Gyffin

Oddi ar Wicipedia

Pentref bach ger Conwy yng Ngogledd Cymru yw Gyffin (mae'r enw llawn Y Gyffin yn gywirach ond mae pawb yn ei galw'n Gyffin).

[golygu] Lleoliad

Lleolir Gyffin ar lôn y B5106 tua hanner milltir i'r de-orllewin o Gonwy, rhwng muriau'r dref honno a Bryn Eithin. Rhed Afon Gyffin ar hyd ochr ogleddol y pentref ar ei ffordd i aberu yn Afon Conwy, gan basio dan hen bont yng nghanol y pentref. Mae'r hen ffordd o Gonwy i Lanrwst yn rhedeg trwy'r pentref.

[golygu] Hanes

Er nad yw'n fawr o le heddiw a bod y rhan fwyaf o'r tai'n bur ddiweddar, mae gan Gyffin hanes hir. Safai treflan yn y Gyffin cyn i Edward I o Loegr godi castell a thref Conwy. Roedd llawer o'r tir yn perthyn i Abaty Aberconwy.

Mae Eglwys Gyffin yn hynafol. Fe'i cysgegrir i Sant Dominig heddiw ond tybir ei bod wedi'i chysegru i sant lleol yn wreiddiol.

Ganwyd y Dr Richard Davies, a gyfieithodd y Testament Newydd i'r Gymraeg, yn Gyffin yn y flwyddyn 1501. Plas y Person oedd ei gartref, ar safle ger y rheithordy presennol, ond does dim i'w weld o'r hen dŷ heddiw.

[golygu] Enwogion

• Richard Davies - esgob Llanelwy a Thyddewi (1501 - 1581)

Trefi a phentrefi Conwy

Abergele | Bae Cinmel | Bae Colwyn | Bae Penrhyn | Betws-y-Coed | Betws yn Rhos | Bylchau | Capel Curig | Capel Garmon | Cefn-brith | Cerrigydrudion | Conwy | Craig-y-don | Cwm Penmachno | Cyffordd Llandudno | Deganwy | Dolgarrog | Dolwyddelan | Dwygyfylchi | Eglwysbach | Gellioedd | Glasfryn | Gwytherin | Gyffin | Henryd | Llanbedr-y-cennin | Llandrillo-yn-Rhos | Llandudno | Llanddoged | Llanddulas | Llanefydd | Llanfairfechan | Llanfair Talhaearn | Llanfihangel Glyn Myfyr | Llangernyw | Llangwm | Llanrwst | Llanrhos | Llanrhychwyn | Llan Sain Siôr | Llansanffraid Glan Conwy | Llansannan | Llysfaen | Maenan | Y Maerdy | Melin-y-coed | Mochdre | Pandy Tudur | Penmachno | Penmaenmawr | Pensarn | Pentrefoelas | Pentre-llyn-cymmer | Pentre Tafarn-y-fedw | Rowen | Rhydlydan | Rhyd y Foel | Trefriw | Tyn-y-groes | Tywyn | Ysbyty Ifan