Monetarisme
Van Wikipedia
Monetarisme is een verzameling denkbeelden over het nationaal inkomen en de economie van het geld. Het monetarisme concentreert zich op de vraag en aanbod van geld, als een primaire manier waarop economische activiteit kan worden geregeld. Inflatie wordt bijvoorbeeld gezien als een verschijnsel dat optreedt als het aanbod aan geld groter is dan de vraag.
Monetaristen kennen dan ook een grote rol toe aan het geld in het economisch verkeer. Zij zijn bang dat door de vergroting van de geldhoeveelheid de inflatie wordt aangewakkerd.
Inhoud |
[bewerk] IS-LM- curve bij monetaristische school
Op de IS-LM-curve hebben zij ook een totaal andere visie. Volgens de monetaristische school loopt de LM-curve (geldaanbod) verticaal, in tegenstelling tot het horizontale verloop bij de Keynesiaanse school. Kortweg is de monetaristische theorie rond de IS-LM-curve als volgt:
- op budgettair gebied: door een stijging van de vraag moeten in principe de investeringen (IS-curve) naar omhoog (rechts), maar aangezien de LM-curve perfect verticaal loopt, gaat bij een stijging van de geldaanbiedingen (-afnemingen) de intrestvoeten (op de y-as) stijgen, met als gevolg dat de bedrijven hun investeringen en aanboduitbreiding gaan afkoelen, waardoor het vorige, stabiele evenwicht van het BNP (op de x-as) in verhouding met een stabiele rente (op y-as).
- op monetair gebied: als de geldaanbiedingen stijgen (monetaire expansie), met andere woorden, de LM-curve verschuift, evenwijdig met de vorige toestand, naar rechts, terwijl de investeringen hetzelfde blijven, heeft dat lagere rente to gevolg, waardoor nu niet de bedrijven, maar de particuliere investeerders en beleggers zullen zorgen voor een vernieuwd evenwicht, namelijk door meer te gaan beleggen (investeren), wat voor een multiplicator-effect zorgt, waardoor de vraag naar geld veel sneller zal toenemen dan aanvankelijk de breedte van de monetaire expansie, waardoor er weer een nieuw evenwicht zal ontstaan bij het voormalige evenwichtspunt, tegen een verhoogde rente (reactie van de centrale bankier).
Het is dus duidelijk dat monetaristen in de eerste plaats bezorgd zijn om de inflatoire toestand van een economie, eerder dan de versnelde groei; zij plaatsen een stabiele, gestage groei van de rente, evenredig met de economische groei, in de plaats van een massa-expansie, zoals de Keynesianen die zagen (zonder renteverhogingen).
[bewerk] Verhouding met aanbodeconomie
Velen gaan er, valselijk, van uit dat het monetarisme van Milton Friedman en anderen hetzelfde is als de aanbodeconomie van onder andere Robert Mundell; dit is echter niet waar, de monetaristen zijn over het algemeen wel blij met zware belastingverlagingen, maar zien dat alleen belastingverlagingen niet genoeg zijn voor een stabiele groei, vandaar de spanningen met de aanbodeconomisten, die er van uitgaan dat belastingverlagingen voldoende zijn om te zorgen voor stabiele economische vooruitgang.
[bewerk] Verhouding met de Oostenrijkse School
Ook is het een zware fout om de Chicagoschool van de monetaristen op dezelfde kant te scheren met de Oostenrijkse economische school, of anders gezegd: Friedman hetzelfde als Friedrich Hayek; dit is evenwel niet zo, de Oostenrijkse economisten gaven zelfs vaak ernstig commentaar op de monetaristen, omdat zij vinden dat de geldomloop ook door particulieren gedaan zou moeten worden, ook volgens de principes van de markt, namelijk via vraag en aanbod, de Oostenrijkse economisten en Hayek vooral, bezien deze uitkomst van groei aan geldhoeveelheid, en de door de markt bepaalde rente, als de natuurlijke rente, dat wat de markt echt wil; zij bezien de absolute macht van de centrale bank, zoals de monetaristen die voorzien, als valse rente, omdat ze vinden dat wanneer de rente hoog staat, de markt veel minder rente vraagt, en wanneer de rente laag staat, ze in feite als hoog op de markt aangezien wordt, waardoor in feite de markt en de investeerders niet goed en onzeker kunnen functioneren, dus ook deze scholen staan niet altijd zo goed op hetzelfde been.
[bewerk] Uitvoering van het monetarisme
Vandaag de dag is de sterkte van de centrale bank ook in werkelijkheid hoog. Het beleid van Alan Greenspan, de voormalige Fed-voorzitter en de hedendaagse, Ben Bernanke, voeren duidelijk een monetaristische politiek; ook de Europese Centrale Bank-voorzitter Trichet voert een monetaristische tactiek. Er zijn wel wat kleine verschillen tussen de Fed en de ECB: de Fed neemt beslissingen zonder ze vooraf aan aan te kondigen, de ECB doet dat wel, maar de hedendaagse Fed-voorzitter, Bernanke, voert wel een iets meer aankondigend beleid dan zijn voorganger, Greenspan.
