Cookie Policy Terms and Conditions Sobrepuertano - Biquipedia, a enziclopedia libre

Sobrepuertano

De Biquipedia

Sobrepuertano ye l'aragonés que se charra en o Sobrepuerto, sozredolada de l'autual Sarrablo que güega con o Sobrarbe. Ye muito parexito a l'aragonés de a Tierra de Biescas, pero tiene bels rasgos comuns con o polo oriental de l'aragonés. Se conoxe grazias a os triballos lexicografitos y literarios de Jose Mª Satué.


Contenius

[editar] Fonetica

Exemplos de xordas intervocálicas conserbatas:

  • capeza, crapazín, amullatar, fusata, caxico, sarrato

Casos de perduga de –o final:

  • plan, tabán, fraxín

En a toponimia bi ha casos d'eboluzión de a -LL- cheminata latina enta sonitos cacuminals: -ch- en Ainielle, Basarán y Otal, -t- en Escartín:

  • Batiecho, Cundiacha
  • Batella, Batellón, Castetillo, Ostatiás

Casos d’eboluzión de –ND- enta –ñ-

  • Baraña, foñada, cañabla

Esto ye un feito curioso que mos aduya a interpretar a evolución fonetica de l’aragonés pirenaico preliterario:

  • A ñ en aragonés y lenguas d’arredol ye una evolución de a –NN- cheminata latina y de –NY-. (PENNA > peña, Hispania > España).
  • Esisten referenzias meyebals de toponimos con –NN- cheminata, (Lanna, Panno), que probienen de o grupo –ND- y que güei se troban con –n- simpla, (Lana, Pano).
  • Baraña, foñada, etz…tienen –n- en atrás bariedaz d’aragonés, (y mesmo –nn- en belsetán).
  • A deduzión lochica ye que en o Sobrepuerto a evolución de a –ND- latina enta –nn- se dio cuan encara no eba rematato de tot a eboluzión de a –NN- latina enta ñ, y que a –nn- que beniba de –ND- continó evolucionando, como venise de –nn- latina, enta ñ, (en atrás zonas, más orientals, a –nn- no eboluzionó enta ñ, y remató en –n-, (plegando os casos de ñ dende fuera en tiempos más reziens).

[editar] Morfolochía

  • Complento bi/i perdito, solo lo beyemos fosilizato en i hai.
  • Articlo ro, ros, ra, ras perdito en o charrar bibo, pero con repuis en a toponimia.
  • Se rechistra prou, tipico de o polo oriental de l'aragonés, estando limite ueste d’esta forma.

[editar] Lesico

  • Como representazión de lesico ozidental tenemos:
    • catirón, a ormino y xorruntar
  • Como representazión de lesico oriental tenemos:
    • guambra y rebasto.
  • Coesisten formas orientals y ozidentals:
    • obella con güella
    • lurte con esliz
    • calderizo con cremallo
  • Esisten palabras comuns con Ballibió, Broto y Tena:
    • sisatera, trusa, marueño, fenal
  • Y palabras tipicas de o Sobrepuerto como:
    • musal, xolorar, xurrumido u esperringlero

[editar] Enrastres esternos


Dialeutos de l'aragonés
Aragonés meridional | Aragonés oriental | Aragonés ozidental | Aragonés zentral | Chodigoaragonés† | Nabarro† | Rioxano
Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu