Tefsir

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İslami bir terim olan Tefsir, Lugatta Bir şeyi iyice açıklamak, keşfetmek anlamına gelen "el-Fesr" masdarından tef'il babında bir kelimedir ve dolayısıyla yorumlamak, açıklamak manalarına gelir, çoğulu Tefasir'dir. İslami Istılâhta beşerî takat nispetinde, Allah-u Teâla'nın muradına delâlet etmesi yönünden Kur'an-ı Kerim'in ayetlerini inceleyen bir ilimdir.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere Tefsir ilminin konusu Kur'an ayetleridir.

Tefsir ilminin gayesi ise, iki cihanda selamete ve mutluluğa ulaşmak için Allah Teâla'nın kitabını yine O'nun murâdına uygun bir şekilde anlamak, anlatmak ve yararlı hükümler çıkarmaya kudret kazanmaktır.

Tefsir, bugün ilgili ilahiyat bölümlerinde okutulduğu gibi eskiden Medreselerde de okutulan derslerdendir. Tefsir bilimi ile uğraşanlara müfessir denir.

İlk müfessir Peygamber'dir. Kur'anı Kur'an ile tefsir etti. Sahabe ve Tabiin, yani birinci nesil ve ikinci nesil, peygamberin açıklamalarını kaydetti. Bu dönemlerde tefsir, hadisin bir kolu idi, sonra kendisi ayrı bir ilim haline geldi. Tefsir ilminde geleneksel sınıflamaya göre rivayete dayanan tefsirlere rivayet tefsiri, dile dayananlara dirayet tefsiri, tasavvuf yorumlarına göre yapılanlara işari tefsir denilmiştir.

En çok okunan tefsirler Celaleyn, Beyzavi, Ebussuud, Razi, Medarik, Elmalılı, Çantay, Kutup tefsirleridir. Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'dan öncekiler rivayet, onun yazdığı rivayet ve dirayet tefsiridir. Hasan Basri Çantay'ın Kuranı Hakim ve meali Kerim adlı çalışması meal-tefsirdir. Seyyid Kutub'un Fi Zılalil Kur'an adlı tefsiri geleneksel tefsirlerin yanında güncel bilgileri de ekleyen bir tefsirdir.