Nguyễn Thiện Tơ

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Nguyễn Thiện Tơ

Tên thật	Nguyễn Thiện Tơ
Ngày sinh	1921 tại Hà Nội
Nghề nghiệp	Nhạc sĩ
Thể loại	Nhạc tiền chiến
Tác phẩm nổi tiếng	Giáo đường im bóng, Qua bến năm xưa

Bà Vũ Hà Tiên năm 1950

Nguyễn Thiện Tơ là một nhạc sĩ tiền chiến, tác giả của những ca khúc nổi tiếng như Giáo đường im bóng, Qua bến năm xưa, Nhắn gió chiều, Trên đường về.

Nguyễn Thiện Tơ sinh năm 1921 tại Hà Nội, xuất thân trong một gia đình công nhân (xưởng in Viễn Đông) sống tại căn nhà số 22 phố Charron, ngày nay là phố Mai Hắc Đế. Lúc bé, Nguyễn Thiện Tơ theo học guitar Hawaii (Hạ Uy cầm) với thầy giáo Trần Đình Khuê, chỉ ba tháng ông đã được biểu diễn cùng thầy trên đài phát thanh Pháp. Sau đó ông theo học guitar (Tây Ban cầm) một người Pháp và bắt đầu biểu diễn ở các phòng trà với hai nhạc cụ này.

Theo Phạm Duy thì Nguyễn Thiện Tơ là một nhạc sĩ độc lập, không thuộc nhóm nhạc nào, nhưng một vài tài liệu có nói ông thuộc nhóm Myosotis cũng với Dương Thiệu Tước, Thẩm Oánh...

Năm 1938, 17 tuổi Nguyễn Thiện Tơ sáng tác bản nhạc đầu tay Giáo đường im bóng viết về một cô gái 16 tuổi tên Hà Tiên, theo đạo Thiên Chúa. Ông kể lại: "Trong kỳ nghỉ hè năm 1938 (lúc này còn là học sinh trường Thăng Long ở Hà Nội), tôi được mời tham gia biểu diễn đàn guitar ở Nam Định. Ở đây tôi đã làm quen với cô nữ sinh Hà Tiên cũng đến đây đóng góp tiếng hát của mình. Sau buổi dạ hội ca nhạc, tôi được bạn bè cho biết là gia đình cô ấy theo đạo Thiên Chúa. Nghĩ mình là kẻ ngoại đạo nên mới viết nên Giáo đường im bóng sau ngày ấy."

Ca khúc Giáo đường im bóng hoàn thành có được nhà thơ Phi Tâm Yến, bạn thân của Nguyễn Thiện Tơ, sửa lại lời. Theo Phạm Duy thì nhạc sĩ Lê Thương cũng thầm yêu cô Hà Tiên đó và đã viết nên ca khúc Nàng Hà Tiên.

Sau đó Nguyễn Thiện Tơ viết một số bản như Nhắn gió chiều, Trên đường về, Đêm trăng xưa, "Ngày vui đã qua, Cung đàn xuân xưa...

Ban đầu cuộc tình giữa Nguyện Thiện Tơ và Hà Tiên không được gia đình cô chấp nhập bới ngăn cách tôn giáo. Về sau thuyết phục được gia đình, họ thành hôn, Nguyễn Thiện Tơ tiếp tục dạy guitar Hawaii và guitar. Trong số những người học ông cũng có những nhạc sĩ nổi tiếng như Doãn Mẫn, Đoàn Chuẩn.

Sau ngày giải phóng Hà Nội, Nguyễn Thiện Tơ về Đài Tiếng nói Việt Nam, thổi flute trong dàn nhạc của đài. Đến năm 1959 ông chuyển sang dàn nhạc giao hưởng nhạc vũ kịch và năm 1965 ông chuyển về Hãng Phim truyện Việt Nam.

Nhưng năm đầu thập niên 2000, ông bà Nguyễn Thiện Tơ vẫn sống tại ngôi nhà 22 phố Mai Hắc Đế, Hà Nội.