Baliarrain

Wikipedia(e)tik

Baliarrain

Gipuzkoa

Herriko bandera edo armarria baduzu, sakatu hemen irudia Commons-era igotzeko

Izen ofiziala

Baliarrain

Antolaketa

Estatua
Autonomia Erkidegoa
Lurralde Historikoa
Eskualdea

Espainia
Euskal Autonomia Erkidegoa
Gipuzkoa
Tolosaldea

Posta-kodea

20259

Koordenatuak

43º04′10′′ I 02º07′40′′ M

Koordenatuak: 43°04′10′′ I 02°07′40′′ M (?)

Garaiera
Azalera
Biztanleria

Dentsitatea
Euskaldunak

292 m
2,70 km²
95 (2006)

35,19 bizt/km²
%98,94 (2001)

Sorrera

1615 - 1991

Herritarra

baliarraindar

Alkatea

Martzelino Dorronsoro Galarraga

[-]

Baliarrain Gipuzkoako Tolosaldea eskualdean dagoen herria da. 2,5 km² ditu eta 2006. urtean 95 biztanle zituen. Herriaren iharduera ekonomiko nagusia nekazaritza da.

Eduki-taula

1 Inguru naturala eta klima
2 Historia
3 Demografia eta biztanleria
- 3.1 Gehiago jakiteko
4 Jaiak
5 Kanpo loturak

[aldatu] Inguru naturala eta klima

Baliarrain, Donostiatik 36 kilometrora dago, Tolosaldean eta Gipuzkoako erdi-hegoaldean kokatzen da. Baliarrainetik hurbilen dagoen herria Ikaztegieta da, Baliarrainetik 3 bat kilometrora. Orendain eta Altzagako herriak ere Baliarrainetik gertu daude (herri hauen batzeak osatu zuten 1960ko hamarkadan Iruerrietako udalerri berria).

Baliarrainek iparraldean Legorretaekin egiten du muga, mendebaldean Altzagarekin, hegoaldean Gaintzarekin eta ekialdean Orendainekin. Baliarraingo mendirik garrantzitsuenak Astatokomendia eta Belkoain dira 455 eta 447 metroko altuerarekin hurrenez hurren.

[aldatu] Historia

Historian Baliarraini buruzko lehen aipamena XIV. mendetik dator, Ikaztegieta, Tolosa eta Orendain aipatzen diren dokumentu batean alegia. Izan ere, Baliarrain ez zen udalerri independiente izan 1615era arte, orduan Tolosatik banandu zelarik. Ondoren, Amezketa, Altzo eta Abaltzisketako udalerriekin batera "Amezketako Batasuna" eratu zen. Erakunde honen helburua herri txiki hauen interesak Gipuzkoako Batzar Nagusietan defenditzea zen.

Espainiar estatuak gaur egun duen probintzia antolaketa ezartzean XIX. mendean, Baliarrain udalerri bihurtu zen. Bere tamaina txikiak eraginda, historian zehar arazo ekonomiko ugari izan ditu. Horrek bultzatuta 1967ean inguruko Ikaztegieta eta Orendaingo herriekin batu zen. Herri hauek 1991ean berriz banandu ziren.

Andoaingo eta Tolosaldeko ur beharrizanak asetzeko 1990ko hamarkada bukaeran, Gipuzkoako foru aldundiak urtegi berri bat eraikitzea proposatu zuen Baliarraingo herrian, Ibiurreko urtegia. Urtegiaren eraikitzearen iragarpenak, kontrako erantzun ugari sorrarazi zituen Tolosaldeko eta Baliarraineko biztanle askoren aldetik. Atzerapen askoren ondoren hala ere, 2004ko otsailean urtegiaren lehen harria jarri zen.

Urtegiaren eraikitze lanak 2008 eta 2009. urteen artean amaitzea espero da. Guztira 6,5 hektometro kubikoko edukiera izango du eta urtegiaren uharkak 70 metroko altuera izango du. Andoain eta Tolosaldeko beste 12 udalerrien ur beharrizanak beteko ditu urtegiak, guztira 55.000 pertsonen ur-korronte beharrak alegia. Urtegiaren eraikitzearekin batera, ur zikinak tratatzeko araztegi berri bat eraikiko da.

[aldatu] Demografia eta biztanleria

Biztanleriaren bilakaera
Errolda urtea	Biztanleria

1842	186
1857	224
1877	244
1887	229
1897	207
1900	216
1910	194
1920	210
1930	186
1940	191
1950	193
1960	180
1991	99
2001	97

Baliarrain, Gipuzkoan biztanle gutxien duen herrietako bat da, Orexarekin batera. Industrializazio prozesuak herria hustu egin zuen XIX. mende amaieratik. 1967. urtean, eta biztanleri galera hori saihesteko Baliarraingo herria Ikaztegieta eta Orendaingo herriekin batu zen Iruerrietako herria sortuz. Hiru herriek batera, 800 biztanle inguru zeuzkaten eta 13,7 kilometro karratuko azalera.

Iruerrieta sortu zuten hiru herriak 1991ean banatu ziren berriro ere, eta gaur egun independiente jarraitzen dute. Herrien batzearen aurretik Baliarrainek 180 biztanle zituen arren, 1991rako ia erdira murriztua zen kopuru hori, guztira 99 biztanle zenbatuz. 1970ko hamarkadako industrializazio prozesuak beraz, eragin latza izan zuen herrian, eta hainbat biztanleek herria utzi zuten.

2004etik biztanleriak jaitsiera txiki bat izan du, izan ere, eraikiko den Ibiurreko urtegiak etxe batzuk eraisteko beharra ekarri du. Urtegia 2008rako amaiturik egongo da.

[aldatu] Gehiago jakiteko

[aldatu] Jaiak

Baliarrainek Abuztuaren 15ean ospatzen ditu bere jaiak, Jasokundearen jaiak.

[aldatu] Kanpo loturak

Baliarraingo udala

	Gipuzkoako udalerriak
Abaltzisketa • Aduna • Aia • Aizarnazabal • Albiztur • Alegia • Alkiza • Altzaga • Altzo • Amezketa • Andoain • Anoeta • Antzuola • Arama • Aretxabaleta • Arrasate • Asteasu • Astigarraga • Ataun • Azkoitia • Azpeitia • Baliarrain • Beasain • Beizama • Belauntza • Berastegi • Bergara • Berrobi • Bidegoian • Deba • Donostia • Eibar • Elduain • Elgeta • Elgoibar • Errenteria • Errezil • Eskoriatza • Ezkio-Itsaso • Gabiria • Gaintza • Gaztelu • Getaria • Hernani • Hernialde • Hondarribia • Ibarra • Idiazabal • Ikaztegieta • Irun • Irura • Itsasondo • Larraul • Lasarte-Oria • Lazkao • Leaburu • Legazpi • Legorreta • Leintz Gatzaga • Lezo • Lizartza • Mendaro • Mutiloa • Mutriku • Oiartzun • Olaberria • Oñati • Ordizia • Orendain • Orexa • Orio • Ormaiztegi • Pasaia • Segura • Soraluze • Tolosa • Urnieta • Urretxu • Usurbil • Villabona-Amasa • Zaldibia • Zarautz • Zegama • Zerain • Zestoa • Zizurkil • Zumaia • Zumarraga