Sarajevo u austrougarsko doba
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
| Ovaj članak je dio serije o historiji Sarajeva |
| Prahistorijsko doba |
| Srednji vijek |
| Rano osmansko doba |
| Kasno osmansko doba |
| Austrougarsko doba |
| Jugoslavija |
| Moderno Sarajevo |
Sarajevo u austrougarsko doba je članak koji govori o Sarajevu u periodu između Berlinskog kongresa, 1878. godine i kraja Prvog svjetskog rata, 1918.
Građani Sarajeva, kao i ostali stanovnici Bosne i Hercegovine, 1878. godine su postali dio Austro-Ugarske, po 25. tački Berlinskog kongresa. Nova okupatorska sila je dočekana uz veliki otpor u Bosni i Hercegovini, otpor koji je upravo potekao iz Sarajeva. Vojska je dočekana pucnjavom "iz svake kuće, sa svakog prozora, sa svakog praga… čak su i žene učestovale". Međutim, austrougarska okupacija države je bila brza, Sarajevo je uskoro postalo dio Habsburške monarhije. Austrougarski period u historiji Sarajeva je okarakterisan kao period industrijalizacije, razvoja, prilagođavanja zapadnoj kulturi i društvenih promjena. Tri najočitije i najveće promjene u Sarajevu koje su se desile dolaskom Austro-Ugarske su promjene u političkoj strukturi grada, arhitektonski stil, kao i promjene u obrazovnom sistemu.
Političke promjene koje su nastale okupacijom Bosne i Hercegovine i Sarajeva od Austro-Ugarske, su nastale kako bi uklonile zastarjele podjele grada, koje su ostale još od osmanske vladavine. Također su te promjene nametnule Sarajevu sistem koji je odgovarao okupatorima.
Arhitektonske promjene su nastale ponajviše zbog požara koji je uništio veći dio glavnog dijela grada (čaršije). Arhitekti i inžinjeri su poslati iz Beča kako bi modernizirali Sarajevo i prilagodili ga zapadnjačkom stilu. Rezultat je bio jedinstvena mješavina osmanlijskog trgovačkog grada i zapadnjačke arhitekture. Po prvi put u nekoliko stoljeća, Sarajevo se proširilo izvan svojih tradicionalnih granica. Veći dio današnjeg centra Sarajeva je izgrađen u to vrijeme. Arhitektura u Sarajevu se ubrzo razvila u širok spektar stilova i zgrada. Naprimjer, Katedrala Srca Isusova, je izgrađena koristeći elemente neo-gotičke i romanističke arhitekture. Zemaljski muzej, Sarajevska pivara, gradska Vijećnica, Pošta, Narodno pozorište i mnoge druge zgrade su izgrađene u tom periodu. Pored toga, Austrougari su učinili Sarajevo prvim gradom u Evropi koji ima tramvaj.
Promjene u obrazovnom sistemu su nastale zbog uvjerenja Austrougara da je njihov sistem obrazovanja moderniji i napredniji od osmanlijskog koji je u to vrijeme korišten u Sarajevu. Sarajevo je uskoro primilo zapadne standarde obrazovnog sistema i građani sarajeva su po prvi put počeli koristiti latinicu pri pisanju.
1910ih Sarajevo je imalo oko 52 000 stanovnika. Četiri godine kasnije, desio se najpoznatiji događaj u Sarajevu pod austougarskom vlašću, a možda i u historiji Sarajeva. U atentatu, poznatom kao Sarajevski atentat, srpski nacionalist Gavrilo Princip je ustrijelio Austrougarskog prestonasljednika Franju Ferdinada i njegovu trudnu suprugu Sofiju, koji su u to vrijeme bili u posjeti Sarajevu. Taj događaj je bio povod za Prvi svjetski rat. Po završetku rata, potpisivanjem Versajskog mirovnog sporazuma, Austro-Ugarska je prestala da postoji. Sarajevo je postalo dio novonastale države, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
