Chile

Oddi ar Wicipedia


Baner	Arfbais

Arwyddair: Por la Razón o la Fuerza
(Trwy reswm neu trwy rym)

Anthem: Himno Nacional de Chile

Prifddinas Santiago¹

Dinas fwyaf Santiago

Iaith / Ieithoedd swyddogol

Sbaeneg

Llywodraeth

Gweriniaeth

• Arlywydd Michelle Bachelet

Annibyniaeth
• Junta Llywodraethol Cenedlaethol Cyntaf
• Datganwyd
• Cydnabuwyd oddiwrth Sbaen
18 Medi 1810

12 Chwefror 1818
25 Ebrill 1844

Arwynebedd
- Cyfanswm
- Dŵr (%) 756,950 km² (38fed)
1.07 ²

Poblogaeth
- Amcangyfrif 2006
- Cyfrifiad 2002
- Dwysedd 16,432,674 (60fed)
15,116,435
21/km² (184fed)

CMC (PGP)
- Cyfanswm
- Y pen Amcangyfrif 2006
$203 biliwn (46fed)
$12,600 (57fed)

Indecs Datblygiad Dynol (2004) 0.859 (38fed) – uchel

Arian cyfred Peso (CLP)

Cylchfa amser
- Haf (UTC-4)
(UTC-3)

Côd ISO y wlad .cl

Côd ffôn +56

¹ Mae'r corff deddfwriaethol yn gweithredu yn Valparaíso.
² Mae'r arwynebedd yn cynnwys Ynys y Pasg ac Ynys Sala y Gómez; Mae Chile yn hawlio 1,250,000 km² o dir Antarctica

Gweriniaeth yn Ne America yw Gweriniaeth Chile neu Chile (hefyd Tsili a Tsile). Mae hi'n wlad gul a hir iawn rhwng mynyddoedd yr Andes a'r Cefnfor Tawel. Gwledydd cyfagos yw Ariannin, Bolivia a Pheriw.

[golygu] Gwleidyddiaeth

Prif erthygl: Gwleidyddiaeth Chile

Gweler hefyd Etholiadau yn Chile.

[golygu] Daearyddiaeth

Prif erthygl: Daearyddiaeth Chile

Mae Chile yn ymestyn dros 4,630 kilomedr o'r gogledd i'r de, ond dim ond 430 km ar y mwyaf o'r ddwyrain i'r gorllewin.

Mae cyfoeth mwynol gan yr Anialwch Atacama yn y gogledd. Rhed yr Afon Loa (yr hiraf yn y wlad) trwyddo. Mae llawer o boblogaeth ac adnoddau amaethyddol y wlad i'w cael yn y Dyffryn Canolbarth, sy'n cynnwys y brifddinas Santiago. Ceir coedwigoedd, tir pori, llosgfynyddoedd ac afonydd (gan gynnwys yr Afon Biobío), yn y De. Mae'r arfordir deheuol yn frith o morlynoedd, gilfachau, camlesi, penrhynoedd ac ynysoedd. Lleolir mynyddoedd yr Andes ar hyd y ffin dwyreiniol.