Fenek ta' denbu qotni tad-deżert
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
 |
||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fenek ta' denbu qotni tad-deżert jew Denb qotni tad-deżert, Sylvilagus insonus
|
||||||||||||||||||||
| Scientific classification | ||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||
| Sylvilagus audubonii Baird, 1858 |
||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||
|
Il-Fenek ta' denbu qotni tad-deżert Sylvilagus audubonii jew kif jissejaħ ukoll Denb qotni tad-deżert (l-ispeċi kollha tal-ġeneru Sylvilagus kollha, minflok Fenek ħafna drabi jissejħu denb qotni), huwa mammiferu plaċentat erbivoru membru tal-familja Leporidae, fl-ordni Lagomrpha, tad-Dinja l-Ġdida (il-kontinenti Amerikani). Din l-ispeċi għalkemm ħafna drabi tiġi msieħbha ma' ambjent xott u abitat ta' kważi deżert jew deżert fil-Lbiċ tal-kontinent Amerikan tan-naħa ta' fuq, tgħix ukoll f'ambjenti anqas xotti bħal foresti tal-pinu-ġunipru.
Il-Fenek ta' denbu qotni tad-deżert huwa simili ħafna fl-apparenza tal-Fenek Ewropew, biss dan għandu widnejn akbar u normalment iżommhom aktar wieqfa. Dan id-denb qotni huwa ħafn' anqas soċjali mill-Fenek Ewropew u jagħmel anqas użu ta' bejtiet taħt l-art ukoll.
Bħall-Fniek ta' denbhom qotni kollha l-oħra, il-Fenek ta' denbu qotni tad-deżert għandu denbu ġej fit-tond bil-pil abjad fuq in-naħa ta' taħt li jidher sew meta jkun qiegħed jaħrab (fenek ta' din l-ispeċi kapaċi jiġri b'veloċita ta' 30 kilometru fis-siegħa). Dan huwa fenek ta' lewn ċar ta' kulur griż fil-kannella, li jsir kważi totalment abjad fuq in-naħa ta' taħt taż-żaqq. Denb qotni tad-deżert adult għandu tul ta' bejn 33 u 43 ċentimetru u jiżen sa 1.5 kilogrammi. Il-widnejn twal normalment ikunu bejn 8 u 10 ċentimetri u s-saqajn kbar ta' wara jilħqu is-7.5 ċentimetri. Bejn is-sessi m' hemmx dimorfismu sesswali kbir, iżda in-nisa għandhom tendenza li jkunu ftit akbar mill-irġiel, biss waqt li l-arja territorjali tan-nisa tkun ta' bejn wieħed u ieħor 4,000 m², ta' l-irġiel kapaċi tlaħħaq 'l fuq minn 60,000 m².
Il-Fenek ta' denbu qotni tad-deżert għalkemm huwa fenek dijurnu jew attiv matul il-ġurnata jiskarta is-siegħat sħan ta' nofs il-jum. Il-biċċa l-kbira tad-dieta tikkonsisti minn ħaxix iżda jiekol ħafna varjetà ta' pjanti ukoll, saħansitra kaktus. Dan id-denb qotni rarament jixrob għax il-likwidi kollha li għandu bżonn isibhom fil-pjanti li jiekol.
Dan id-denb qotni fejn l-abbundanza ta' ikel u l-klima jippermettu dawn jipproduċu kemm il-boton fis-sena. Iż-żrameġ għalkemm jitwieldu għomja u bla pil, l'omm tpoġġihom f'ħofra xejn fonda jew f'bejta qalb il-ħaxix ma' l-art u ma jitilqux minn hemm qabel 3 ġimgħat. Il-Fenek ta' denbu qotni tad-deżert għalkemm ma jiffurmax u ma jaqsamx bejtiet soċjali taħt l-art ma' individwi oħra, meta mqabbel ma' speċi ta' leporidi oħra huwa relativament tolleranti lejn membri ta' l-istess speċi li jkunu fil-qrib.
Werrej |
[editja] Distribuzjoni
Il-Fenek ta' denbu qotni tad-deżert jgħix fiċ-ċentru tal-Istati Uniti mil-Lvant tal-Montana sa fil-Punent tat-Texas u fit-Tramuntana tal-Messiku. Lejn il-Punent jinsab jgħix fiċ-ċentru ta' Nevada u fin-Nofs in-nhar ta' California u Baja California. Dan id-denb qotni jgħix sa ogħli ta' 'l fuq minn 2000 metru.
[editja] Klassifikazjoni
- Ordni Lagomorpha
- Familja Leporidae
- Ġeneru Sylvilagus
- Sottoġeneru Sylvilagus
- Fenek ta' denbu qotni tad-deżert, Sylvilagus audubonii
- Sottospeċi
- Sylvilagus audubonii arizonae (Mearns, 1896)
- Sylvilagus audubonii audubonii (Baird, 1858)
- Sylvilagus audubonii baileyi (Merriam, 1897)
- Sylvilagus audubonii confinis (J.A. Allen, 1898)
- Sylvilagus audubonii goldmani (Nelson, 1904)
- Sylvilagus audubonii minor (Mearns, 1896)
- Sylvilagus audubonii warreni (Nelson, 1907)
- Ġeneru Sylvilagus
- Familja Leporidae
[editja] Referenzi
- Sylvilagus audubonii (TSN 180122). Integrated Taxonomic Information System. Accessed on 10 February 2006.
- 1978 issue of Mammalian Species on the Desert Cottontail.
