The X-Files

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

The X-Files

Είδος	Δραματική, Επιστημονικής Φαντασίας
Εικόνα	{{{Αναλογία πλευρών}}}
Διάρκεια	42'
Δημιουργοί	Κρις Κάρτερ
Παραγωγή	{{{Παραγωγή}}}
Πρωταγωνιστές	Ντέιβιντ Ντουκόβνι, Τζίλιαν Άντερσον, Μιτς Πιλέγκι, Ουίλιαμ Ντέιβις, Ρόμπερτ Πάτρικ, Άναμπεθ Γκις
Χώρα	Η.Π.Α.
Τηλεοπτικός Σταθμός	Fox (στις Η.Π.Α.), Star Channel, ANT1 (στην Ελλάδα)
Προβολή	1993 – 2002
Αριθμος Επεισοδίων
[{{{Ιστοσελίδα}}} Επίσημη Ιστοσελίδα]
Σελίδα IMDb

«The X-Files» είναι ο τίτλος επιτυχημένης αμερικανικής, δραματικής τηλεοπτικής σειράς επιστημονικής φαντασίας που διήρκεσε από το 1993 μέχρι το 2002, ολοκληρώνοντας εννέα κύκλους, και απέκτησε παγκοσμίως ένα μεγάλο, φανατικό κοινό. Τα σλόγκαν που διέδωσε η σειρά («The truth is out there», «Trust No One» κλπ.) έγιναν ακρογωνιαίος λίθος της ποπ κουλτούρας και η ίδια η σειρά θεωρείται ορόσημο της δεκαετίας του 1990. Τα X-Files είναι δημιουργία του Κρις Κάρτερ, ο οποίος ήθελε αρχικά να ασχοληθεί με απαγωγές από εξωγήινους και εμφανίσεις ΑΤΙΑ, σταδιακά όμως η πολυπλοκότητα, η ευρεία θεματολογία και οι μυθολογικές αναφορές του σεναρίου της σειράς οδήγησαν στη εξάπλωση της ιστορίας πολύ πιο πέρα από τους αρχικούς σχεδιασμούς. Πρόκειται για μία ιστορία επιστημονικής φαντασίας που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, διαδραματιζόμενη στη Γη του σήμερα.

Γενικά τα επεισόδια διακρίνονται σε «μυθολογικά» και σε επεισόδια τύπου «τέρας της εβδομάδας», με τα τελευταία να είναι αυτοτελή, συχνά ρομαντικού ή χιουμοριστικού περιεχομένου και με παραφυσική ή υπερφυσική θεματολογία, και με τα μυθολογικά να αποτελούν μία λογική ενότητα, μία ιστορία που ξεδιπλώνεται σταδιακά και επίπονα κατά τη διάρκεια των εννέα κύκλων της σειράς και αποκαλύπτει το χρονικό μίας προσχεδιασμένης, επικείμενης εξωγήινης εισβολής στη Γη και μίας κυβερνητικής συνωμοσίας για τη συγκάλυψη της. Αυτή η «μυθολογία» αναπτύσσεται περίπου στο ένα τρίτο του συνόλου των επεισοδίων και επικεντρώνεται σε νέες επιστημονικές ανακαλύψεις, μυστικές τεχνολογίες (συνήθως από το χώρο της γενετικής μηχανικής), κυβερνητικές συνωμοσίες και εξωγήινους που δρουν κρυφά στη Γη.

[Επεξεργασία] Πορεία της σειράς

Ήρωες της σειράς είναι ο Ειδικός Πράκτορας του FBI Φοξ Μόλντερ (Fox Mulder), απόφοιτος της Οξφόρδης, παθιασμένος με το παραφυσικό και ο οποίος πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας, και η πιο ορθολογική συνάδελφος του Ντέινα Σκάλι (Dana Scully), με στιβαρή επιστημονική κατάρτιση και σκεπτικισμό ως προς τα παραφυσικά φαινόμενα. Το 1993 ανατέθηκε στην τελευταία να επιβλέψει την έρευνα από τον Πράκτορα Μόλντερ ορισμένων ανεξιχνίαστων υποθέσεων του Γραφείου, των Φακέλων-Χ (X-Files), και να παράσχει το απαιτούμενο επιστημονικό υπόβαθρο στη μελέτη τους. Κάθε επεισόδιο της σειράς αφορά την έρευνα ενός Φακέλου-Χ από τους δύο Πράκτορες και τις, συχνά αντικρουόμενες, απόψεις του καθενός επάνω στην εκάστοτε υπόθεση. Η Σκάλι προκρίνει σχεδόν πάντα επιστημονικά βάσιμες εξηγήσεις ενώ ο Μόλντερ, παθιασμένος και λειτουργώντας συχνά με λογικά άλματα, δε διστάζει να καταφύγει εύκολα σε αλλόκοτες θεωρίες. Αυτή η συμπεριφορά του εν μέρει εξηγείται από την ακράδαντη πεποίθηση του ότι η μικρή του αδελφή απήχθη από εξωγήινους μπροστά στα μάτια του όταν ο ίδιος ήταν ακόμα παιδί. Η θεματολογία των υποθέσεων αυτών κυμαίνεται από ιστορίες με βρικόλακες και φαντάσματα ως αποτυχημένα πειράματα και τέρατα της φύσης. Εκτός των δύο πρωταγωνιστών, οι υπόλοιποι μόνιμοι χαρακτήρες της σειράς εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στα μυθολογικά επεισόδια, αφού αποτελούν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο πιόνια σε μία επική ιστορία πλεκτανολογίας και εξωγήινης εισβολής που ξετυλίγεται καθώς κυλούν οι εννέα κύκλοι, με απώτερο στόχο την αποίκιση της Γης από μία εξελιγμένη εξωγήινη φυλή, με τη συνεργασία ισχυρών ανθρώπων συνωμοτών, και την καταστροφή του ανθρώπινου είδους.

Η μυθολογία της σειράς, ο βασικός κορμός της και το κύριο συστατικό της επιτυχίας της, δεν ήταν προσχεδιασμένη αλλά επινοήθηκε καθώς η σειρά προχωρούσε. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν αντιφάσεις και ασάφειες, με μόνο τις γενικές γραμμές του σχεδίου αποικισμού και των κινήτρων των ηρώων να έχουν γίνει γνωστά. Τα X-Files ήταν από τις πρώτες τηλεοπτικές σειρές που βασίστηκαν στην ευρεία on-line κοινότητα οπαδών για να γίνει διάσημη. Από τους πρώτους κύκλους ακόμα, όταν οι πρωταγωνιστές βρίσκονταν συνεχώς στο σκοτάδι και έρχονταν αντιμέτωποι με αντικρουόμενες πληροφορίες, συχνά σκόπιμα παραπλανητικές, τα fora και τα δωμάτια συζητήσεων στο Internet ήταν τόπος ανταλλαγής απόψεων και υποθέσεων σχετικά με το τι πραγματικά συνέβαινε. Από το δεύτερο κύκλο η σειρά άρχισε να βραβεύεται και να γίνεται γνωστή σε ένα όλο και ευρύτερο κοινό. Από τον τρίτο κύκλο κι έπειτα η μυθολογία εκτινάχθηκε σε δυσθεώρητα ύψη πολυπλοκότητας και ασάφειας, αλλά και ενδιαφέροντος και πρωτοτυπίας, ενώ σταδιακά άρχισαν να δίνονται κάποιες απαντήσεις. Η διαδικασία αυτή, όπως και η δημοτικότητα της σειράς, έφτασε στο αποκορύφωμα της κατά τον έκτο κύκλο (και αφού είχε μεσολαβήσει η επιτυχημένη κινηματογραφική ταινία The X-Files Fight the Future το 1998, η οποία λειτουργεί ως αποκαλυπτικό μυθολογικό επεισόδιο μεταξύ του πέμπτου και του έκτου κύκλου αλλά βλέπεται και αυτόνομα), όταν στα επεισόδια «Two Fathers» και «One Son» αποκαλύφθηκαν σημαντικές πτυχές του Αποικισμού και των κινήτρων των χαρακτήρων, ενώ ταυτόχρονα ένα απρόσμενο συμβάν έθεσε τέρμα σε μεγάλο μέρος της μυθολογίας που είχε αναπτυχθεί ως εκείνη τη στιγμή.

Το υπόλοιπο του έκτου και όλος ο έβδομος κύκλος ήταν μία μεταβατική περίοδος, για πολλούς περίοδος παρακμής της σειράς, ενώ η μυθολογία παρέμενε λίγο-πολύ στάσιμη και γινόταν γνωστό ότι ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι δε θα ανανέωνε το συμβόλαιο του για το ρόλο του Μόλντερ. Το αποτέλεσμα ήταν ένα απρόσμενο φινάλε για τον έβδομο κύκλο, ένα επεισόδιο γεμάτο ανατροπές και το οποίο διαδραματιζόταν στην ίδια τοποθεσία με τον πιλότο, που θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως φινάλε ολόκληρης της σειράς. Ωστόσο τα X-Files πήραν τελικά παράταση για άλλα δύο χρόνια και στον όγδοο κύκλο, όπου ο Μόλντερ έχει πλέον εξαφανιστεί μυστηριωδώς, τη θέση του στους Φακέλους-Χ πήρε ο Πράκτορας Τζον Ντόγκετ (John Doggett), ρεαλιστής, απορριπτικός ως προς το παραφυσικό και πρώην αστυνομικός, ενώ η Σκάλι -αναζητώντας την αλήθεια σχετικά με την εξαφάνιση του συνεργάτη της και ύστερα από τόσα χρόνια στους Φακέλους-Χ- υιοθέτησε το ρόλο του πιστού στους εξωγήινους και στα παραφυσικά φαινόμενα. Παράλληλα είναι πλέον εμφανές ότι η σχέση της με τον αγνοούμενο συνάδελφο της είναι κάτι παραπάνω από φιλική, μία εξέλιξη που πολλοί οπαδοί της σειράς περίμεναν ήδη από τους πρώτους κύκλους και που οι δημιουργοί προετοίμαζαν από την εποχή της ταινίας.

Τελικά ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι επέστρεψε στα τελευταία επεισόδια του όγδοου κύκλου ενώ ο χαρακτήρας της Τζίλιαν Άντερσον, έγκυος κατά τη διάρκεια της χρονιάς, γεννά τελικά το γιο της Ουίλιαμ στο φινάλε και αποκαλύπτεται ότι πατέρας είναι ο Μόλντερ. Στον επόμενο κύκλο, κι ενώ οι θεαματικότητες στις ΗΠΑ ήταν σημαντικά πεσμένες, ο Ντουκόβνι δεν εμφανίζεται (με μία ακόμη εξαφάνιση του Μόλντερ, οικειοθελή τώρα, να δικαιολογεί αυτό το γεγονός σεναριακά) ενώ η Άντερσον έχει περιορισμένο ρόλο (με τη Σκάλι να υποτίθεται πως έχει αποσυρθεί για να μεγαλώσει μόνη το γιο της). Το ρόλο τους στους Φακέλους-Χ έχουν αναλάβει ο Τζον Ντόγκετ και η παλιά φίλη του τελευταίου, Ειδική Πράκτορας Μόνικα Ρέιας (Monica Reyes), ειδικευμένη σε εγκλήματα που σχετίζονται με τον αποκρυφισμό και η οποία δε διστάζει να πιστέψει σε παραφυσικά φαινόμενα υιοθετώντας έτσι το ρόλο του «πιστού» και δρώντας ως αντίβαρο στο σκεπτικιστή Ντόγκετ. Ο ένατος κύκλος γενικά κρίνεται ως ο χειρότερος της σειράς, απομακρυσμένος από το πνεύμα της και με τις χαμηλότερες θεαματικότητες. Το δίδυμο Ντόγκετ/Ρέιας δεν κατάφερε να αντικαταστήσει στη συνείδηση του κοινού τους Μόλντερ/Σκάλι, ενώ η μυθολογία φαινόταν να έχει χάσει πλέον τη συνοχή και το ενδιαφέρον της -προσανατολισμένη αποκλειστικά στην ιδιαίτερη σημασία που μοιάζει να έχει ο Ουίλιαμ για το νέο σχέδιο αποικισμού που επεξεργάστηκαν οι εξωγήινοι μετά τον έκτο κύκλο. Η σειρά τελειώνει με το διπλό επεισόδιο «The Truth», φινάλε του ένατου κύκλου, όπου επιστρέφει και ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι.

[Επεξεργασία] Στοιχεία της σειράς

Η επιτυχία των X-Files οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπως η χημεία μεταξύ των πρωταγωνιστών, το πρωτότυπο δίπολο σκεπτικιστής-πιστός, οι ενδιαφέροντες χαρακτήρες, η αναζήτηση επιστημονικής βάσης σε αλλόκοτες καταστάσεις, ο διαχωρισμός των επεισοδίων σε αυτοτελή και σε μυθολογικά (το 1993 μόνο σε λίγες τηλεοπτικές σειρές είχε επιχειρηθεί κάτι παρόμοιο, όπως π.χ. στην αμερικανική σειρά επιστημονικής φαντασίας Babylon 5), η πρωτοτυπία και η πολυπλοκότητα της μυθολογίας και του τρόπου που αναπτύσσεται καθώς η σειρά εξελίσσεται, η εξαιρετική φωτογραφία και ατμόσφαιρα (με τα πρώτα επεισόδια να έχουν μία σκοτεινή, ομιχλώδη εμφάνιση που οφειλόταν τόσο στη διεύθυνση φωτογραφίας όσο και στο κλίμα του Βανκούβερ όπου γίνονταν τα γυρίσματα κατά τους πρώτους πέντε κύκλους, προτού μετακινηθούν στο Λος Άντζελες κατ' απαίτηση του Ντουκόβνι), η θεματολογία αντικυβερνητικών θεωριών συνωμοσίας που άγγιξε ευαίσθητες χορδές του αμερικανικού κοινού, το ευφυές σενάριο των περισσότερων επεισοδίων που έδινε έμφαση στο μυστήριο και στις ανατροπές, ενώ συνήθως άφηνε μία διφορούμενη αίσθηση ανολοκλήρωτου στο φινάλε, κλπ. Σύμφωνα με το αμερικανικό τηλεοπτικό περιοδικό TV Guide, τα X-Files τοποθετήθηκαν στη θέση 37 των 100 καλύτερων τηλεοπτικών σειρών όλων των εποχών^[1], και ψηφίστηκε η δεύτερη πιο καλτ σειρά παγκοσμίως μετά το Σταρ Τρεκ^[2].

Κάθε επεισόδιο ακολουθεί την ίδια δομή -- μία σύντομη εισαγωγή (συνήθως περίπου 3-4 λεπτών) που προϊδεάζει το θεατή για το αλλόκοτο ή παραφυσικό στοιχείο της υπόθεσης, οι τίτλοι αρχής και ακολούθως το υπόλοιπο επεισόδιο. Οι τίτλοι αρχής, ατμοσφαιρικοί και μυστηριώδεις, ενισχύουν το χαρακτήρα της σειράς με τη βοήθεια του γνωστού ambient μουσικού θέματος με το «σφύριγμα» (δημιουργία του Μαρκ Σνόου, μόνιμου μουσικού συνεργάτη των X-Files) που ακούγεται κατά τη διάρκεια τους. Το όνομα κάθε επεισοδίου δεν εμφανίζεται επί της οθόνης και ο θεατής πρέπει να ανατρέξει σε άλλες πηγές (π.χ. Internet) για να το πληροφορηθεί. Ωστόσο αμέσως πριν λήξουν οι τίτλοι αρχής εμφανίζεται στην οθόνη μία σύντομη φράση, η οποία συνήθως είναι «THE TRUTH IS OUT THERE» (= «Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙ ΕΞΩ») αλλά σε κάποια επεισόδια διαφέρει. Αυτά είναι τα ακόλουθα:

Κωδικός Επεισοδίου	Όνομα Επεισοδίου	Φράση Εισαγωγής
1x23	«The Erlenmeyer Flask»	Trust No One («Μην Εμπιστεύεσαι Κανέναν»)
2x06	«Ascension»	Deny Everything («Διαψεύστε Τα Πάντα»)
2x25	«Anasazi»	éí 'aaníígÓÓ 'áhoot'é («Η Αλήθεια Είναι Μακριά Από Εδώ» στη διάλεκτο των Ναβάχο)
3x10	«731»	Apology is Policy («Η Απολογία είναι Πολιτική»)
3x24	«Herrenvolk»	Everything Dies («Τα Πάντα Πεθαίνουν»)
4x04	«Teliko»	Deceive Inveigle Obfuscate («Eξαπατήστε Ξεγελάστε Συσκοτίστε»)
4x10	«Terma»	E pur si muove («Κι όμως κινείται» στα ιταλικά)
4x24	«Gethsemane»	Believe the Lie («Πίστεψε το Ψέμα»)
5x01	«Redux»	All Lies Lead to the Truth («Όλα τα Ψέματα Οδηγούν στην Αλήθεια»)
5x14	«The Red and the Black»	Resist or Serve («Αντισταθείτε ή Υπηρετείστε»)
5x20	«The End»	The End («Το Τέλος»)
6x03	«Triangle»	Die Wahrheit ist irgendwo da draußen («Η Αλήθεια Είναι Κάπου Εκεί έξω» στα γερμανικά)
6x20	«The Unnatural»	In the Big Inning («Στη Μεγάλη Συμμετοχή» ή «Στην Αρχή», λογοπαίγνιο με την ομόηχη λέξη beginning)
7x02	«Sixth Extinction II: Amor Fati»	Amor Fati («Μοιρολατρία» στα λατινικά)
7x11	«Closure»	Believe to Understand («Πίστεψε για να Κατανοήσεις»)
9x02	«Nothing Important Happened Today II»	Nothing Important Happened Today («Τίποτα Σημαντικό δε Συνέβη Σήμερα»)
9x04	«4D»	erehT tuO si hturT ehT («Η Αλήθεια Είναι Εκεί Έξω» γραμμένο ανάποδα)
9x06	«Trust No 1»	They're Watching («Παρακολουθούν»)
9x13	«Improbable»	Dio ti ama («Ο Θεός σε αγαπάει» στα ιταλικά)

Τα X-Files σαφώς κι επηρεάστηκαν από προγενέστερες τηλεοπτικές σειρές (π.χ. το Τουίν Πικς του Ντέιβιντ Λιντς, που ήταν ακόμα πρόσφατη επιτυχία το 1993 και η ατμόσφαιρα του μοιάζει πολύ με αυτή των επεισοδίων των πρώτων κύκλων των X-Files, παλαιότερες σειρές φαντασίας όπως Τα σύνορα της φαντασίας ή Η ζώνη του λυκόφωτος κλπ) και ταινίες (Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου, Οι τρεις μέρες του Κόνδωρα, Η σιωπή των αμνών κλπ), αλλά και επηρέασαν σειρές που ακολούθησαν (π.χ. Μπλε Φάκελος, Alias, Οι Αγνοούμενοι κλπ) όντας σταθμός στην ιστορία της τηλεόρασης.