Fime
Èn årtike di Wikipedia.
on fime, c' est des imådjes ki passèt ene padrî l' ôte divant ene foite lampe, po mostrer do movmint, et ki conte istwere u dene des racsegnes so on sudjet, et passer å cinema u al televuzion.
On fime est cmandé pa on produjheu et fwait pa on fjheu d' fimes ("reyalizeu"), sol sinnariou (scrip), sicrît pa on scrijheu d' fimes. Les djouweus(es) di role (acteurs) sont mostrés pa èn meteu el sinne. Li tins k' on boute po fé l' fime si lome li filmaedje u tournaedje.
Li prindaedje des poirtraits est fwait pa des filmeus ("cameramans"), les djins ki sont padrî les cameras, ki schoûtnut on mwaisse filmeu.
Après k' on-z a yeu tot prins les fotos, li fime est emantchî pa èn emantcheu d' fimes ("monteu").
Dins les ôtes mestîs k' i gn a åtoû d' on fime, gn a co les grimeu(se)s (makiyeus), les mousseus(es) (abiyeus, fijheus d' costumes) et les emantcheus d' toûs (effets speciås).
Gn a måy pont yeu d' fime e walon, u minme avou des persounaedjes ki djåznut walon.
Po des racsegnes linwistikes sol mot "fime", alez s' vey e splitchant motî.
[candjî] Sôres di fimes
- sorlon l' tinme :
- on fime fime conte ene paskeye, come on roman.
- on fime di racsegnes mostere ene sacwè boune a-z aprinde.
- sorlon leu longueur
- on court-metraedje
- on long-metraedje
[candjî] Sacwants fiesses des fimes
- Fiesse des fimes francès-cåzants di Nameur.
- Festival des fimes di Cane, la k' les Frés Dardenne ont rascoyou deus côps l' plouma (l' ôripåme).
