Thực vật hai lá mầm cổ
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thực vật hai lá mầm cổ (paleodicots hay palaeodicots) là một tên gọi không chính thức được các nhà thực vật học như Spichiger & Savolainen (1997), Leitch và ctv. (1998) sử dụng để chỉ một nhóm trong thực vật có hoa, theo truyền thống được coi là một bộ phận của thực vật hai lá mầm (dicotyledons) nhưng đã bị loại ra khỏi nhóm đơn ngành là thực vật hai lá mầm thật sự (eudicots) trong các phân loại thực vật dựa trên hệ thống hóa phân tử.
Các nghiên cứu phát sinh loài ở mức phân tử chỉ ra rằng trong phạm vi thực vật có hoa (hay thực vật hạt kín - angiosperms) có hai nhánh chính, được công nhận trong hệ thống APG II dưới tên gọi monocots (thực vật một lá mầm) và eudicots hay tricolpates trong một vài nguồn tài liệu (thực vật hai lá mầm thật sự). Cả hai nhóm này đều là đơn ngành. Phần lớn các thực vật theo truyền thống được coi là thực vật hai lá mầm (dicots) nằm trong nhánh eudicots, nhưng vẫn còn một bộ phận nhỏ không đơn ngành bao gồm các nhóm rẽ ra (tiến hóa) sớm hơn, cũng được đặt trong nhóm dicots trong các hệ thống phân loại cũ (chẳng hạn hệ thống Cronquist). Các thực vật hai lá mầm rẽ ra sớm hơn này được gán cho tên gọi "paleodicots" và nó là tương ứng với Magnoliidae theo nghĩa của hệ thống Cronquist năm 1981 (trừ đi các bộ Bộ Mao lương (Ranunculales) và bộ Anh túc (Papaverales).) hay tương đương với Magnoliidae theo nghĩa của hệ thống Takhtajan 1980 (Spichiger & Savolainen, 1997). Một số loài trong nhóm thực vật hai lá mầm cổ chia sẻ các đặc trưng chung về bề ngoài với thực vật một lá mầm, chẳng hạn các bó mạch rải rác, hoa có đặc trưng là bội số của 3 (số lượng cánh hoa, lá đài v.v) hay phấn hoa không có ba lỗ chân lông.
Thực vật hai lá mầm cổ không phải là một nhóm đơn ngành và vì thế thuật ngữ paleodicots không được chấp nhận rộng rãi. Hệ thống APG II không công nhận nhóm gọi là "paleodicots" mà gắn các loài thực vật rẽ ra sớm hơn này vào một số bộ cùng một số họ không thuộc bộ nào. Đó là các bộ:
- Amborellales [1]
- Amborellaceae
- Nymphaeales [1]
- Nymphaeaceae
- Cabombaceae
- Hydatellaceae
- Nymphaeaceae
- Austrobaileyales
- Ceratophyllales (Leitch và ctv. 1998 không gộp vào "paleodicots")
- Chloranthales [1]
- Chloranthaceae
và Phức hợp Mộc lan (magnoliids), bao gồm:
- Canellales
- Canellaceae
- Winteraceae
- Piperales
- Aristolochiaceae [+ Lactoridaceae]
- Hydnoraceae
- Piperaceae
- Saururaceae
- Laurales
- Atherospermataceae
- Calycanthaceae
- Gomortegaceae
- Hernandiaceae
- Lauraceae
- Monimiaceae
- Siparunaceae
- Magnoliales
- Annonaceae
- Degeneriaceae
- Eupomatiaceae
- Himantandraceae
- Magnoliaceae
- Myristicaceae
[sửa] Lưu ý
- ▲ 1,0 1,1 1,2 Miêu tả trên website APG. Các bộ không được APG II công nhận, nhưng lại có trên website của APG. Được truy cập ngày 11-4-2007.
[sửa] Tham khảo
- Leitch I. J., M. W. Chase và M. D. Bennett. 1998. Phylogenetic analysis of DNA C-values provides evidence for a small ancestral genome size in flowering plants. Annals of Botany 82 (Suppl. A): 85-94.
- Rudolphe Spichiger & Vincent Savolainen. 1997. Present state of Angiospermae phylogeny. Candollea 52: 435-455 (text).
