Fedde Schurer
Van Wikipedia
Fedde Schurer (Drachten, 25 juli 1898 - Heerenveen 19 maart 1968) was een bekende Friese dichter. Daarnaast was hij een Nederlands politicus die voor de Christelijk-Democratische Unie en de Partij van de Arbeid in de volksvertegenwoordiging zat. Schurer hanteerde de volgende pseudoniemen: Louw Brants, Bouke, F. Boukes, Edzard, S. Gerlofs, S.N. Iselbank, Sjolle Kreamer, Arend van der Meer, J. Melkema, Jelle Oenes, Pier Protter, (Jelle) Rippen, J. Stranger, F(rank) Wagenaar.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
De ouders van Fedde Schurer waren Bouke Schurer, knecht op een scheepshelling, en Grietje Wagenaar, dienstbode. Schurer volgde in Lemmer de lagere school. Na het voltooien van de basisschool ging hij aan het werk als timmersmansjongen. In de avonduren bleef Schurer echter doorstuderen aan de vaktekenschool. Uiteindelijk volgde hij nog een onderwijzersopleiding. Zijn eerste aanstelling als onderwijzer kreeg hij op dezelfde lagere school waar hij zelf ook op gezeten had. Schurer trouwde op 1 juli 1924 met de onderwijzeres en collega Willemke (Willy) de Vries.
Schurer sloot zich in 1919 aan bij het Kristlik Frysk Selskip (Christelijk Fries Gezelschap, KFS), waarvan hij een tijdlang hoofdbestuurslid was. In het tijdschrift van de KFS verschenen vanaf 1920 zijn eerste gedichten. Zijn persoonlijke debuut had plaats in 1925 in de vorm van de dichtbundel Fersen (Verzen).
Vanaf de jaren 20 ontwikkelde Fedde Schurer zich als pacifist. Deze politieke houding was destijds zo controversieel dat het in 1930 voor het schoolbestuur van de school in Lemmer aanleiding was hem te ontslaan.
Schurer verhuisde naar Amsterdam om daar opnieuw als onderwijzer aan de slag te gaan. Tijdens de veerbootreizen die hij maakte tussen Amsterdam en Lemmer vertaalde hij onder andere Heinrich Heine naar het Fries. Schurer, die zich intussen bij de Christelijk-Democratische Unie had aangesloten, zat voor die partij tussen 1935 en 1936 in de Provinciale Staten van Noord-Holland.
Schurer speelde een belangrijke rol bij de emancipatie van de Friese taal in Nederland, met name door zijn hoofdrol in het conflict dat bekend is geworden onder de naam Kneppelfreed, in 1951. Tussen 1956 en 1963 zat hij voor de Partij van de Arbeid in de Tweede Kamer.
Bij zijn plotselinge dood in 1968 trof men een bijna voltooid manuscript aan van zijn memoires, die in 1969 postuum zijn gepubliceerd onder de titel De Bisleine Spegel (ook vertaald en uitgegeven in het Nederlands onder de titel "De Beslagen Spiegel").
In Heerenveen staat naast Oenemastate een standbeeld.
[bewerk] Prijzen
- 1949 – Gysbert Japicxpriis voor Simson, berijming van It boek fan 'e psalmen
- 1945 – Verzetsprijs voor letterkundigen voor zijn gedichten in het Fries en in het Nederlands
[bewerk] Bibliografie
[bewerk] Poëzie
- 1925 – Fersen; tweede druk in 1934
- 1931 – Heinrich Heine. Oersettings út syn dichtwirk; tweede druk in 1999
- 1931 – Utflecht (Uitvlucht); tweede druk in 1936
- 1936 – Op alle winen (Op alle winden)
- 1940 – Fen twa wâllen (Van twee wallen)
- 1947 – It boek fan de Psalmen (Het boek van de Psalmen)
- 1949 – Vox humana
- 1955 – Fingerprinten (Vingerafdrukken)
- 1955 – Frysk Psalm- en Gesangboek
- 1966 – Efter it nijs (Achter het nieuws)
- 1966 – Opheind en trochjown (Opgevangen en doorgegeven)
- 1966 – De gitaer by it boek (twee delen) (De gitaar bij het boek); tweede druk 1969, derde druk 1971
- 1974 – Samle fersen (Verzamelde verzen); tweede druk 1975
[bewerk] Toneel
[bewerk] Proza
- 1963 – Beam en bast (Boom en bast) - korte verhalen
- 1963 – Brood op het water - keuze uit hoofdartikelen uit De Friese Koerier
- 1969 – De bisleine spegel (De beslagen spiegel) - onvoltooide autobiografische roman. In 1998 heruitgegeven in het Nederlands en Fries.
[bewerk] Trivia
- Volgens Martin van Amerongen is de Heinevertaling van Fedde Schurer de beste van Nederland[1]. Waarschijnlijk heeft dit mede geleid tot de heruitgave van de verzenbundel uit 1931 in 1999.
- In Friesland is de debutantenprijs voor Friese schrijvers en dichters, de Fedde Schurerpriis, naar hem genoemd. De winnaar wordt bepaald door Gedeputeerde Staten van Fryslân, op voordracht van een vakjury.
- Schurer was levenslang bevriend met de bekende predikant ds. Jan Buskes.
[bewerk] Noten
- ↑ In maijemoanne - Martin van Amerongen in De Groene Amsterdammer, 4 juni 1997
