Howell Elvet Lewis (Elfed)

Oddi ar Wicipedia

Gweler hefyd Elfed.

Bardd ac emynydd oedd Howell Elvet Lewis (1860 - 1953), sy'n fwy adnabyddus dan ei enw barddol Elfed. Fe'i ganed ym mhentref Cynwyl Elfed, Sir Gaerfyrddin. Roedd yn weinidog ac, am gyfnod, yn Archdderwydd (1924-1928). Mae ei waith barddonol yn nodweddiadol o gynnyrch y Bardd Newydd.

Ymhlith cerddi mwyaf adnabyddus Elfed y mae 'Gwyn ap Nudd' (telyneg am Gwyn ap Nudd, brenin y Tylwyth Teg) ac 'Y Ddau Frawd'. Ar y cyfan ni phrisir ei farddoniaeth lawer heddiw oherwydd tuedd y bardd at sentimentaliaeth ramantaidd. Enillodd Coron yr Eisteddfod Genedlaethol yn 1888 ac 1891, a'r Gadair yn 1894.

Ysgrifenodd nifer o emynau yn Gymraeg a Saesneg. Fel hanesydd llên, cyhoeddodd gyfrolau ar waith Ceiriog, Morgan Rhys ac Ann Griffiths.

[golygu] Llyfryddiaeth ddethol

[golygu] Gwaith Elfed

• My Christ and other poems (1891). Cerddi.
• Planu Coed (1894). Ysgrifau.
• Caniadau (2 gyfrol: 1895, 1901). Cerddi.
• Songs of Assisi (1938). Cerddi.
• Gyda'r Hwyr (1945). Ysgrifau.

[golygu] Cofiant

Cyhoeddwyd cofiant iddo gan Emlyn G. Jenkins yn 1957.