Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol
Oddi ar Wicipedia
Un o brif wobrau yr Eisteddfod Genedlaethol yw'r Gadair. Fe'i dyfarnir fel arfer ar gyfer awdl, neu farddoniaeth yn y mesurau caeth.
Er bod Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol yn greadigaeth gymharol ddiweddar (ffrwyth gweithgareddau Iolo Morgannwg ac eraill), mae'r arfer o gadeirio bardd yn deillio o'r Oesoedd Canol pan arferid neilltuo cadair arbennig i'r pencerdd yn llys y brenin, yn ôl Cyfraith Hywel Dda.
Taflen Cynnwys |
[golygu] Rhestr Enillwyr Cadair yr Eisteddfod Genedolaethol
[golygu] 1880au
- 1881 – Evan Rees
- 1882 – atal y wobr
- 1883 – atal y wobr
- 1884 – Evan Rees
- 1885 – Watkin Hezekiah Williams
- 1886 – Richard Davies
- 1887 – Robert Arthur Williams
- 1888 – Thomas Jones (Tudno) (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Wrecsam 1888)
- 1889 - Evan Rees [1]
[golygu] 1890au
- 1890 – Y Llllafuriwr gan Thomas Jones (Tudno) (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1890)
- 1891 – John Owen Williams
- 1892 – Evan Jones
- 1893 – John Ceulanydd Williams
- 1894 – Elfed
- 1895 – John Owen Williams
- 1896 – Ben Davies
- 1897 – John Thomas Job
- 1898 – Robert Owen Hughes
- 1899 - atal y wobr
[golygu] 1900au
- 1900 – John Owen Williams
- 1901 – Evan Rees
- 1902 – Ymadawiad Arthur gan T Gwyn Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1902)
- 1903 – John Thomas Job
- 1904 – J. Machreth Rees
- 1905 – atal y wobr
- 1906 – John James Williams
- 1907 – Thomas Davies
- 1908 – John James Williams
- 1909 - T Gwyn Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llundain 1909)
[golygu] 1910au
- 1910 – Yr Haf gan R Williams Parry (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bae Colwyn 1910)
- 1911 – William Roberts
- 1912 – Y Mynydd gan T. H. Parry-Williams (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Wrecsam 1912)
- 1913 – Thomas Jacob Thomas
- 1914 – dim Eisteddfod
- 1915 – Eryri gan T. H. Parry-Williams (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1915)
- 1916 – J. Ellis Williams
- 1917 – Hedd Wyn (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Penbedw 1917) Y Gadair Ddu
- 1918 – John Thomas Job
- 1919 – D. Cledlyn Davies
[golygu] 1920au
- 1920 – atal y wobr
- 1921 – Robert John Rowlands (Meuryn)
- 1922 – J. Lloyd-Jones
- 1923 – D. Cledlyn Davies
- 1924 – Cynan
- 1925 – Dewi Morgan (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Pwllheli 1925)
- 1926 – Y Mynach gan Gwenallt (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe 1926)
- 1927 – atal y wobr
- 1928 – atal y wobr
- 1929 – David Emrys James (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Lerpwl 1929)
[golygu] 1930au
- 1930 – David Emrys James
- 1931 – Gwenallt
- 1932 – D. J. Davies
- 1933 – Edgar Phillips
- 1934 – William Morris
- 1935 – Magdalen gan E. Gwyndaf Evans
- 1936 – Simon B. Jones
- 1937 – T. Rowland Hughes
- 1938 – Gwilym R. Jones
- 1939 – atal y wobr
[golygu] 1940au
- 1940 –
- 1941 – Roland Jones
- 1942 – atal y wobr
- 1943 – David Emrys James
- 1944 – D. Lloyd Jenkins
- 1945 – Tom Parri Jones
- 1946 – Geraint Bowen (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberpennar 1946)
- 1947 – John Tudor James
- 1948 – David Emrys James
- 1949 – Roland Jones
[golygu] 1950au
- 1950 – Gwilym Tilsley
- 1951 – Brinley Richards (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanrwst 1951)
- 1952 – Dwylo gan John Evans (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberystwyth 1952}
- 1953 – E. Llwyd Williams
- 1954 – John Evans
- 1955 – Gwilym Ceri Jones
- 1956 – Mathonwy Hughes
- 1957 – Gwilym Tilsley
- 1958 – Caerllion-ar-Wysg gan T. Llew Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Glyn Ebwy 1958)
- 1959 – T. Llew Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1959)
[golygu] 1960au
- 1960 – atal y wobr
- 1961 – Emrys Roberts
- 1962 – Caradog Pritchard (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanelli 1962)
- 1963 – atal y wobr
- 1964 – Patagonia gan Richard Bryn Williams (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe 1964)
- 1965 – William David Williams
- 1966 – Y Cynhaeaf gan Dic Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberafan 1966)
- 1967 – Emrys Roberts
- 1968 – Richard Bryn Williams (Eisteddfod Genedlaethol Cymru y Barri 1968)
- 1969 – James Nicholas (Eisteddfod Genedlaethol Cymru y Fflint 1969)
[golygu] 1970au
- 1970 – Tomi Evans (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhydaman 1970)
- 1971 – Emrys Roberts
- 1972 – Dafydd Owen
- 1973 – Alan Llwyd (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhuthun 1973)
- 1974 – Moses Glyn Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caerfyrddin 1974)
- 1975 – Gerallt Lloyd Owen
- 1976 – Alan Llwyd (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberteifi 1976)
- 1977 – Donlad Evans
- 1978 – atal y wobr
- 1979 – atal y wobr (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1979)
[golygu] 1980au
- 1980 – Donald Evans
- 1981 – John Gwilym Jones
- 1982 – Cilmeri gan Gerallt Lloyd Owen (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe 1982)
- 1983 – Einon Evans
- 1984 – Aled Rhys Williams
- 1985 – Robat Powell
- 1986 – Gwynn ap Gwilym (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abergwaun 1986)
- 1987 – Ieuan Wyn (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Porthmadog 1987)
- 1988 – Elwyn Edwards (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Casnewydd 1988)
- 1989 – Idris Reynolds (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanrwst 1989)
[golygu] 1990au
- 1990 – Myrddin ap Dafydd (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Cwm Rhymni 1990)
- 1991 – Robin Llwyd ab Owain (Eisteddfod Genedlaethol Cymru yr Wyddgrug 1991)
- 1992 – Idris Reynolds (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberystwyth 1992)
- 1993 – Meirion MacIntyre Huws (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanelwedd 1993)
- 1994 – Emyr Lewis
- 1995 – Tudur Dylan Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abergele 1995)
- 1997 – Gwaddol gan Ceri Wyn Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Meirion a'r Cyffiniau 1997)
- 1998 – atal y wobr (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bro Ogwr 1998)
- 1999 – Pontydd gan Gwenallt Lloyd Ifan (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Môn 1999)
[golygu] 2000au
- 2000 – casgliad gan Llion Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanelli 2000)
- 2001 – Mererid Hopwood (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Dinbych 2001)
- 2002 – Llwybrau gan Myrddin ap Dafydd (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Tyddewi 2002)
- 2003 – Drysau gan Twm Morys (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Maldwyn a'r Gororau 2003)
- 2004 – Tir Neb gan Huw Meirion Edwards (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Casnewydd 2004)
- 2005 – Gorwelion gan Tudur Dylan Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Eryri a'r Cyffiniau 2005)
- 2006 – Tonnau gan Gwynfor Ab Ifor (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe 2006)
- 2007 – Ffin gan T. James Jones (Eisteddfod Genedlaethol Cymru Sir y Fflint a'r Cyffiniau 2007)