Patriarch
Van Wikipedia
| Dit artikel past in de serie over de Orthodoxie |
|
|
Ook bekend als |
|
 |
|
|
De belangrijkste concilies Theologie |
|
|
Patriarchaten |
|
|
Autocephale Kerken |
|
|
Liturgie |
|
|
Personen |
|
|
Kerkinterieur |
|
|
Liturgische gewaden |
|
Het woord Patriarch heeft verschillende betekenissen.
- Een oude wijze man wordt wel patriarch (van het Latijn "Pater") of, minder gebruikelijk, Aartsvader genoemd.
[bewerk] Patriarch in het Oude Testament
- In het jodendom is een patriarch een aartsvader. Adam, Abraham, ... waren patriarchen.
[bewerk] Patriarchen in het Christendom
- In het kerkelijk recht van het christendom is een Patriarch een bisschop met volmachten over een groot kerkelijk gebied.
De bisschoppen van Alexandrië (Egypte), Antiochië (Syrië) en Rome (het Westen) werden vanouds als patriarchen erkend. Dit hing samen met de apostolische oorsprong van hun bisschopszetels.
Later kregen de bisdommen van Constantinopel (in 381), als toenmalig machtscentrum van het Oost-Romeinse Rijk, en van Jeruzalem (in 451), als de stad waar Christus gestorven was, eveneens de benaming van patriarchaat.
In de Oosters-Orthodoxe Kerken wordt de titel van patriarch gebruikt voor diegene die aan het hoofd van een patriarchaat staat. Voor een opsomming zie aldaar.
Het oecumenisch patriarchaat van Constantinopel bezit sinds het Groot Schisma van 1054 een bijzonder statuut. Na de verovering van Constantinopel door de Turken in 1453 brokkelden het gezag én het jurisdictiegebied van de patriarch van Constantinopel steeds meer af, al is hij tot op heden de "primus inter pares" (de eerste tussen gelijken) binnen de orthodoxie. Zie ook: Lijst van patriarchen van Constantinopel
Patriarchen in de Katholieke Kerk
In de Rooms-Katholieke Kerk is de titel niet meer in gebruik behalve als eretitel voor de aartsbisschoppen van Venetië, Lissabon en Goa.De patriarchen van Lissabon droegen en gebruikten in hun wapenschild tot voor kort een tiara.
De Oosters-Katholieke Kerken of geünieerde Kerken hebben hun patriarchaatstitel na de unie met Rome behouden. Daarom staan patriarchen aan het hoofd van de Koptisch-Katholieke Kerk, de Grieks-melkitisch-Katholieke Kerk, de Syrisch-Katholieke Kerk, de Maronietische Kerk, de Chaldeeuws-Katholieke Kerk en de Armeens-Katholieke Kerk.
Oosterse Patriarchen gebruiken in de liturgie en in de Kerkelijke heraldiek een bijzondere Patriarchale staf en alle Katholieke patriarchen plaatsen achter hun wapens een Patriarchaal processiekruis met twee armen waarvan de onderste langer dan de bovenste is.
