Jawa Tengah
Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi
 |
|
| Motto: "Prasetya Ulah Sakti Bhakti Praja"
Tegesé:"Janji bakal setya, sakuwating tenaga, bekti ing negara" |
|
 |
|
| Ibu kutha | Semarang |
| Pimpinan - Gubernur - Wakil gubernur |
H. Mardiyanto Drs. Ali Mufiz |
| Tlatah | 32,548.20 km² |
| Pedhunung - (2005) - Kepadhetan |
31,820,000 977 jiwa/km² |
| Kabupaten/Kutha | 29 Kabupaten lan 6 Kutha otonom |
| Suku bangsa | Jawa, Tionghoa, Sundha, Arab-Indonesia |
| Basa | Indonesia, Jawa |
| Agama | Kejawèn, Islam, Kristen, Hindhu, lan Buddha |
| Zona wektu | WIB (UTC+7) |
| Koordinat - Latitudha - Longitudha |
6°Kidul - 7°30'Kidul 108°30'Wétan to 112°00'Wétan |
| Élévasi - Titik dhuwur dhéwé - Titik ngisor dhéwé |
3.428 m (Gunung Slamet) 0 m |
| Situs wèb | http://www.jawatengah.go.id/ |
Jawa Tengah iku sawijining provinsi ing Indonesia. Tlatah iki papan sing wong Jawané manggon paling akèh minangka rélatif. Semboyan provinsi iki dadi uga yèn Jawa Tengah iku "Pusat Budaya Jawa". Kajaba jeneng sawijining provinsi, Jawa Tengah iku uga jeneng tlatah ing pulo Jawa.
Bab lan Paragraf |
[sunting] Sajarah
[sunting] Jaman Prasejarah
Ing jaman prasejarah, Jawa Tengah wis nduwé budaya yaiku budaya purba. Anané candhi Sukuh lan Pithecantropus erectus javanicus iku dadi bukti.
Sanadyan candhi Sukuh dibangun wektu pengaruh budaya Hindu wiwit pudar, dadi gaya budaya jaman sedurungé dadi bangkit manèh, mulané wujud candhi iki mempèr karo bangunan-bangunan prasejarah jaman watu gedhé (megalitikum).
Wiwit jaman prasejarah, Jawa Tengah wis dienggoni menungsa purba sing isih nduwé budaya primitif banget. Fosil menungsa sing diarani Pithecantropus erectus utawa Pithecantropus Erectus Javanicus sing urip sekitar 750.000 taun SM iki ditemokaké ing dhaérah Sangiran. Situs purbakala Sangiran iki sebagéyan ana ing Kabupaten Sragen lan sebagéyan manèh ing Kabupaten Karanganyar Jawa Tengah. Situs manungsa purba iki asalé saka kala pleistosen lan ditemokaké déning Dr. Ralph von Königswald ing désa Ngebung taun 1934. Miturut ketetapan Unesco tanggal 5 Desember 1996, situs iki dadi warisan elmu pengetahuan donya.
[sunting] Jaman Kerajaan-Kerajaan
Udakara taun 78 M (?, kira-kira), miturut laporan sing ditulis Tim Peneliti Sejarah Galuh (1972), Kerajaan Galuh Purba wis wiwit digawe, jeneng Kratone yaiku Kerajaan Galuh Sindula (ana uga naskah sing njenengi Kerajaan Bojong Galuh). Punjering peprintahan ana ing Medang Gili lan dislirani Ratu Galuh (Ratu Pertama). Kira-kira taun iku uga wulangan Hindu wiwit mlebu ing Jawa Tengah.
Abad IV - V Kerajaan Kalingga (Budha) madeg ing sakiwo-tengene Jepara saiki. Abad V - VI Punjering Kerajaan Galuh Purba ana ing sak udhege Gunung Slamet. Taun 674 M, Kerajaan Kalingga (Budha) dipandhegani Ratu Sima. Abad VI Punjering Kerajaan Galuh Purba dipindah ana ing sacedhake Garut - Ciamis lan yasa Kerajaan Galuh (Kawali}.
Taun 732 M (miturut Prasasti Canggah), Kerajaan Kalingga (Budha) diubah dadi Kerajaan Mataram (Hindu), dipandhegani Raja Sanjaya utawa Rakai Mataram (wiwit Dinasti/wangsa Sanjaya), dene kutharaja ana ing Medang Kamulan. Candi-candi Siwa ing Banjarnegara (Dieng) digawe wektu iku. Nalika reh-kaprajan diasta dening Rakai Pikatan (wangsa Sanjaya), Candhi Rorojonggrang utawa Candhi Prambanan wiwit digawe.
Taun 750-850 M, wangsa Syailendra (Budha) tekan Sriwijaya nguasani Jawa Tengah. Wangsa Syailendra iki nggawe candi-candi: Candhi Borobudur, Candhi Sewu, Candhi Kalasan lan liya-liyane. Kira-kira taun 800 M, Kerajaan Mataram Hindu (wangsa Sanjaya) wiwit kedheseg lan nyingkir neng arah wetan. Taun 925 M, punjering peprentahan krajan pindah ing Jawa Wetan, Jawa Tengah ditinggal.
Sakwise Kerajaan Majapahit (Hindu) ambruk (iku sekitar taun 1518 M), kerajaan-kerajaan Islam muncul ing Demak, wiwit iku Agama Islam disebarke ing Jawa Tengah bebarengan punjering kratonn mbalik ing Jawa Tengah maneh.
Taun 1569 M, Kerajaan Demak ambruk, punjering Kraton Demak pindah mring Pajang cedhak Solo, Joko Tingkir (putra mantune Raja Demak Sultan Trenggono) dadi Ratu Kerajaan Pajang gelare Sultan Hadiwijaya. Wektu peprentahan Sultan Hadiwijaya akeh rerusuh, uga akeh sing mbalelo. Perang sing paling gede yoiku antarane Sultan Hadiwijaya lawan Haryo Penangsang. Sultan Hadiwijaya ndawuhake Danang Sutawijaya supaya numpes Haryo Penangsang sing mbalelo, lan kasil merjoyo Haryo Penangsang. Sultan Hadiwijaya maringi bebungah awujud lemah yokuwi bumi Alas Mentaok (=Mataram; Kotagede, Jogjakarta) mring Danang Sutawijaya. Taun 1575 M, Danang Sutawijaya (Putra Kyai Gede) jumeneng nata sing kapisanan ing Mataram (Islam) kanthi silih asma Kanjeng Gusti Panembahan Senopati Panatagama Kalifathollah Tanah Jawa.
Taun 1582 M, Kerajaan Pajang dikepung Kerajaan Mataram. Taun 1586 M, punjering Kraton Pajang dipindah ing Mataram. Taun 1613-1645 M, Reh kaprajan diasta dening Sultan Agung Hanyakrakusuma ing Pleret (saiki Kecamatan Pleret wilayah Kabupaten Bantul) Taun 1755 M, Perjanjian Gianti, Surakarta Hadiningrat (Kraton Kasunanan) lan Ngayogyakarta Hadiningrat (Kraton Kasultanan) dijumenengake.
[sunting] Jaman Walanda
Jawa Tengah duwe status Provinsi wiwit jaman Walanda sing ketata saking 5 dhaerah (gewesten) utawa Karesidhenan yaiku Eks. Karesidenan Semarang, Eks. Karesidenan Pati, Eks. Karesidenan Kedu, Eks. Karesidenan Banyumas, Eks. Karesidenan Pekalongan lan Eks. Karesidenan Surakarta. Sing dadi dhaerah swapraja (vorstenland) yaiku Kasunanan lan Mangkunegaran. Masing-masing gewest iku ketata maneh saking kabupaten-kabupaten.
[sunting] Jaman Merdeka
Taun 1946 pemerentah Indonesia netapke daerah swapraja Kasunanan lan Mangkunegaran dadi karesidhenan. Taun 1950 liwat Undang-undang dhaerah-dhaerah kabupaten lan kotamadya ditetapke, penetapan Undang-undang iku saiki diperingati dadi dina lair Provinsi Jawa Tengah, yaiku tanggal 15 Agustus 1950.
[sunting] Pemerentahan
Provinsi Jawa Tengah ketata saking 29 kabupaten lan 6 kutha. Administrasi pemerentahan kabupaten lan kutha iki ketata saking 545 kecamatan lan 8.490 desa/kelurahan.
Sedurung Undang-undang Nomoe 22/1999 ditetepaké, Jawa Tengah uga duwe 3 kutha administratif, yaiku Purwokerto, Cilacap, lan Klaten sing saiki kabeh digabung maneh karo wilayah kabupaten induk.
[sunting] Geografi
[sunting] Pedhunung
Pedhunung provinsi Jawa Tengah ana 30.775.846 jiwa. Kabupaten/kutha sing paling padhet yaiku Kabupaten Brebes (1,767 yuta jiwa), Kabupaten Cilacap (1,644 yuta jiwa), lan Kabupaten Banyumas (1,603 yuta jiwa). Suku mayoritas ing Jawa Tengah iku Suku Jawa.
[sunting] Ekonomi
[sunting] Pendhidhikan
Ing provinsi Jawa Tengah akeh perguruan tinggi sing misuwur, utamane ing kutha Semarang lan Surakarta. Perguruan tinggi negeri antarane: Universitas Diponegoro (Undip), Universitas Negeri Semarang (Unnes), lan Sekolah Tinggi Agama Islam Negeri Walisongo ing Semarang; Universitas Negeri Surakarta (UNS) ing kutha Solo, uga Universitas Jenderal Soedirman (Unsoed) ing Purwokerto.
Universitas swasta sing misuwur antarane Universitas Kristen Satya Wacana (UKSW) ing Salatiga, Universitas Islam Sultan Agung (Unissula) lan Unika Soegijapranata ing Semarang, Universitas Muhammadiyah Surakarta, uga Universitas Panca Sakti ing Tegal.
[sunting] Plesiran
|
|
 |
|---|---|
|
Kabupaten: Banjarnegara | Banyumas | Batang | Blora | Boyolali | Brebes | Cilacap | Demak | Grobogan | Jepara | Karanganyar | Kebumen | Kendhal | Klathen | Kudus | Magelang | Pathi | Pekalongan | Pemalang | Purbalingga | Purwareja | Rembang | Semarang | Sragen | Sukaharja | Tegal | Temanggung | Wanagiri | Wanasaba |
|
|
Deleng Uga: Daftar Daerah Tingkat II |
|
|
|
 |
|---|---|
|
Provinsi: Bali | Banten | Bengkulu | Gorontalo | Irian Jaya Barat | Jambi | Jawa Barat | Jawa Tengah | Jawa Timur | Kalimantan Timur | Kalimantan Barat | Kalimantan Tengah | Kalimantan Selatan | Kepulauan Bangka Belitung | Kepulauan Riau | Lampung | Maluku | Maluku Utara | Nusa Tenggara Barat | Nusa Tenggara Timur | Papua (Irian Jaya) | Riau | Sulawesi Barat | Sulawesi Tengah | Sulawesi Tenggara | Sulawesi Selatan | Sulawesi Utara | Sumatra Barat | Sumatra Selatan | Sumatra Utara | |
|
