Burlington (Vermont)
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Burlington is die grootste stad in die deelstaat Vermont (noordoostelike Verenigde State) en die administratiewe hoofstad (Engels: shire town) van die distrik Chittenden (Engels: Chittenden County). Burlington dien as die ekonomiese, finansiële, nywerheids-, kulturele en opvoedkundige sentrum van Vermont.
Met 38 889 inwoners is Burlington die sentrum van een van die kleiner metropolitaanse gebiede van die Verenigde State, wat naas Burlington uit die stede South Burlington en Winooski en die dorpe Colchester, Essex en Essex Junction bestaan. Die metropolitaanse gebied beslaan die drie noordwestelike distrikte Chittenden, Franklin en Grand Isle met 'n totale bevolking van 203 503 mense (2003). Nogtans is Burlington die "kleinste" grootste stad van enige VSA-deelstaat.
Danksy sy ligging aan die oostelike oewer van die Champlainmeer naby die Groen Berge en sy verruklike natuurskoon het Burlington tot 'n belangrike hawestad en toeristebestemming ontwikkel.
Inhoud |
[wysig] Geografie en klimaat
Burlington het volgens die Verenigde State se Sensusburo 'n totale oppervlak van 40,1 vierkante kilometer (15,5 vierkante myl), waarvan 27,4 vierkante kilometer land en 12,7 vierkante kilometer (31,78 persent) water.
Burlington lê sowat 65 kilometer (40 myl) noordwes van Vermont se hoofstad Montpelier, sowat 110 kilometer (70 myl) noord van Rutland en 150 kilometer (95 myl) suidoos van Montréal in die Kanadese provinsie Québec. Die middestad van Burlington lê teen 'n helling bokant die Champlainmeer, die sewende grootste varswatermeer in die VSA. Die Winooskirivier vloei langs die noordelike stadsgrens.
In vergelyking met ander gebiede in Vermont het Burlington 'n gematigde klimaat. Skielike weersveranderings is 'n tipiese kenmerk van Nieu-Engeland se klimaat, maar die nabyheid van Champlainmeer het 'n matigende invloed op weerstoestande in Burlington. Weens die sogenaamde "meer-effek" en sy ligging in die stormpad van die Sint-Laurensvallei is daar dikwels bewolkte toestande.
Daar is net vier somermaande, waartydens temperature steeds bo vriespunt bly, terwyl die kwik tydens die winter sowat drie maande oorwegend benede vriespunt daal. Reënval tree dwarsdeur die jaar op en bereik 'n jaarlikse gemiddelde van 1 000 millimeter. Die gemiddelde jaarlikse sneeuval is sowat 2 000 millimeter.
[wysig] Geskiedenis
Die dorp Burlington is oorspronklik in 1763 geïnkorporeer en het die gebied van die huidige stede Burlington en South Burlington behels. Die eerste nedersetting, 'n fort by die Winooskirivier-watervalle, is egter eers in die volgende dekade deur die gebroeders Allen gestig.
Ná die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog het 'n aantal setlaars boerderye in die gebied gestig. In 1787 het Ethan Allen sy privaathuis naby die monding van die Winooskirivier opgerig, en in dieselfde jaar is ook die eerste town meeting (dorpsvergadering) gereël. Ira Allen het die grond geskenk vir die Universiteit van Vermont, wat in 1791 as 'n landboukollege geopen is. In 1812 was Burlington reeds een van die belangrikste hawens in die VSA, wat veral timmerhoutinvoere uit Kanada gehanteer het, en sy bevolking het gestyg tot sowat 2 000 mense.
Gedurende die Oorlog van 1812 het Burlington 'n weermagpos en 'n militêre hospitaal gehuisves, alhoewel dit in vergelyking met sy buurdorpe langs die Champlainmeer 'n minder belangrike militêre rol gespeel het. Die stad het egter as die VSA se vlootbasis vir die Champlainmeer gedien.
Die Champlainkanaal, wat in 1823 geopen is, was deel van 'n waterweg, wat New York Stad met Montréal verbind en die Champlainmeer en Hudsonrivier ingesluit het. Burlington en Plattsburgh het tot belangrike hawens ontwikkel, wat veral timmerhout en landbouprodukte na stede in die suide soos Albany en New York vervoer en nywerheidsprodukte gehanteer het, wat vir landboustreke in Vermont en die noordooste van die deelstaat New York bestem was. Burlington het vinnig gegroei en was teen die begin van die 1830's die grootste stad in Vermont. Danksy sy ligging aan die Champlainmeer en langs 'n belangrike handelsroete in oos-westelike rigting is Burlington as die mees geskikte sentrum vir meule, handel en nywerhede beskou, wat ook die internasionale handel met Kanada gehanteer het.
Die plaaslike timmerhoutbedryf het met die voltooing van die spoorwegverbinding tussen Burlington en Rutland in 1849 vinnig begin groei, en die opening van die Central Vermont Railroad-spoorweg in 1862 het die plaaslike suiwelbedryf in staat gestel om sy produkte op markte dwarsoor Nieu-Engeland en Québec aan te bied.
Die noordwestelike gedeelte van die dorp Burlington is in 1864 as Vermont se eerste stad geïnkorporeer, terwyl die meer landelike gedeelte van die oorspronklike dorp nou South Burlington gevorm het. Die Winooski & Burlington Horse Railroad Company het in 1885 die eerste tremdiens in die stad ingestel, wat Burlington met Winooski en spoorweglyne na die ooste verbind het.
[wysig] Ekonomie
Die enigste groot nywerheid in Vermont is IBM se halfgeleierfabriek in Essex Junction, enkele kilometer oos van Burlington.
Daar is egter talle klein ondernemings in die nywerheid- en dienstesektor, wat hulle hoofkwartiere in Burlington het, soos Bruegger's Bagels, 'n kettingwinkel met meer as 250 bakkerye, en Lake Champlain Chocolates.
Die brouery Magic Hat Brewing Company het sy hoofkwartier in die suidelike voorstad South Burlington.
Burlington was ook die bakermat van die roomysvervaardiger Ben & Jerry's, wat in 1978 in 'n herstelde petrolstasie gestig is. Die maatskappy het sy hoofkwartier tans naby South Burlington en beskik oor groot fabrieke in Waterbury en St. Albans.
Die Burlington Town Center-winkelsentrum huisves meer as 75 plaaslike asook nasionale kettingwinkels, waaronder Macy's en Old Navy. Die Lake Champlain Transportation Company met sy hoofkwartier in die stad bied 'n pontverbinding met Port Kent in die deelstaat New York aan.
[wysig] Onderwys
Burlington huisves 'n aantal tersiêre onderwysinstellings, waaronder die Universiteit van Vermont (UVM), die Burlington- en die Champlain-kollege en die kampus van Vermont se Gemeenskapskollege (Engels: Community College of Vermont).
[wysig] Kultuur
Burlington staan bekend vir sy kunslewe en beskik onder meer oor twee kunsgalerye, The Firehouse Gallery en Pine Street Art Works. Die alternatiewe weekblad Seven Days, wat hom veral op die kunslewe toespits, word in Burlington uitgegee. In die besige Church Street Marketplace in die middestad word dwarsdeur die jaar talle feeste gevier.
 |
State of Vermont |
|---|---|
| Onderwerpe |
Grondwet | Kultuur | Geografie | Regering | Geskiedenis | Ekonomie | Stede | Dorpe in Vermont |
| Hoofstad | |
| Streke |
Champlainvallei | Groen Berge | Mount Mansfield | Northeast Kingdom |
| Distrikte |
Addison | Bennington | Caledonia | Chittenden | Essex | Franklin | Grand Isle | Lamoille | Orange | Orleans | Rutland | Washington | Windham | Windsor |
| Stede |
Barre | Burlington | Montpelier | Newport | Rutland | South Burlington | St. Albans | Vergennes | Winooski |
| Dorpe |
Bennington | Calais | Stowe | Williston |
