Gwyach Fach
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
| Gwyach Fach | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
| Dosbarthiad biolegol | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Enw deuenwol | ||||||||||||||
| Tachybaptus ruficollis Pallas], 1764 |
Mae'r Wyach Fach, (Tachybaptus ruficollis), yn aelod o deulu'r Pocipedidae, y gwyachod.
Mae'n un o'r gwyachod mwyaf cyffredin, yn nythu ar draws Ewrop ac Asia cyn belled a Gini Newydd ac ar draws rhannau helaeth o Affrica. Yn y rhannau oeraf, lle mae'r dŵr yn rhewi yn y gaeaf, mae'n symud tua'r de neu'r gorllewin, ond fel arall nid yw'n aderyn mudol. Mae'n aml yn casglu ar lynnoedd mawr yn y gaeaf.
Mae'r Wyach Fach rhwng 23 a 29 cm o hyd, y lleiaf o'r gwyachod yn Ewrop. Gall nythu yn unrhyw le lle mae dŵr croyw gyda digon o dyfiant, hyd yn oed ar byllau bychain. Adeiledir y nyth yn agos i'r dŵr, gan nad yw'n medru cerdded yn dda ar y tir. Mae'n dodwy 4 i 7 wy, ac wedi iddynt ddeor gellir weithiau gweld cyw yn cael ei gario ar gefn un o'r rhieni. Pysgod bychain yw ei brif fwyd, ac mae'n medru nofio o dan y dŵr i'w dal.
Gellir adnabod y Wyach Fach yn weddol hawdd o'r maint; mae'n aderyn llawer llai na'r Wyach Fawr Gopog. Yn y tymor nythu mae'r bochau a'r gwddf yn frowngoch. Yn y gaeaf mae'n haws ei gymysgu gyda gwytachod eraill, gan eu bod yn fwy tebyg i'w gilydd yn eu plu gaeaf, ond heblaw y maint mae'r Wyach Fach yn fwy brown lle mae'r rhan fwyaf o'r lleill yn ddu a gwyn. Mae'r alwad yn debyg i sŵn ceffyl yn gweryru.
