Asteroid

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dialäkt: {{{3}}}

As Asteroide bezeichnet mer chleini planeteähnlichi Objekte, wo sich in Keplersche Umlaufbahne um d'Sunne bewege. Sie zelle in dr Regel zue dr Kategorie Chleikörper vum Sunnessytem, die grösste au zue dr nöie Kategori Zwergplanete.

In dr Terminologi vu dr Astronome wird e Asteroid hüffig als Chleiplanet oder Planetoid (planeteähnlichs Objekt) bezeichnet, wil Asteroid sinngmäss eigetlich fer „sternähnlichs Objekt“ stoht (vu grich. ἀστήρ, astēr "Stern"), was dodra lit, dass Asteroide anderst wie grossi Planete au in grössere Teleskope wie Sterne numme as e Punkt erschine un nit as e Schibli. Säll isch aber au die einzig Gmeinsamkeit mit Sterne.

Bislang sind öppe 220.000 Asteroide bechannt, wobi die datsächlich Azahl wohl in d'Millione go dürfte.

Dr grösst Asteroid im im Hauptgürtel zwische Mars un Jupiter isch dr Zwergplanet (1) Ceres mit öppe 930 km Durmesser. Witteri grossi Asteroide sin d'(2) Pallas, d'(3) Juno, d'(4) Vesta, d'(5) Astraea, d'(6) Hebe, d'(7) Iris, d'(10) Hygiea un d'(15) Eunomia, vu dene einigi ebefalls in die nöi Kategori Zwergplanet falle dürfte.

Im Kuipergürtel jensits vu dr Neptunbahn sin Objekte wie (50000) Quaoar mit 1250 km Durmesser, (90482) Orcus mit eme Durmesser vu 1600–1800 km un (136199) Eris mit 2500–3200 km Durmesser gfunde worre. Jensits vum Kuipergürtel isch am End vu anno 2003 dr öppe 1700 km gross Asteroid (90377) Sedna entdeckt worre. Sälli Objekte zelle nooch dr nöie Systematik künftig zu ere eigene Kategori vu im Zwergplanet (134340) Pluto ähnliche Objekte, wo aber noch chei eigene Namme het.