Dolly Parton
Van Wikipedia
|
|
||
|---|---|---|
 |
||
| Dolly Parton in april 2005 | ||
| Volledige naam | {{{volledige naam}}} | |
| Bijnaam | {{{bijnaam}}} | |
| Geboren | 19 januari 1946 | |
| Overleden | ||
| Geboorteland | Verenigde Staten | |
| Jaren actief | 1959 - heden | |
| Genre(s) | country, pop, bluegrass, folk | |
| Instrument(en) | {{{instrument}}} | |
| Label(s) | Goldband (1959) Mercury (1962) Somerset (1963) Monument (1965–1967) RCA (1967–1985) Warner Brothers (1987) Columbia (1987–1995) Rising Tide (1996–1997) Decca (1998) Asylum (1999) Sugar Hill Records (1999–heden) |
|
 [ Officiële website] |
||
 IMDb-profiel |
||
 All Music Guide-profiel |
||
|
|
||
Dolly Rebecca Parton (Sevierville, Tennessee, 19 januari 1946) is een populaire Amerikaanse countryzangeres, tekstschrijfster en actrice.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
[bewerk] Gezin
Parton werd als vierde geboren in een gezin met twaalf kinderen. Haar ouders zijn Robert Lee Parton en Avie Lee Owens. Haar elf broers en zussen zijn Willadeene (dichter), David, Denver, Bobby, Stella (4 mei 1949, zangeres), Cassie, Larry (kort na de geboorte overleden), Randy (15 december 1953, zanger), de tweeling Floyd (songwriter) en Freida (zangeres), en Rachel (31 augustus 1959, actrice, getrouwd met Richard Dennison).
Ze groeide op in een arme familie op de tabaksboerderij van haar vader in Locust Ridge. Op twaalfjarige leeftijd verscheen ze op televisie in Knoxville en een jaar later nam ze haar eerste album op bij Gold Band Records (een klein lokaal platenlabel) en trad ze op in The Grand Ole Opry. De dag nadat ze in 1964 haar High School had afgerond vertrok ze naar Nashville.
Op 30 mei 1966 is zij in Ringgold (Georgia) getrouwd met Carl Dean (met wie ze nog steeds samen is) die een asfalteringsbedrijf leidde. Het paar heeft geen kinderen. In haar jonge jaren hebben haar anticonceptiepillen een allergische reactie veroorzaakt, waardoor Parton geen kinderen kan krijgen. Samen met haar man heeft zij vijf van haar jongste broers en zussen opgevoed.
[bewerk] Carrière
[bewerk] Muziek
Zij startte haar carrière als zangeres bij een lokaal radio- en televisiestation in het oosten van Tennessee. Ze verhuisde naar Nashville in het midden van de jaren '60. In 1967 trokken haar zangkunsten de aandacht van Porter Wagoner, die haar vroeg om bij hem in de Porter Wagoner Show te komen. Hier bleef ze zeven jaar, en hun duetten werden beroemd. Begin jaren '70 overschaduwde zij Porter en in 1974 vertrok ze om zich volledig op haar solocarrière te richten. Over haar vertrek schreef ze toen "I Will Always Love You", dat een van haar grootste hits werd.
Parton vergaarde grote populariteit als zangeres en componist en won talrijke Country Music Awards in 1968, 1970, 1971, 1975 en 1976.
In 1977 won ze haar eerste Grammy Award, in de categorie beste vrouwelijke country performance met haar nummer "Here You Come Again." In 1980 won ze haar volgende twee Grammy's in de categorieën beste country nummer en beste vrouwelijke country performance. 8 Jaar later volgde nummer 4, in de categorie beste country performance in een duo of groep met het album Trio, dat ze in 1987 samen met Linda Ronstadt en Emmylou Harris heeft opgenomen. In 2000 won ze haar 5de Grammy, in de categorie beste samenwerking country met vocals met het nummer "After the Gold Rush" van het album "Trio II" dat ze (net als Trio) heeft opgenomen met Linda Ronstadt en Emmylou Harris.
Op 18 maart 2007 gaf Parton voor het eerst in 30 jaar een optreden in Nederland (in de IJsselhallen in Zwolle). Alle kaarten waren binnen een dag verkocht.
[bewerk] Film en tv
Midden jaren '70 was Parton een veel geziene gast in tv-specials en talkshows. In 1976 kreeg ze haar eigen country show met de titel Dolly. Deze show verdween echter na één jaar weer van de buis.
In 1980 maakte zij haar filmdebuut naast Jane Fonda en Lily Tomlin in de film Nine to Five. De door haar geschreven en gecomponeerde titelsong "9 to 5" leverde haar een Academy Award nominatie op in de categorie beste originele lied. Verder kreeg ze twee Golden Globe nominaties voor beste filmactrice in de categorie musical/komedie en beste nieuwkomer van het jaar in een film - dames.
Andere films waar Parton in meespeelde zijn onder andere The Best Little Whorehouse in Texas (1982), die haar haar tweede Golden Globe nominatie opleverde als actrice, Rhinestone (1984) en Steel Magnolias (1989).
[bewerk] Zakelijk
Parton staat bekend om haar zakelijke instinct. Zij heeft een groot deel van haar inkomen geïnvesteerd in het themapark Dollywood in Pigeon Forge (Tennessee), waardoor het toerisme in Tennessee, Kentucky en Ohio groeide.
Ook is Parton directrice van Dolly Parton Enterprise, een mediabedrijf met een waarde van $100 miljoen.
[bewerk] Prijzen en nominaties
Hieronder de verschillende prijzen en nominaties die Parton op haar naam heeft staan. Als de Award goud is gearceerd, heeft Parton deze prijs ook gewonnen, anders betreft het een nominatie.
| American Music Awards | |||
|---|---|---|---|
| Jaar | Album | Lied | Categorie |
| 1977 | - | - | Favorite Country Female Artist |
| 1978 | New Harvest, First Gathering | - | Favorite Country Album |
| - | - | Favorite Country Female Artist | |
| 1979 | - | Here You Come Again | Favorite Country Single |
| Here You Come Again | - | Favorite Country Album | |
| 1980 | - | - | Favorite Country Female Artist |
| 1982 | - | - | Favorite Pop/Rock Female Artist |
| - | - | Favorite Country Female Artist | |
| 1984 | - | Islands in the Stream | Favorite Country Single (met Kenny Rogers) |
| - | - | Favorite Country Band/Duo/Group (met Kenny Rogers) |
|
| - | Potential New Boyfriend | Favorite Country Video | |
| 1985 | - | Islands in the Stream | Favorite Country Single (met Kenny Rogers) |
| - | - | Favorite Country Female Artist | |
| 1986 | - | - | Favorite Country Female Artist |
| 1990 | - | - | Favorite Country Female Artist |
| 1992 | - | - | Favorite Country Female Artist |
| 1993 | Slow Dancing with the Moon | Romeo | Favorite Country Single |
| 1994 | - | - | Favorite Country Female Artist |
| Grammy Awards | |||
|---|---|---|---|
| Jaar | Album | Lied | Categorie |
| 1979 | - | Here You Come Again | Best Country Vocal Performance - Female |
| 1982 | 9 to 5 and Odd Jobs | 9 To 5 | Best Country Song (Songwriter's Award) |
| 9 to 5 and Odd Jobs | 9 to 5 | Best Country Vocal Performance - Female | |
| 9 to 5 and Odd Jobs | 9 to 5 | Song of the Year (Songwriter's Award) | |
| 1983 | - | I Will Always Love you | Best Country Vocal Performance - Female |
| 1984 | - | Islands in the Stream (met Kenny Rogers) | Best Pop Vocal Performance By a Duo or Group |
| - | Burlap and Satin | Best Country Vocal Performance - Female | |
| 1985 | - | Tennessee Homesick Blues | Best Country Vocal Performance - Female |
| 1986 | - | Real Love | Best Country Vocal Performance - Female |
| - | Real Love (met Kenny Rogers) | Best Country Vocal Performance by a Duo or Group | |
| 1987 | - | Trio (met Linda Ronstadt & Emmylou Harris) | Album of the Year |
| 1988 | Trio (met Linda Ronstadt & Emmylou Harris) | - | Best Country Vocal Performance by a Duo or Group |
| Trio (met Linda Ronstadt & Emmylou Harris) | - | Album of the Year | |
| 1990 | - | Why'd You Come in Here Looking Like That | Best Country Vocal Performance - Female |
| 1992 | - | Rockin' Years (met Ricky van Shelton) | - |
| - | - | Eagle When She Flies | Best Country Song (Songwriter's Award) |
| 1994 | Slowdancing with the Moon | Romeo (met Tanya Tucker, Billy Ray Cyrus, Kathy Mattea, Pam Tillis & Mary Chapin Carpenter) | Best Country Vocal Collaboration |
| 1995 | - | Silver Threads and Golden Needles (met Loretta Lynn & Tammy Wynette) | Best Country Vocal Collaboration |
| 1996 | - | I Will Always Love You (met Vince Gill) | Best Country Vocal Collaboration |
| 2000 | Trio II | After the gold Rush | Best Country Collaboration With Vocals |
| Trio II (met Linda Ronstadt & Emmylou Harris) | - | Best Country Album | |
| 2001 | The Grass is Blue | - | Best Bluegrass Album |
| Travelin' Prayer | Best Country Vocal Performance - Female | ||
| 2002 | Little Sparrow | Shine | Best Country Vocal Performance - Female |
| 2003 | Halos and Horns | - | Best Country Album |
| - | Dagger Through the Heart | Best Country Vocal Performance - Female | |
| 2004 | - | I'm Gone | Best Country Vocal Performance - Female |
[bewerk] Trivia
Het eerste gekloonde dier was een schaap en werd door wetenschappers naar haar vernoemd omdat Dolly werd gekloond uit uierweefsel.
Bekende uitspraken van haar zijn:
- "It takes an awful lot of money to look this cheap"
- "When any part of me is bagging, sagging or dragging it is my duty to nip it, tuck it or suck it."
Ondanks dat Parton nooit een geheim heeft gemaakt van het feit dat ze verschillende keren cosmetisch-chirurgische ingrepen heeft gehad, heeft het tot 2002 geduurd eer ze toegaf dat ze ook een borstvergroting heeft ondergaan. Volgens haar is dit echter pas halverwege de jaren '80 geweest nadat haar borstomvang flink verminderd was doordat ze toen behoorlijk afgevallen is.
Haar handelsmerk is haar grote borstomvang.
Ze heeft haar borsten verzekerd voor $600.000.
[bewerk] Discografie
[bewerk] Albums
| Albums met hitnoteringen in de Nederlandse Album Top 20/50/100 | |||||
| Titel | Datum van release |
Datum van binnenkomst |
Hoogste positie |
Aantal weken |
Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|
| Greatest hits | 19-3-1983 | 10 | 11 | ||
| The love album | 17-12-1983 | 2 | 21 | ||
| The great pretender | 17-3-1984 | 30 | 8 | ||
| Trio | 4-4-1987 | 31 | 10 | met Emmylou Harris en Linda Ronstadt | |
| The very best of... (1) | 11-4-1987 | 12 | 16 | met Kenny Rogers | |
| Once upon a Christmas | 22-12-1990 | 61 | 3 | met Kenny Rogers | |
| The very best of... (2) | 27-3-1993 | 7 | 17 | met Kenny Rogers | |
[bewerk] Singles
| Singles met hitnoteringen in de Nederlandse Top 40 | |||||
| Titel | Datum van release |
Datum van binnenkomst |
Hoogste positie |
Aantal weken |
Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|
| Jolene | 29-6-1974 | tip | |||
| Here you come again | 4-3-1978 | 34 | 3 | ||
| Baby I'm burnin' | 17-2-1979 | tip | |||
| 9 to 5 | 28-3-1981 | 10 | 10 | ||
| I will always love you | 26-2-1983 | 2 | 11 | ||
| Islands in the stream | 24-9-1983 | 4 | 9 | met Kenny Rogers | |
| You are | 26-11-1983 | 1(3wk) | 11 | ||
| Heartbreaker | 25-2-1984 | 27 | 4 | ||
| We used to | 5-1-1985 | tip | |||
| Christmas without you | 22-12-1990 | 23 | 3 | met Kenny Rogers | |
| Straight talk | 8-8-1992 | tip | |||
| When you tell me that you love me | 17-12-1994 | tip | met Julio Iglesias | ||
