Laboratorium
Van Wikipedia
Een laboratorium is een ruimte die gebouwd is voor onderzoek of bereiding van chemische stoffen. Een laboratorium (meervoud: laboratoria) is geschikt om bepaalde proeven uit te voeren. De naam stamt uit het Latijn, en is een samenvoeging van labor dat 'werk' betekent, en torium dat 'ruimte' betekent. Letterlijk is een laboratorium dus een werkruimte of werkplaats. Het woord wordt soms afgekort tot lab. Een toxicologisch laboratorium wordt dan bijvoorbeeld aangeduid als het toxlab.
Veel onderzoekers hebben profijt van het bestaan van laboratoria. DNA kan bewijzen of iemand schuldig is of niet. Een koolstofdatering vertelt hoe oud een stuk hout is.
Inhoud |
[bewerk] Wetenschappelijke laboratoria
[bewerk] Scheikundige laboratoria
Voor bijna elke wetenschap worden laboratoria gebouwd. De meeste laboratoria dienen echter de scheikunde. Stoffen die niet in de vrije natuur voorkomen zullen geproduceerd moeten worden. Het produceren van chemicaliën gebeurt op legale en illegale wijze doch beide in laboratoria. Onderzoek naar stoffen wordt ook verricht door laboranten. Hierbij valt onder andere onderzoek naar radioactieve stoffen en nog niet ontdekte elementen.
[bewerk] Natuurkundige laboratoria
Naast scheikundige worden ook veel natuurkundige experimenten uitgevoerd in laboratoria. Het schijnbaar onmogelijke wordt waargemaakt in deze laboratoria: men kan bijvoorbeeld licht afremmen tot enkele kilometers per uur, men test supergeleiders die geen elektronische weerstand bieden. In laboratoria zijn toestanden te realiseren die men normaal niet kan realiseren. Een voorbeeld is gewichtloosheid. Deze toestand is alleen mogelijk op grote afstand van de aarde, of in een vliegtuig dat in een vrije val is geraakt.
[bewerk] Biologische laboratoria
Ook biologie is een wetenschap die veelvuldig in laboratoria wordt belicht. Soms worden proefdieren gebruikt om bepaalde medicijnen te testen. Ook klonen is in dit soort laboratoria mogelijk.
[bewerk] Toegepast onderzoek
Naast laboratoria voor wetenschappelijk speurwerk, zijn er laboratoria voor praktische toepassingen.
[bewerk] Kwaliteitslaboratoria
Bijna alle bedrijven die met stoffen werken, hebben een kwaliteitslaboratorium, waarin de zuiverheid en de eigenschappen van grondstoffen, hulpstoffen, halffabrikaten en eindproducten worden getest. In de farmaceutische- en voedingsmiddelenindustrie is een microbiologisch laboratorium essentieel, om het gevaar van voedselvergiftiging en besmetting van het eindproduct te voorkomen.
Tevens worden er in de kwaliteitslaboratoria de verpakkingsmaterialen en hulpgoederen die nodig zijn voor het productieproces gecontroleerd. Deze controle kan bijvoorbeeld betrekking hebben op: flessen, doppen, kappen, labels, bijsluiters, dozen, omdozen, filters, naalden, spuiten, slangen, steriele hulpgoederen, enzovoort.
[bewerk] Ziekenhuislaboratoria
Ziekenhuizen beschikken meestal over een klinisch-chemisch, een medisch microbiologisch , en een pathologisch laboratorium om bloed, urine, ontlasting, sputum en weefsels te onderzoeken.
[bewerk] Forensische laboratoria
Een forensisch laboratorium onderzoekt sporen, om de toedracht van misdrijven te achterhalen en de daders te identificeren. Het onderzoek naar sporen van DNA heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen, waardoor soms zelfs oudere misdrijven kunnen worden opgelost, waar men eerder tevergeefs naar een oplossing heeft gezocht.
[bewerk] Laboratoria van naam
Hoewel vele laboratoria naamloos door het leven gaan, als afdeling van een grotere organisatie, zijn er ook zelfstandige laboratoriumorganisaties met een eigen naam. Vele hiervan zijn naar een historische wetenschapper genoemd.
[bewerk] Laboratoria in Nederland
- Van Swinden Laboratorium, het laboratorium van het Nederlands Meetinstituut (NMi)
- Kamerlingh Onnes Laboratorium, Universiteit van Leiden
- Nederlands Forensisch Instituut, 's Gravenhage (voorheen Gerechtelijk laboratorium, Rijswijk)
- Natuurkundig Laboratorium (natlab), Eindhoven, het bedrijfslaboratorium van Philips.
- Hubrecht Laboratorium, Nederlands Instituut voor Ontwikkelingsbiologie
[bewerk] Andere landen
- Jet Propulsion Laboratory (JPL), Pasadena, Californië, USA
- Cavendisch Laboratory, Cambridge, VK, Universiteit van Cambridge
- Princeton Plasma Physics Laboratory (PPPL), Princeton, USA
- Lawrence Livermore National Laboratory
