Boarische Grammatik (Adjektive)
Aus Wikipedia
Der Artikl do gheart zua Artiklsammlung iba'd Grammatik vo da Boarischn Sproch. A Ibasicht iba olle Artikl zum Thema findt ma in Boarische Grammatik.
Thema vo dem Artikl han de Adjektive.
Inhaltsverzeichnis |
[dro werkln] Steigarung
D'Steigarung im Boarischn is eingle gâns àfåch, rechd ähnle wia im Deidschn. Grod im Superlativ muas ma a wéng Owåchd gem, wei si dea draditionell ned so starg vom Komparativ undascheidt wia im Deidschn.
Standarddeitsch | So sågt ma s af Boarisch (MB) |
---|---|
groß, größer, am größten | greos, gressa, am gressan/gresstn |
klein, kleiner, am kleinsten | glóa, gléana, am gléanan / glaa, glaana, am glaansdn |
breit, breiter, am breitesten | bróad, bréada, am bréadan/breadastn /braad, braada, am braadan |
alt, älter, am ältesten | oid, äida/ööda, am äidan/öödasdn |
jung, jünger, am jüngsden | jung, jinga, am jingan/jingsdn |
hässlich, hässlicher, am hässlichsten | greob, greewa, am gräwan bzw. schiach, schiacha, am schiachan/schiachstn |
schön, schöner, am schönsten | schee, scheena, am scheenan/scheensdn |
Aa beim Boarischn gibd s Adjektive, de wo need reglmäsig han, zum Beispüi:
Standarddeitsch | So sågt ma s af Boarisch |
---|---|
gut, besser, am besten | guad, bessa, am bessan/bessdn |
viel, mehr, am meisten | vui/vüü, mera/mehr, am meran/meistn |
[dro werkln] Prädikative Attribute
Dialekt: „westlichs Nordboarisch“ |
Es Boarische kennt àà prädikative Attribute - wej d Grammatiker soong.
Büldn toutmas mit da Gleichsetzungspartikel òisa (MB) oder ånsa (NB) + -er (gsprocha [ɐ]) oder -e (in Sidostn vo Òltbayern) åns Adjektiv oder Partizip ååghengt. D Gleichsetzungspartikel kåå àà weggafòlln.
A pòr Beispül:
- Der hòut en Måntl ånsa naier kàfft. (= Er hat den Mantel neu gekauft.)
- Dej Schouch kååst ånsa gånzer wegschmeißn. (= Diese Schuhe kannst Du im Ganzen wegwerfen.)
- Mai Muater is ånsa krånker hoamkumma. (= Meine Mutter ist krank heimgekommen.)
- Dej Öpfln moußt ånsa grejner essn. (= Diese Äpfel musst Du im grünen Zustand essen.)
- Da Bou kummt ånsa woanader hoam. (= Der Bub kommt weinend heim.)
- Dòu mecht i niat ånsa gstormer sàà. (= Da möchte ich nicht gestorben sein.)
Es Attribut ghèjert quàse zu de Substantive: Da Måntl is nai., Dej Schouch in Gånzn., Mai Muater is krånk., Dej Öpfln hàn grej., Da Bou woant., I wenne gstorm bii..
[dro werkln] Åbkirzunga
- MB = middlboarisch
-
- WMB = westmiddlboarisch
- OMB = ostmiddlboarisch
- SB = südboarisch
- NB = noadboarisch
[dro werkln] Quölln und Literatur
- Ludwig Zehetner: Bairisches Deutsch. Heinrich Hugendubel Verlag/edition vulpes, Kreuzlingen/München/Regensburg 2005, ISBN 3980702871
- Ludwig Zehetner: Das bairische Dialektbuch. Verlag C. H. Beck, München 1985, ISBN 3406305628.
- Ludwig Merkle: Bairische Grammatik. Buch & Media, München 2004, ISBN 3865200788.