Henri Toivonen
Van Wikipedia
Henri "Henkka" Toivonen (Jyväskylä, 25 augustus 1956 - Ajaccio, 2 mei 1986) was een Finse rally-rijder. Hij was een van de kopstukken in het Groep B-tijdperk. Hij won in 1980 en 1985 de RAC Rally en in 1986 de Monte Carlo Rally. Hij verloor zijn leven in een tragisch ongeval tijdens de Tour de Corse van 1986. Na dit ongeluk werden Groep B-auto's verbannen.
Inhoud |
[bewerk] Vroege carrière
Henri Toivonen begon zijn carrière in karten. Hierna volgde al snel het circuitracen. Hierop volgden respectievelijke successen. Op aanraden van familie, maakte hij in 1975 de overstap naar de rallysport. In datzelfde jaar reed hij ook zijn eerste WK-Rally, tijdens de toenmalige 1000 meren Rally (nu bekend als de Neste Rally Finland), rijdend in een Simca Rallye 2. Slechts 2 jaar later liet Henri zijn potentieel al zien door een 5e plaats te bemachtigen, tijdens hetzelfde evenment. Ditmaal in een Chrysler G1 Avenger. Door snelheid en regelmaat te laten zien, wist hij een zitje te krijgen in het Talbot team voor het 1980 seizoen, die met de kleine Sunbeam Lotus de strijd wilden aangaan met Fiat en Ford.
[bewerk] 1980 - 1983: zijn doorbraak
1980 was voor het grootste deel een oefenjaar voor Henri. Hij liet dat jaar zijn snelheid regelmatig zien, alleen weerspiegelde zich dit niet altijd in zijn resultaten. Echter, hij schokte de gehele rally-wereld toen hij in november van dat jaar de RAC Rally (in Groot-Brittannië) op zijn naam schreef. Hij was op dat moment slechts 24 jaar oud. Daarmee was en is hij nog steeds de jongste rijder die ooit een WK Rally op zijn naam wist te schrijven. Dit resultaat sloeg in als een bom en Henri werd meteen gezien als een uitmuntend talent. Hij wist hiermee ook zijn zitje te behouden voor het seizoen van 1981. Met deze reputatie lag de druk hoger op de nog jonge Fin en waren verwachtingen hoog gespannen. Er bleek echter in de eerst volgende jaar geen verloop op zijn eenmalig succes te komen. Henri was snel en wist ook regelmatig op het podium te eindigen, maar hij moest vaak genoegen nemen met regelmatig uitvallen. Dit vooral door zijn eigen foutjes, maar wanneer alles goed ging was Henri moeilijk te stoppen. Dit bracht hem ook na zijn Talbot avontuur bij het iets grotere Opel team, in die tijd geleid door ex-rallycoureur Tony Fall. Met de twee-wielaandrijving en het overstuur van de Opel's bleek het echter voor Henri en teamgenoot Ari Vatanen moeilijk te zijn om de almachtige Audi's en Lancia's bij te houden. Enkele successen waren er wel voor de Fin. Zo werd hij 3e tijdens de Acropolis en RAC Rally van 1982, en won hij het jaar daarop de Mille Pistes en Manx International Rally, die beide niet meetelden voor het WK-Rally. Zijn beste WK resultaat was 4e in Italië.
[bewerk] 1984 - 1985: frustratie en euforie
Henri verliet het team van Opel voor het 1984 seizoen. Echter, zijn sponsor hield hem er aan te rijden in een Porsche 911 voor het Europees kampioenschap dat jaar. Daarnaast kreeg hij de kans om voor Lancia uit te komen in het WK. Henri had een goed Europees seizoen. Hij reed zijn Porsche naar 5 overwinningen toe. Dit was echter niet genoeg om de titel veilig te stellen. Met maar een kleine voorsprong wist de Italiaan Carlo Capone de titel op zijn naam te schrijven in een Lancia. Wel werd hiermee Henri's talent nog maar eens benadrukt.
Henri's WK avontuur leidde tot twee opgaves tijdens de Portugal en Acropolis Rally, maar een puike prestatie in zijn thuisevenement, waarin hij als 3e eindigde. Een reden voor Lancia om hem nog een seizoen vast te leggen.
1985 begon frustrerend voor Henri. De Lancia 037 liep duidelijk achter op de concurrentie en Henri had er moeite mee om goede resultaten te boeken. Dit was vooral te wijten aan het missen van vierwielaandrijving van de Lancia. Ook het verliezen van teamgenoot Attilio Bettega hielp niet mee. Bettega verongelukte dodelijk tijdens de Tour de Corse in mei van dat jaar. Henri kwam niet verder dan een 6e plaats tijdens Monte Carlo Rally. Hij domineerde de Costa Smeralda Rally (EK), maar had een opmerkelijk ongeluk waarbij hij zijn Lancia prompt tegen een stenen muur parkeerde. Hierbij brak hij 3 nekwervels en het ongeluk liet ook rugklachten weer terugkomen. Henri was voor een aantal maanden uit de roulatie. In zijn thuisevenment maakte hij zijn comeback en het leek wel alsof hij nooit was weggeweest. Henri was snel, maar door kleine schermutselingen raakte hij net buiten het podium en eindigde 4e. Later dat jaar reedt hij tijdens de San Remo Rally zijn auto naar de 3e plaats in het eindklassement, wat tevens het laatste evenement voor de 037 was. Tijdens de RAC rally eind november van dat jaar, maakte Lancia zijn debuut met de nieuwe radicale Delta S4. Lancia domineerde en kleineerde de competitie, met Henri op de plaats 1 en zijn teamgenoot Markku Alén in 2e positie. Henri's zelfvertrouwen leek weer op top te zijn, en het zag er naar uit dat hij nu de perfecte auto tot zijn beschikking had.
[bewerk] 1986: zijn laatste kilometers
Henri begon het seizoen met een overtuigende overwinning tijdens de Monte Carlo Rally, nu met Sergio Cresto als co-piloot. Deze overwinning maakt Henri meteen een kanshebber voor de titel. Ook tijdens de rally's in Zweden en Portugal zat hij weer van voren, alleen viel hij in beide rally's uit om verschillende redenen. Hij boekte in april van dat jaar een uitstekende overwinning tijdens de Costa Smeralda Rally, meedingend voor het Europees kampioenschap.
De Tour de Corse begon op 1 mei van dat jaar. Henri had last van koortssymptonen, maar wilde ondanks dat toch rijden. Henri pakte de ene snelste tijd na de andere, en leidde de rally met een comfortabele voorsprong op de Fransman Bruno Saby in de Peugeot. Hij voelde zich echter niet totaal op zijn gemak. Hij klaagde over het feit dat de auto te snel was voor dit soort smalle, bochtachtige weggetjes en had er daarom veel moeite mee om de auto in goede balans te houden. Volgens Henri was het zowel fysiek als mentaal erg vermoeiend. Achteraf bleek dit niets minder dan waar te zijn.
"Dit is gekkenwerk, ook al gaat alles goed op dit moment, mochten er problemen optreden, ben ik zo goed als dood". (Vertaald citaat uit laatste interview: Henri Toivonen, Corsica 1986).
Op vrijdag 2 mei 1986, op de 7e kilometer van de 18e proef (Corte - Tavera) verongelukte Henri. Zijn Lancia verliet de weg na een scherpe linkse bocht. De bocht zelf was niet beschermd door een vangrail en Henri's Lancia dook het ravijn in. Hierdoor werd de benzinetank geraakt die onder de rijderscabine was geplaatst (er zat geen beschermingsplaat tussen). Dit veroorzaakte een enorme steekvlam en in een mum van tijd volgde er een explosie. Zonder een mogelijkheid van ontsnappen, verbrandden Henri en Sergio levend.
Na het ongeluk lag er voor de FISA (FIA) geen andere keus dan de Groep B auto's te verbieden vanaf het seizoen van 1987 en ze te vervangen voor de langzamere Groep A auto´s.
Henri overleed op het hoogtepunt van zijn carrière. Hij zou in augustus van dat jaar 30 worden. Henri liet een vrouw en twee kinderen achter. Sergio Cresto was alleenstaand en had geen kinderen. Henri Toivonen wordt nog steeds als een voorbeeld gezien voor jonge (rally)coureurs. Hij wist in een korte tijd menig dingen te bereiken, waar andere rijders jarenlang over deden. Henri is een icoon voor de rallysport en zal dat ook altijd blijven.
[bewerk] Overzicht
[bewerk] Rally-zeges
[bewerk] Actieve jaren in WK
- 1975 - Simca - Opgave in Finland
- 1977 - Chrysler - 5e in Finland
- 1978 - Chrysler - 9e in Groot-Brittannië
- 1979 - Ford - Opgaves in Finland en Groot-Brittannië
- 1980 - Talbot - 10e in WK Rally
- 1981 - Talbot - 7e in WK Rally
- 1982 - Opel - 7e in WK Rally
- 1983 - Opel - 14e in WK Rally
- 1984 - Lancia - 16e in WK Rally
- 1985 - Lancia - 6e in WK Rally
- 1986 - Lancia - 13e in WK Rally
