Osmanlı İmparatorluğunun en önemli şehirlerinden biriydi.
Selanik'in büyük şehir nüfusu 1 milyona yaklaşmaktadır ve coğrafi koordinatları 40°38′kuzey enlemi ve 22°58′doğu boylamındadır. En önemli turistik ziyaret yerleri Beyaz Kule ve Arkeoloji Müzesi'dir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Selanik'in Tarihi
[değiştir] Osmanlı Döneminde Selanik
Selanik 1430 tarihinde padişah II. Murat'ın yönettiği bir Osmanlı ordusu tarafından fethedildi. 15. yüzyıl boyunca kente Anadolu'dan getirilen çok sayıda Türk yerleşti. 1492 yılında Osmanlılar İspanya'dan kovulan Sefardi Yahudilere kapılarını açtıklarında Selanik Yahudilerin yerleşmek için en fazla tercih ettikleri şehir oldu. Selanik 500 yıla yakın bir süre boyunca bir Osmanlı şehri olarak kaldı. Çeşit çeşit Hristiyan, Yahudi ve Müslüman toplumların hep birlikte uyum içinde yaşadığı önemli bir kültür ve ekonomi merkezi haline geldi.
17. yüzyılda Sabetay Sevi tarafında başlatılan Sabetayizm hareketi Selanik'teki Yahudiler arasında çok rağbet buldu. Sabetay Sevi'yi izleyerek Müslüman olan Yahudiler Selanik'te Osmanlı Devleti'nin yenileşme çabalarına büyük katkılarda bulundular. Jöntürk hareketi büyük ölçüde Selanik'te gelişti. Osmanlı padişahı II. Abdülhamit tahttan indirildikten sonra 1909 yılında Selanik'e sürgüne gönderildi. Fakat 3 yıl sonra Selanik Yunanlıların eline geçince İstanbul'a geri gönderilmek zorunda kaldı.
[değiştir] Yunanistan Döneminde Selanik
1912'de Balkan Savaşları sonunda şehir Yunanistan yönetimine geçti. Osmanlı orduları, şehri Yunan çetelerine savaşmadan, ancak şehirdeki Türklerin can güvenliğinin sağlanması koşuluyla bıraktılar. Osmanlı Ordusu'nun Selanik'te bulunan kuvvetleri de silahlarını Yunan çetelerine teslim ettiler. Ancak Yunan çeteleri şehri teslim aldıkları günün gecesi kentte yaşayan pekçok Türkü, aralarında Osmanlı askerleri de bulunmak üzere katletmişlerdir. Şehrin simgesi olan Osmanlıların inşa ettiği Beyaz Kule sembolik bir vaftiz işleminden geçerek beyaza boyandı. O günden beri Beyaz Kule adıyla anılan bu yapının beyaz boyaları zamanla aşınıma uğradı ve eski rengini tekrar kazandı.
1917 yılında çıkan büyük bir yangın şehrin Türk bölgesini neredeyse tamamen yok etti. 1924 nüfus mübadelesi sonunda şehirde geride kalan bütün Türkler Türkiye'ye göç etmek zorunda bırakıldı ve Anadolu'dan gelen Rum göçmenler giden Türklerin yerini aldı. Kısa bir süre içinde şehrin nüfus yapısı tamamen değişti. Yunanlılar Selanik'te azınlıktayken kısa bir süre içinde ezici bir çoğunluk haline geldiler. Böylece Selanik'in Osmanlı-Türk kültüründe oynadığı rol son bulmuş oldu. Atatürk 10. Yıl Nutku'nda "Keşke Selanik'i de misak-ı milli sınırları içerisine alabilseydik" diyerek kentin Türkler için önemini vurgulamıştır.
İkinci Dünya Savaşında neredeyse tüm Yahudi cemaati (50.000 kişi) Alman Nazi işgalcileri tarafından Nazi toplama kamplarına yollanıp yok edildi. Böylece Osmanlı döneminde şehirin kültürel mozayiğini oluşturan bir diğer unsur da yok edilmiş oldu. Kısa bir süre içinde camilerin minareleri yıkıldı. Bazı cami ve sinagoglar kiliseye çevrildi. Eski Osmanlı evleri bakımsızlıktan yok oldu. Kentin geçmişiyle bağlantısı kesilerek modern bir Avrupa şehri haline getirildi.
Selanik, 1997'de Avrupa kültür başkenti seçildi.
[değiştir] İklim
Selanik Akdeniz İklimine sahiptir. Şehrin kuzeyi Balkan iklimi etkisi altında kaldığı için kışlar daha soğuk geçer.
| Ay | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
| En Yüksek [°C] | 9 | 10 | 13 | 18 | 23 | 28 | 31 | 30 | 26 | 21 | 14 | 10 |
| En Düşük Sıcaklık [°C] | 1 | 2 | 5 | 7 | 12 | 16 | 18 | 18 | 15 | 11 | 6 | 2 |
| Yağmur (mm) | 40 | 38 | 43 | 35 | 43 | 30 | 22 | 20 | 27 | 45 | 58 | 50 |
| Sıcaklık rekoru [°C] | 20 | 22 | 25 | 31 | 36 | 39 | 42 | 39 | 36 | 32 | 27 | 26 |
[değiştir] Selanik Doğumlular
 |
Wikimedia Commons'da Selanik ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur. |
- Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938), Türkiye Cumhuriyeti 'nin kurucusu, Kurtuluş Savaşının önderi
- Rasim Haşmet Bey 1880- 1918 şair, yazar ve yayıncıdır.
- Nazım Hikmet (1901-1963), şair ve yazar.
- Cavit Bey (1875-1926), İttihat ve Terakki liderlerinden, II. Meşrutiyet döneminde Maliye Nazırı.
- Zekeriya Sertel (1890-1980), yazar ve yayımcı
- Ahmet Emin Yalman (1888-1972), Gazeteci ve yazar
- Munis Tekinalp (1883-1961), İttihat ve Terakki liderlerinden, Türkolog
- Şükrü Naili Gökberk(1876-1936), Kurtuluş Savaşı komutanlarından
- Süleyman Sırrı Bey, (1874-1925), milletvekili ve Bayındırlık Bakanı
- Nuri Yamut (1890-1961), Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 6. Genelkurmay Başkanı
- Salih Omurtak (1889-1954), Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 4. Genelkurmay Başkanı
- Afet İnan (1908-1985), Türk tarihçi ve sosyoloji profesörü
- Refet Bele (1881-1963), İçişleri Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Kurtuluş Savaşı komutanı asker ve politikacı.
- Evrenosoğlu Rahmi Arslan (1874-1947), I. Dünya Savaşı döneminde Osmanlı Devletinin İzmir Valisi
- Hasan Tahsin (1888-1919), Kurtuluş Savaşı'nda Yunanlı işgalcilere ilk kurşunu atan gazeteci
- Cahit Uçuk (1909-2004), Hikaye ve roman yazarı
- Şefik Hüsnü (1887-1959), TKP kurucularından siyaset adamı
- Macit Gökberk (1908-1993), Felsefeci ve dil yalımcısı
- Cahit Arf(1910-1997) Matematikçi.
[değiştir] Kardeş Şehirler
İzmir ve Selanik'in kardeş şehir ilan edilmeleri konusundaki görüşmeler henüz tamamlanmamıştır ve devam etmektedir. Selanik'in diğer kardeş şehirleri şunlardır:
|
