Bioloogsche Nomenklatur
From Wikipedia
De bioloogsche Nomenklatur vun Organismen is eenheitlich regelt.
De wetenschopliche Naam sett sik ut en Gattungsnaam un en Binaam för de Oort (Epitheton) tosamen. De Gattungsnaam warrt dorbi mit grote Anfangsbookstaven schreven un schall en latiensch oder an dat Latiensche anpasst Substantiv wesen. Dat Oort-Epitheton warrt lütt schreven un schall lieks as de Gattungsnaam latiensch wesen, dat kann en Substantiv oder en Adjektiv wesen. En Adjektiv mutt in't grammatsche Geslecht den Gattungsnaam folgen un warrt bi en Ännern vun de Gattung ok an dat ne'e Geslecht anpasst. Binnen ene Gattung mööt Oorden verschedene Namen dragen, lieke Oortnamen in verschedene Gattungen sünd tolaten. Bi Deertoorden köönt Gattungsnaam un Oort-Epitheton identisch wesen (to'n Bispeel Schuufut: Bubo bubo), bi Plantenoorden is dat nich tolaten.
Variatschonen vun dit System sünd:
- de Angaav vun den Naam vun de Ünneroort, de lütt achter den Oortnaam schreven warrt (to'n Bispeel Homo sapiens sapiens)
- dat Nömen vun Tuchtformen dör dat Anfögen vun en wiederen lüttschrevenen Naam un de Afkörten var. för variation, to'n Bispeel bi Equus przewalski var. caballus - de ut dat Huuspeerd (Equus caballus) tüchte Form vun dat Przewalski-Peerd (Equus przewalski)
- dat Nömen vun Hybriden dör Angaav vun de Oortnamen vun beide Öllerndelen to'n Bispeel bi't Muuldeert (Equus caballus x asinus), dat ut en Peerd (E. caballus) un en Esel (E. asinus) krüüzt wörr.
In't Druckbild schall de wetenschopliche Naam kursiv druckt warrn oder ünnerstreken wesen.
De Namen dröfft dat Utsehn vun de Oort beschrieven, to'n Bispeel Farv, Grött, Verholen, warrt aver nich ungüllig, wenn dat Beschrevene sik as verkehrt rutstellt (to'n Bispeel bi de Toornswalk Apus apus: apus heet „ahn Fööt“, wiel de Fööt vun den Vagel nich faken to sehn sünd). Se dröfft aver ok na Öörd - faken de Oort wo de Oort opdeckt wörr - oder na Personen nöömt warrn. Normalerwies hett de Opdecker vun en ne'e Oort dat Recht en Naam to geven. Dat gifft aver ok Organisatschonen, de gegen Geld nee opdeckte Oorten na Wunsch nöömt.
En bioloogsche Oort is nich jümmer eendüdig defineert, so dat ünnerscheedliche Wetenschoplers to'n Deel Namen geevt, de verscheden sünd, oder ünner een Naam mehr as een Oorten vun en annern Wetenschopler tosamenfaten doot. Üm den Tosamenhang vun en bruukten Naam kloortostellen, warrt in de wetenschopliche Literatur de Naam vun den Autor (faken afkört) an den wetenschoplichen Naam anhängt. Carl von Linné, de ‚Vader‘ vun de Taxonomie, hett vele Oorden as de Eerste beschreven un en Naam geven. Dorüm finnt sik vele bioloogsche Namen vun de Form „Gattung oort L.“. Dorbi steiht „L.“ för Linné.
[Ännern] Internatschonale Regelwarken to de Nomenklatur
Hüüt sünd disse Regelwarken (Nomenklatur-Koods) akzepteert:
- Planten (inklusiv Poggenstöhl un Cyanobakterien): Internatschonal Kood vun de Botaansche Nomenklatur (ICBN)
- Deerter: Internatschonal Kood vun de Zooloogsche Nomenklatur (ICZN)
- Bakterien: Bakterioloogsch Kood (BC)
- Kulturplanten: Internatschonal Kood vun de Nomenklatur vun Kultiveerte Planten (ICNCP)
- Viren: Internatschonal Kood vun de Virusklassifikatschoon un -nomenklatur (ICVCN)
Nee vörslagen, aver noch nich akzepteert, sünd Phylocode un BioCode. De BioCode schall dorbi en eenheitlich System vun de Nomenklatur för alle Organismen mit Utnahm vun de Viren inföhren, also de Systemen ICBN, ICZN, BC un ICNCP aflösen. De PhyloCode hett de Afsicht, Regeln för't Beteken vun alle hierarchschen Gruppen, de över de Oort staht, to geven.
Problemen bi't Vereenheitlichen vun de Systemen vun de Nomenklatur maakt de gor nich wenigen Fäll, in de de sülve wetenschopliche Gattungsnaam in't Deertriek as ok in't Plantenriek bruukt warrt.
[Ännern] Weblenken
- International Code of Botanical Nomenclature (ICBN) (engelsch)
- International Code of Zoological Nomenclature (ICZN) (engelsch)
- NCBI Taxonomie (engelsch)
- Phylocode (engelsch)
- Tolweb (engelsch)
- Treebase (engelsch)
- BioCode (engelsch)
- Nomenclator Zoologicus Volume 1-9 (1939) (engelsch)
