Karl von Frisch
Van Wikipedia
Karl Ritter von Frisch (Wenen 20 november 1886 - München 12 juni 1982) was een Oostenrijks zoöloog en etholoog.
Hij staat vooral bekend om zijn experimenten met bijen. Hij ontdekte dat bijen in verband met voedsel communiceren door middel van dansen. Er zijn 2 soorten dans en die hangen af van de afstand van de bijenkorf tot de bron van het voedsel. Als het voedsel zich op een afstand bevindt die kleiner is dan (ongeveer) 50 m dan voert de bij een rondedans uit op de raten. Dit is een cirkelvormige beweging waarbij de bij steeds terugkeert op zijn passen. Als de voedselbron zich op een afstand van meer dan 50 m bevindt, doet de bij die de voedselbron ontdekt heeft de kwispeldans.
Hierbij maakt de bij een kwispelbeweging en keert dan in een halve cirkel terug en dan maakt hij weer een kwispelbeweging en keert dan aan de andere kant in een halve cirkel terug. De hoek waarin hij een kwispelbeweging maakt (ten opzichte van een fictieve verticale lijn op de honingraten) is ongeveer dezelfde als de hoek die de zon met de voedselbron maakt met de bijenkorf als hoekpunt. Von Frisch deed dit experiment met een doorzichtige bijenkorf. Hij plaatste een voedselbron op een bepaalde afstand en een helper die bij die voedselbron stond gaf de bij die de voedselbron ontdekte een stipje met verf. Zo kon men zien wat die bij met het stipje deed in de bijenkorf om de andere bijen duidelijk te maken dat hij een voedselbron had ontdekt op een bepaalde afstand in een bepaalde hoek ten opzichte van de bijenkorf. Onder andere voor dit werk kreeg Karl von Frisch in 1973 samen met Konrad Lorenz en Nikolaas Tinbergen de Nobelprijs voor fysiologie en geneeskunde.
| Winnaars van de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde (1951-1975) |
|
1951: Theiler | 1952: Waksman | 1953: Krebs, Lipmann | 1954: Enders, Weller, Robbins | 1955: Theorell | 1956: Cournand, Forssmann, Richards | 1957: Bovet | 1958: Beadle, Tatum, Lederberg | 1959: Ochoa, Kornberg | 1960: Burnet, Medawar | 1961: Békésy | 1962: Crick, Watson, Wilkins | 1963: Eccles, Hodgkin, Huxley | 1964: Bloch, Lynen | 1965: Jacob, Lwoff, Monod | 1966: Rous, Huggins | 1967: Granit, Hartline, Wald | 1968: Holley, Khorana, Nirenberg | 1969: Delbrück, Hershey, Luria | 1970: Katz, Euler, Axelrod | 1971: Sutherland | 1972: Edelman, Porter | 1973: Frisch, Lorenz, Tinbergen | 1974: Claude, de Duve, Palade | 1975: Baltimore, Dulbecco, Temin |
