Amsterdamse grachten

Van Wikipedia

De Nederlandse hoofdstad Amsterdam is beroemd om zijn grachten. Vanaf de begintijd van de stad hebben de waterwegen een belangrijke rol gespeeld voor waterbeheersing, transport en verdedigingsdoeleinden.

Na de Burgwallen in de Middeleeuwen werden in de 15e eeuw onder andere het Singel, de Kloveniersburgwal en de Geldersekade als verdedigingswerken gegraven. Na verdere uitbreiding van de stad bleven deze wateren als gracht in het stadsbeeld aanwezig. In de 16e eeuw werden aan de oostkant nieuwe grachten in de Lastage gegraven, hier zijn onder andere de Rechtboomssloot, Kromboomssloot en Oude Schans van overgebleven.

In de 17e eeuw werd de beroemde Grachtengordel gegraven, met de hoofdgrachten (Nieuwe) Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht. Er waren ook diverse dwarsgrachten, zoals de Brouwersgracht, Leliegracht, Leidsegracht en Reguliersgracht en Plantage Muidergracht.

Ook de Jordaan telde niet minder dan elf grachten, waarvan er nu nog vijf water bevatten.

De buitenring werd gevormd door de Buitensingelgracht. Sinds de slechting van de wallen heet deze Singelgracht. Daarbinnen ligt de Lijnbaansgracht.

In het laatste kwart van de 19e eeuw werden diverse grachten gedempt, vanwege de hygiëne en om het wegverkeer meer ruimte te bieden.

Ook in de 19e eeuwse en 20e eeuwse stadsuitbreidingen zijn nog diverse grachten gegraven. Hier hebben zij voornamelijk een functie in de waterbeheersing. Voorbeelden hiervan zijn de Da Costagracht, Bilderdijkgracht en Jacob van Lennepkanaal in Oud-West. Voorts de Admiralengracht, Erasmusgracht, Westlandgracht, Burg. van Tienhovengracht, Burg. Cramergracht in West en het Noorder- en Zuider- Amstelkanaal in Zuid.

De grachten in de Binnenstad hebben nog steeds een belangrijke functie in het scheepvaartverkeer, vooral voor toeristische doeleinden, zoals de rondvaartboten.

[bewerk] Een aantal (voormalige) Amsterdamse grachten

• Oudezijds Voorburgwal
• Oudezijds Achterburgwal
• Nieuwezijds Voorburgwal
• Nieuwezijds Achterburgwal (Spuistraat)
• Spui (gedempt)
• Singel
• Grimburgwal
• Kloveniersburgwal
• Geldersekade

• Waalseilandsgracht
• Rechtboomssloot
• Kromboomssloot
• Snoekjesgracht
• Raamgracht
• Groenburgwal
• Zwanenburgwal
• Houtgracht (Waterlooplein)
• Leprozengracht (Waterlooplein)
• Oudeschans
• Rapenburgergracht
• Uilenburgergracht
• Markengracht (gedempt)

• Brouwersgracht
• Herengracht en Nieuwe Herengracht
• Keizersgracht en Nieuwe Keizersgracht
• Prinsengracht en Nieuwe Prinsengracht
• Lijnbaansgracht
• Singelgracht
• Blauwburgwal
• Leliegracht
• Leidsegracht
• Vijzelgracht (gedempt)
• Reguliersgracht

• Grachten in de Jordaan:
  • Palmgracht (gedempt)
  • Goudsbloemgracht (Willemsstraat)
  • Lindengracht (gedempt)
  • Anjeliersgracht (Westerstraat)
  • Egelantiersgracht
  • Bloemgracht
  • Rozengracht (gedempt)
  • Lauriergracht
  • Elandsgracht (gedempt)
  • Looiersgracht
  • Passeerdersgracht

• Achtergracht en Nieuwe Achtergracht
• Onbekendegracht
• Plantage Muidergracht
• Entrepotdok

• Eilandsgracht
• Bickersgracht
• Prinseneilandsgracht
• Realengracht
• Zoutkeetsgracht

• Le Mairegracht
• Van Noordtgracht

• Hugo de Grootgracht
• Da Costagracht
• Bilderdijkgracht
• Jacob van Lennepkanaal

• Stadiongracht
• Noorder Amstelkanaal
• Zuider Amstelkanaal
• Amstelkanaal

• Admiralengracht
• De Rijpgracht
• Erasmusgracht
• Postjeswetering
• Westlandgracht

• Burg. van Tienhovengracht
• Burg. Cramergracht
• Albardagracht
• Slotervaart
• Christoffel Plantijngracht
• Hoekenesgracht
• Osdorpergracht