Tieger
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
D'n tieger (Panthera tigris) is e lid vaan 't genus Panthera. 't Zien solitair levende forse roufdere oet de orde Carnivore. De mennekes weure oongevier drei meter, de vruiwkes aanderhaaf. De bieste zien oeterlik good te oondersjeie door hun streipe, die ze helpe camouflere in 't gaars. Gewoenlik zien ze goudgeel; es recessieve variant koume witte tiegers veur. De tieger weurt serjeus bedreig door de sjas, die veural de traditioneel Sjinese geneeskuns te gooj kump.
[bewirk] Ondersaorte
Hoonderd jaor geleje bestoonte nog ach oondersaorte, boevaan intösse drei door minselike sjas zien oetgeroojd.
- De Keuningstieger (Panthera tigris tigris), 't nationaal dier vaan India en Bangla Desh. Heer kump veur in de oorwaude vaan Noord-India en in de lieger Hymalaya. Sjattinge vaan 't aontal exemplare loupe oeterein vaan 3.000 tot 4.600 stök. aomèt is 't de eineg tiegersaort die neet accuut bedreig weurt.
- De Maleisen tieger (Panthera tigris corbetti) leef in Zuidoos-Azië, inclusief oeterste zuide vaan Sjina. Nao sjatting zien 'rs nog zoe'n daartienhoonder stök euver.
- De Sumatraansen tieger (Panthera tigris sumatrae) leef inkel op 't eiland Sumatra en heet nog zoe 450 stök. Zien gene höbbe 'n unieke compositie; biologe meine tot heer, es 'r neet oetstörf, in 'n aparte saort kin verandere.
- De Javaansen tieger (Panthera tigris sondaica) is tösse 1980 en 1990 oetgeroojd. 't Waor 'n opvallend slank bies. Op 't euverbevölkde Java kós heer ziech in de twintegste ieuw neet mier good versjojle.
- De Balinesen tieger (Panthera tigris balica) is al roond 1950 vaan d'n Eerdbojem verdwene.
- De Zuidchinesen tieger (Panthera tigris amoyensis) woort oonder Mao Zedong in opdrach vaan de regering systematisch aofgeslach en is tans beperk tot 200 stök. Sins 1977 weurt heer zjus door de regering besjöt.
- De Siberischen tieger (Panthera tigris altaica) leef veural in 'n oetgestrek gebeed in oos-Rösland en kint allewel nog zoe 400 stök. Me maak ziech serjeus zörg euver zie voortbestoon, ouch al umtot de populaties väol inteelt kinne. Evels besteit 'n oetgebreid fokprogram. Sommeg populaties leve in gebejer die de helf vaan 't jaor besneid zien; dao zien de witte tiegers door hun kläör in 't veurdeil.
- De Kaspischen tieger (Panthera tigris virgata), is roond 1970 oetgestorve en leefde te weste en zuide vaan de Kaspische Zie.
