Akhenaten
Van Wikipedie
Akhenaten (ook: Achnaton of Echnaton) was n Egyptische farao oet de 18e dynastie. Hee was de ainege monotheistische farao van t olle Egypte. Hee regeerde van 1352 tot 1338 veur Kristus. Hee wuir geboorn onder de noam Amenhotep IV, maar veraanderde zien noam tiedens de Aton-revolutsie. Zien heufdvraauw was Nefertiti, woarmit hee 5 dochters kreeg. Zien bievraauw was Kiya, woarmit hee n zeun kreeg: Toetankhamon.
Om en bie zien 10e regeernsjoar schafde hee alle Egyptische goden oaf en vervong zai deur een zunnegod: Aton, de zunnedisk. Akhenaten geluifde dat zien voa, Amenhotep III noa zien dood in dizze zunnegod veraanderde. Doarom aanbad Akhenaten dizze god, as of t zien aaigense voa was.
Hee luit ook n nije heufdstad baauwen, Akhetaton, dat nau bekend staait as Amarna. Dizze stad was dou, de grootste stad ter wereld, en was hailmoal baauwd ter eer van de Aton. Om en bie zien 14e regeernsjoar nam Akhenaten aine Smenkare aan as mederegent. Veul waitenschoppers mainen dat dizze Smenkare dezölfde persoon is as Nefertiti. Dizze Smenkare regeerde Zuudegypte vanoet Thebe, in tieds dat Ahkenaten Noordegypte regeerde vanoet Amarna. Dit het nait laank duurt, den noa 2 joar gong Akhenaten der oet.
Dou Akhenaten overliedde en (middelekerwies) Nefertiti de troon van hom over nam, verluiten de mìnsken Akhetaton en wuir Thebes weer de heufdstad. Nefertiti stèlde de olle goden weer in, moar behuil de Aton as eene van zai. Dou ook zai overliedde, was elkeneen dij veur de Aton was vot. Toetankhamon wuir farao. Alle dingen dij heugden aan de tied van de Aton wuiren gehail of dails vernietegd.