Sono
El Vikipedio
Sono estas aŭdebla aervibrado eligita de homoj, bestoj, objektoj ktp..
Fizike sono estas ondo. En gasoj (aero) kaj likvoj ĝi estas ĉiam longituda ondo. En solidaj korpoj ekzistas transversaj ondoj.
Sonaj ondoj tranportas informojn kaj energion. Ili moviĝas per karakteriza rapido t.n. sonrapido c. Tiu estas 343 m/s en aero ĉe temperaturo de 20 °C kaj 1407 m/s en akvo ĉe 0 °C.
Plia karakterizo de la sono esta la amplitudo (ofte mezurita per decibeloj]]: Sonoj super 120 decibeloj estas netolerebla por homoj. Tiaj aferoj estas ekzamenataj far la scienco akustiko.
- sonpremo p en N/m² = Pa (Paskalo)
- sonrapido v en m/s
- infrasono < 16 Hz estas por homo neaŭdebla, tro malaltaj
- inter 16 Hz ĝis 20 kHz la sonoj aŭdeblaj por homo
- ultrasono de 20 kHz ĝis 10 GHz neaŭdebla por homo, ĉar ili estas tro altaj
- hipersono > 10 GHz
Aliaj ekzamenoj uzas la aŭdeblaj sonaj limoj inter 20Hz kaj 20kHz, do la infrasonoj estas sub 20 Hz anstataŭ 16 Hz.
Sono, malsame la lumo, estas materia ondo. Ĉar la sono ligitas al materia medio, ĝi ne ekzistas en vakuo.
[redaktu] Vidu ankaŭ
- bruo
- eĥo
- absoluta sonsento
- resonado
- resonilo
- konsonanto
- voĉo
