Rhestr Ymerodron Bysantaidd
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Dyma Restr Ymerodron Bysantaidd.
Sylwch: Mae'n anodd dweud pryd daeth yr Ymerodraeth Rufeinig i ben a phryd dechreuodd yr Ymerodraeth Fysantaidd. Rhannodd yr ymerodr Diocletian yr ymerodraeth yn ddwy ran, yr Ymerodraeth Ddwyreinol a'r Ymerodraeth Orllewinol, am bwrpasau gweinyddol, yn y flwyddyn 284.
Mae'r ymgeiswyr am yr anrhydedd o fod yr ymerodr Byzantaidd "cyntaf" yn cynnwys:
- Cystennin I (yr ymerodr Cristnogol cyntaf, a symudodd y brifddinas i Gaergystennin).
- Valens. (Brwydr Adrianople (378) yw un o'r dyddiadau traddodiadol ar gyfer dechrau yr Oesoedd Canol.
- Mae Arcadius (fel Theodosius I) yn cael ei ystyried fel ymerodr olaf yr Ymerodraeth Rufeinig unedig, a Zeno I (fel yr ymerodr gorllewinol olaf).
- Mae eraill yn dadlau bod yr ymerodraeth wedi ddechrau mor hwyr ag yn oes Heraclius (a wnaeth yr iaith Roeg yn iaith swyddogol), ac mae arbenigwyr arian bath yn ei gyfri o'r diwygiad ariannol Anastasius I yn 498. Wrth gwrs, roedd dinesyddion yr ymerodraeth yn dal i alw eu hymerodraeth yn Rhufeinig tan 1453.
[golygu] Brenhinlin Theodosius
- Valens, (AD 328-378, rheolodd 364 - 378)
- Theodosius I Mawr, (346-395, rheolodd 379 - 395)
- Arcadius, (377-408, rheolodd 395 - 408)
- Theodosius II, (401-450, rheolodd 408 - 450)
- Marcianus, (392-457, rheolodd 450 - 457)
- Leo I Mawr, (401-474, rheolodd 457 - 474)
- Leo II, (467-474, rheolodd 474)
- Zeno I Tarasius, (425-491, rheolodd 474 - 491)
- Basiliscus (ymherodr gwrthwynebydd), (???-476, rheolodd 475 - 476)
- Anastasius I, (430-518, rheolodd 491 - 518)
[golygu] Brenhinlin y Justiniaid
- Justin I Mawr, (450-527, rheolodd 518 - 527)
- Justinian I Mawr, (482-565, rheolodd 527 - 565)
- Justin II, (520-578, rheolodd 565 - 578)
- Tiberius II Constantine, (540-582, rheolodd 578 - 582)
- Meurig I Tiberius, (539-602, rheolodd 582 - 602)
- Phocas y Gormeswr, (???-610, rheolodd 602 - 610)
[golygu] Brenhinlin Heraclius
- Heraclius, (575-641, rheolodd 610 - 641)
- Cystennin III Heraclius, (612-641, rheolodd 641)
- Heraclonas Constantine, (626-641, rheolodd 641)
- Constans II Heraclius Pogonatus (y Barfog), (630-668, rheolodd 641 - 668)
- Cystennin IV, (649-685, rheolodd 668 - 685)
- Justinian II Rhinotmetus (y Trwyn-hollt), (668-711, rheolodd 685 - 695)
- Leontius II, (rheolodd 695 - 698)
- Tiberius III Apsimar (rheolodd 698 - 705)
- Justinian II, Rhinotmetus (atgyweiriad, ail-rheolaeth 705 - 711)
- Philippicus Bardanes, (rheolodd 711 - 713)
- Anastasius II, (marwodd 721, rheolodd Artemius, 713 - 715)
- Theodosius III, (rheolodd 715 - 717)
[golygu] Brenhinlin yr Isauriaid
- Leo III yr Isaurydd, (675-741, rheolodd 717 - 741)
- Cystennin V Copronymus, (718-745, rheolodd 741)
- Artabasdus (ymerodr gwrthwynebydd, rheolodd 741 - 743)
- Cystennin V Copronymus (ail-rheolaeth 743 - 775
- Leo IV y Chasar, (750-780, rheolodd 775 - 780)
- Cystennin VI y Dall, (771-797, rheolodd 780 - 797)
- Irene, (ymerodres) (755-803, rheolodd 797 - 802)
- Nicephorus I, (rheolodd 802 - 811)
- Stauracius, (rheolodd 811)
- Mihangel I Rhangabe, (rheolodd 811 - 813)
- Leo V yr Armenwr, (775-820, rheolodd 813 - 820)
[golygu] Brenhinlin yr Amoriaid (Phrygiaid)
- Mihangel II yr Amorwr, (770-829, rheolodd 820 - 829)
- Theophilus II, (813-842, rheolodd 829 - 842)
- Mihangel III y Meddwyn, (840-867, rheolodd 842 - 867)
[golygu] Brenhinlin y Macedoniaid
- Basil I y Macedonwr, (811-886, rheolodd 867 - 886)
- Leo VI y Call, (866-912, rheolodd 886 - 912)
- Alexander III, (870-913, rheolodd 912 - 913)
- Cystennin VII Porphyrogenitus, (905-959, rheolodd 913 - 959)
- Romanus I Lecapenus (cyd-ymerodr), (870-948, rheolodd 919 - 944)
- Romanus II Porphyrogentius, (939-963, rheolodd 959 - 963)
- Nicephorus II Phocas (912-969, rheolodd 963 - 969)
- Ioan I Tzimiskes, (925-976, rheolodd 969 - 976)
- Basil II Bulgaroktonus (lladdwr-Bwlgariaid), (958-1025, rheolodd 976 - 1025)
- Cystennin VIII Porphyrogentius, (960-1028, rheolodd 1025 - 1028)
- Romanus III Argyrus, (968-1034, rheolodd 1028 - 1034)
- Mihangel IV y Paphlagonwr, (1010-1041, rheolodd 1034 - 1041)
- Mihangel V Calaphates, (1015-1042, rheolodd 1041 - 1042)
- Zoë Porphyrogenita (978-1050, rhaglyw 1028 - 1050)
- Cystennin IX Monomachus, (1000-1054, rheolodd 1042 - 1054)
- Theodora Porphyrogenita, (980-1056, rheolodd 1054 - 1056)
- Mihangel VI Stratioticus, (rheolodd 1056 - 1057)
[golygu] Brenhinlin y Proto-Comnenaid
- Isaac I Comnenus, (1007-1060, rheolodd 1057 - 1059)
- Cystennin X Ducas, (1006-1067, rheolodd 1059 - 1067)
- Mihangel VII Ducas, (1050-1090, rheolodd 1067 - 1078)
- Romanus IV Diogenes (1032-1072, cyd-ymherodr 1067 - 1071)
- Nicephorus III Botaniates, (1001-1081, rheolodd 1078 - 1081)
[golygu] Brenhinlin Comnenus
- Alexius I Comnenus, (1057-1118, rheolodd 1081 - 1118)
- Ioan II Comnenus, (1087-1143, rheolodd 1118 - 1143)
- Manuel I Comnenus, (1118-1180, rheolodd 1143 - 1180)
- Alexius II Comnenus, (1169-1183, rheolodd 1180 - 1183)
- Andronicus I Comnenus, (1118-1185, rheolodd 1183 - 1185)
[golygu] Brenhinlin Angelus
- Isaac II Angelus, (1156-1204, rheolodd 1185 - 1195)
- Alexius III Angelus, (1153-1211, rheolodd 1195 - 1203)
- Alexius IV Angelus, (1182-1204, rheolodd 1203 - 1204)
- Isaac II Angelus (gyda Alexius IV, 1203 - 1204)
- Alexius V Ducas Murzuphlus (yr ael-gwalltog), (1140-1204, rheolodd 1204)
[golygu] Brenhinlin Lascaraid (mewn alltudiaeth fel Ymerodraeth Nicaea)
- Theodore I Lascaris, (1174-1222, rheolodd 1204 - 1222)
- Ioan III Ducas Vatatzes, (1192-1254, rheolodd 1222 - 1254)
- Theodore II Lascaris, (1221-1258, rheolodd 1254 - 1258)
- Ioan IV Lascaris, (1250-1305, rheolodd 1258 - 1261)
[golygu] Brenhinlin Palaeologaid
- Mihangel VIII Palaeologus, (1224-1282, rheolodd 1259 - 1282)
- Andronicus II Palaeologus, (1258-1332, rheolodd 1282 - 1328)
- Andronicus III Palaeologus, (1297-1341, rheolodd 1328 - 1341)
- Ioan V Palaeologus, (1332-1391, rheolodd 1341 - 1376)
- Ioan VI Cantacuzenus, (1295-1383, cyd-ymherodr 1347 - 1354)
- Andronicus IV Palaeologus, (1348-1385, rheolodd 1376 - 1379)
- Ioan V Palaeologus, (atgyweiriad, ail-rheolaeth 1379 - 1391)
- Ioan VII Palaeologus, (1370-1408, ymherodr gwrthwynebydd 1390)
- Manuel II Palaeologus, (1350-1425, rheolodd 1391 - 1425)
- Ioan VII Palaeologus, (ymherodr gwrthwynebydd 1399 - 1402)
- Ioan VIII Palaeologus, (1392-1448, rheolodd 1425 - 1448)
- Cystennin XI Palaeologus, (1405-1453, rheolodd 1449 - 1453)
Gweler hefyd Rhestr Ymerodron Rhufeinig.
