Palmvarens (fossiel)
Van Wikipedia
Palmvarens, is een gangbare naam voor varenachtige palmen, die doorgaans wordt geplaatst als overgangsgroep tussen de uitgestorven groep der zaadvarens en de palmen, en wordt gebruikt voor soorten uit twee afzonderlijke klassen: Cycadales en de Cycadeoidales, die in oudere literatuur samen met de zaadvarens (Pteridospermales) in de groep der Cycadophyta of Progymnospermae werden geplaatst. De nog levende vertegenwoordigers worden als levend fossiel aangemerkt.
Inhoud |
[bewerk] Cycadeoidales
Ook wel: Bennettitalis genoemd, naar de Engelse botanicus: J.J. Bennett De fossielen van deze palmvarens dateren van het vroege Perm, 280 miljoen jaar geleden. Er bestaat controverse over oudere fossielen die zouden stammen uit het Carboon, 300 – 325 miljoen jaar geleden. Omdat deze planten als een van de eerste het land koloniseerden na de uitstervingsgolf in het Perm, ontstond in de eerste miljoenen jaren daarna een variatie aan soorten die groter was dan we nu kennen. Dit weten we omdat er relatief veel fossielen zijn gevonden. Van Cycadeoidea dacotensis bijvoorbeeld zijn honderden versteende stammetjes gevonden in Zuid-Dakota, wereldberoemd is: Petrified Forest National Park.De gebieden waar palmvarens kunnen worden aangetroffen geven een goede indicatie over hun vroegere verspreiding over de supercontinenten Laurazië en Gondwana. De groep is tegenwoordig uitgestorven. De bloeitijd van deze groep viel in het Jura en het Onder Krijt. Enkele bekende geslachten zijn:
- Williamsonia | Williamsoniella | Cycadeoidea
[bewerk] Cycadales
Met nog enkele recente vertegenwoordigers, doorgaans verdeeld in drie families:
- Cycadaceae
- Stangeriaceae
- Zamiaceae
[bewerk] Cycadaceae
De familie Cycadaceae is waarschijnlijk een vroege afsplitsing van de andere palmvarens, met fossielen uit het Eoceen (38 – 54 miljoen jaar geleden) uit de China en Japan, wat aangeeft dat deze familie uit Laurazië stamt. Cycas is het enige geslacht in deze familie en bevat ca. 99 soorten, en is daarmee het grootste geslacht binnen de palmvarens. moleculaire gegevens hebben recent aangetoond dat de Cycas soorten in Australazië en de oostkust van Afrika relatief recent zijn gearriveerd, wat suggereert dat er adaptieve radiatie zou hebben plaatsgevonden. De huidige radiatie zou het gevolg kunnen zijn van radiatie van een paar vooroudersoorten die op bepaalde plekken in Laurazië en Gondwana voorkwamen, of zou kunnen worden verklaard door genetische drift volgend op de afsplitsing van reeds ontwikkelde geslachten. Beide verklaringen houden rekening met het strikte endemisme van de soorten op de verschillende continenten.
[bewerk] Stangeriaceae
De familie Strangeriaceae omvat nog maar drie bestaande soorten, die waarschijnlijk van Gondwanaanse oorsprong zijn omdat er fossielen zijn gevonden in lagen uit het Vroege Krijt in Argentinië, die dateren van 70 – 135 miljoen jaar geleden. Deze familie wordt niet altijd erkend; de planten worden dan ingevoegd in de volgende familie.
[bewerk] Zamiaceae
De familie Zamiaceae is meer divers met gevonden fossielen daterend van het Midden-Trias (Muschelkalk) tot het Eoceen (54 – 200 miljoen jaar geleden) in Noord- en Zuid-Amerika, Europa, Australië en Antarctica, wat impliceert dat deze familie al aanwezig was voor het uiteenvallen van Pangea.
