Rozou-Crinnwik
Èn årtike di Wikipedia.
Rozou-Crinnwik (fr: Rosoux-Crenwick, nl: Roost-Crenwick), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rashonnés en ene seule comene e 1822 (dizo l' redjime holandès), pu rebané avou Bierlô.
- Limero del posse: 4257 (vî limero 4393)
- Limero diyalectolodjike: W 5
- Arondixhmint: Wareme.
Po l' etimolodjeye et les vîs scrijhas, riwaitîz dins l' esplicant motî a Rozou et Crinnwik.
Ådvins |
[candjî] No di des plaeces di Rozou-Crinnwik
Les nos d' plaeces di Rozou estént tetos flaminds; sacwants ont stî ratournés e walon, des ôtes ont stî calkés "platezak". So Crinnwik, les nos d' plaeces ni s' dijhnut k' e walon.
[candjî] Hamteas
- Crinnwik (on tîce des djins di tote li comene).
- Rozou-Goyî gåre.
[candjî] Ôtès plaeces (Rozou)
- A vey avou des tchamps, des prés et des sårts:
- Ås prés a l' aiwe, e flamind anè waterbam.
- A vey avou des åbes et des bwès :
- Å blancs åbes, e flamind anè wite boum (neyerlandès aan de witte bomen)
- A vey avou des ôtès plantes et des biesses :
- li rouwale do marcou, e flamind Katèstéhy(Ny Katestecht).
- Al Vossègraxh (hourlea å Rnåd), flamind anè Vossègrahy (Ny aan de Vossegracht)
- A vey avou des aiwes :
- Å vert Fossé, e flamind anè groûnè grahy (Ny aan de groene gracht).
- A vey avou les tienes et les vås :
- al Sténberxh, e fl. anè Sténeberhy (Ny aan de Stenenberg, Å tiene ås pires).
- A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins.
- al plate tombe, e fl. anè plat tom.
- Les voyes et les rowes.
- Al Meulestråt, e flamind anè Meulestråt (ny aan de Molenstraat, al voye do Molén)
- Ôtès sacwès et målåjhminces :
- al Hidom (prononcî al Hîdom), e flamind anè hîdom)
[candjî] Istwere
[candjî] Signorreye di Rozou.
Li signorreye di Rozou fourit dnêye e 1043 a sint Bietrumé d' Lidje pa l' eveke Wazon. Après, c' est l' famile do minme no ki divna signeur (di 1220 a 1705, å pus tård).
[candjî] Signorreye di Crinnwik.
Li signorreye di Crinnwik rilevéve del Coû d' Curindje. Les prumîs signeurs avént l' minme no kel viyaedje. Pu ci fourit les Cwareme (15inme & 16inme sieke), pu les contes di Frezin (Vorsen), e l' ancyinne Conteye di Lô.
[candjî] Eglijhes
L' eglijhe di Rozou, dicåçtêye a sint Morice, esteut raloyeye al cene di Goyî-e-Limbork (Jeuk). A Crinnwik, gn aveut ene tchapele Sint-Lorint, k' a divnou ene pitite eglijhe.
[candjî] Istwere des lingaedjes
[candjî] Li candjmint d' lingaedje
Les redjisses del pårotche di Crinnwik sont e francès dispu 1726.
Tant k' a Rozou, li viyaedje a stî flamind-cåzant disk' e 1850, la k' gn a sacwants Walons ki s' î ont astalé. E 1861, il esteut co rwaiteye come flamind-cåzant avou sacwants Walons. Mins li scole a passé e francès dispu eviè 1850, et l' eglijhe eto. Li lingaedjes d' atôtchance k' a replaecî l' flamind n' esteut nén l' francès mins l' walon. Mins les Walons d' Rozou, e 19inme sieke, aprindént l' flamind d' Rozou el rowe.
Dins les anêyes 1935-1940, E. Legros a trové des djins ki si cfessént e flamind, tot djhant l' ake di contricion e francès.
[candjî] Ricinsmints oficires
1846: 227 Walons; 331 Flaminds. 1846: 248 Walons; 265 Flaminds; 46 bilinwes. 1880: 228 Walons; 341 Flaminds; 9 bilinwes. 1890: 240 Walons; 55 Flaminds; 372 bilinwes. 1900: 367 Walons; 147 Flaminds; 161 bilinwes. 1910: 523 Walons 225 Flaminds. 1920: 625 Walons 125 Flaminds. 1930: 622 Walons; 149 Flaminds.
[candjî] Djeyografeye
Rozou est a Bijhe di l' otostråde Brussele-Lidje; Crinnwik est a Nonne.
[candjî] Tuzance walone
accint walon d' Rozou
- li betchfessî ea n' est nén bén clawé: totaleure come a Wareme (bê), totaleure come a Hu (bia).
