Organisatie

Van Wikipedia

Een organisatie is een doelgerichte samenbundeling van kennis, vaardigheden en kracht tussen drie of meer personen die primair middelen en activiteiten aanwendt om te voorzien in de behoefte aan producten en/of diensten in haar omgeving — samenvattend aan te duiden als haar 'primaire proces'. Het is opgebouwd uit de complementaire begrippen taakverdeling en coördinatie.

Het begrip organisatie is ook uit te breiden tot elk samenwerkingsverband tussen twee en meer personen. Zodoende zal b.v. een gezin (partnerschap) er ook onder vallen.

[bewerk] Algemeen

De drie basispeilers, waarop elke organisatie berust zijn: kennis, kader en controle:

Onder kennis wordt alle wetenschap, die nodig is voor het goed functioneren van de ingenomen positie verstaan. Dit betreft b.v. technische kennis, organisatieleer, gedragswetenschap (hoe reageren mensen) communicatieleer, kennis hebben van de consequenties van de beslissingen en gedragingen (risico-analyse), enzovoort.

Onder kader vallen alle hiërarchische lagen van de organisatie, de niveaus waar beslissingen worden genomen en opdrachten worden gegeven.

Onder controle wordt verstaan dat iedereen in zijn functioneren en handelen dient te worden gecontroleerd. Er is een uitdrukking: vertrouwen is goed, controle is beter en ook "iedereen heeft recht op controle".

Het kennisaspect wordt vaak onderschat en daardoor ook te laag gewaardeerd.

Het kader is de sturende kracht in het samenwerkingsverband en draagt de grootste verantwoordelijkheid. Zwakheden in een organisatie dienen daarom niet in de eerste plaats op de werkvloer te worden gezocht, maar in het falen van het kader. Kader dient een toegevoegde waarde voor de organisatie te hebben.

Controle is een vereiste. Iedereen op elke plek in de organisatie dient te worden gecontroleerd, de top zowel als de controleur. Belangrijkste doelstellingen hierbij zijn: verbetering van het functioneren en het gedrag van de betrokken persoon, spiegel voorhouden, bijscholing, voorkomen van fraude en corruptie. Controle wordt vaak bemoeilijkt door overwegingen van privacy.

[bewerk] Typen en soorten organisaties

Zie organisatiestructuur voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De verschillende organisatietypen zijn als volgt onder te verdelen:

lijnorganisatie
lijn/staforganisatie
projektorganisatie
matrixorganisatie

Verder zijn er twee soorten organisaties te onderscheiden:

bedrijven, met bedrijfseconomische doelen met als juridische vorm de vennootschap
instellingen, met niet-economische doelen (sociaal, politiek, ecologisch) met als juridische vorm de vereniging of de stichting

[bewerk] Organisatiekunde

Zie organisatiekunde voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Binnen het bedrijfsleven heeft de kennis op dit gebied, organisatiekunde, zich vooral ontwikkeld in de Verenigde Staten tijdens de tweede industriële revolutie aan het eind van de 19e eeuw. Dit kwam doordat door de ontwikkeling van de massa-industrie en de mogelijkheden die dit bood ook vele problemen ontstonden, met name op het gebied van efficiency.