Μονοπώλιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μονοπώλιο έχουμε όταν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής προσφοράς ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας έχει περιέλθει στην κυριαρχία μιας επιχείρησης ή μιας ομάδας επιχειρηματιών. Οι συνθήκες που μπορούν να προκαλέσουν τη δημιουργία μονοπωλίου είναι πολλές. Ο άνθρωπος που διαθέτει ωραία φωνή ή ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ο ιδιοκτήτης που κατέχει μια πηγή νερού που θεωρείται θεραπευτικό, ο εφευρέτης που κατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το κράτος όταν έχει την αποκλειστικότητα ορισμένων ενεργειών, απαγορεύοντας την άσκησή τους από τους ιδιώτες, όλοι αυτοί ενεργούν μέσα στο καθεστώς μονοπωλίου, γιατί απέναντί τους δεν μπορούν να εκδηλωθούν τ' αποτελέσματα του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Ο μονοπωλητής έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει την ποσότητα ή την τιμή ενός αγαθού, όπως αυτός θέλει, αφού μπορεί και ελέγχει την αγορά.

Το μονοπώλιο μπορεί να προκύψει απ' τον ελεύθερο ανταγωνισμό όταν υπερνικηθούν οι αντίπαλοι συναγωνιστές.

[Επεξεργασία] Κατηγορίες μονοπωλίων

• Τα φυσικά μονοπώλια, ανάλογα με την ιδιομορφία τους, που πηγάζει από φυσικούς, εξωτερικούς όρους.

• Τα νομικά μονοπώλια, που υπάρχουν στις περιπτώσεις που καθιερώνονται νομοθετικοί περιορισμοί της επαγγελματικής ελευθερίας, όπως είναι η παρεμπόδιση του συναγωνισμού στο εσωτερικό της χώρας για όφελος του κοινωνικού συνόλου (ταχυδρομεία, ραδιοφωνία, μουσεία δημοτικές επιχειρήσεις κλπ.)

• Τα κοινωνικό μονοπώλιο. Είναι όσα υπάρχουν για τη βελτίωση παραγωγής μεγάλων κλάδων της οικονομίας.

Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)