Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel
Van Wikipedia
| Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel | |
|---|---|
| stichtingsjaar | ± 35 na Chr. |
| zetel | Istanboel, Turkije |
| ritus | Byzantijns |
| taal | Grieks |
| aantal gelovigen | 5.000.000 |
| hoofd | Bartholomeus I, aartsbisschop van Constantinopel, het Nieuwe Rome en Oecumenisch Patriarch |
| katholieke tegenhanger | geen |
Het oecumenisch patriarchaat van Constantinopel behoort tot de Oosters-Orthodoxe Kerken.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Volgens de overlevering predikte de apostel Andreas het christendom in Klein-Azië, meer bepaald in de gebieden rond de Zwarte Zee, in Thracië en Achaia. Hij wordt aanzien als de stichter van de kerk van Byzantium. Ook de apostel en evangelist Johannes en de apostel Paulus zouden in Klein-Azië de christelijke leer verspreid hebben. Het vroege christendom groeide voornamelijk in de hellenistische gebieden van het Romeinse rijk, waar Grieks de voertaal was.
| Dit artikel past in de serie over de Orthodoxie |
|
|
Ook bekend als |
|
 |
|
|
De belangrijkste concilies Theologie |
|
|
Patriarchaten |
|
|
Autocephale Kerken |
|
|
Liturgie |
|
|
Personen |
|
|
Kerkinterieur |
|
|
Liturgische gewaden |
|
Na de splitsing van Romeinse rijk in een westelijk en een oostelijk deel verplaatste Constantijn de Grote in 330 zijn hoofdstad naar de kleine stad Byzantium die onder de nieuwe naam Constantinopel uitgroeide tot de hoofdstad van het Byzantijnse imperium. In deze tijd werd de Kerk van Constantinopel eerst een aartsbisdom, daarna een patriarchaat en vervolgens een oecumenisch patriarchaat.
In de vierde eeuw had deze Kerk kerkelijke jurisdictie over de vele christelijke gemeenschappen van Asia minor, Pontus en Thracië.
Door de uitbreiding van de politieke en culturele invloed van Constantinopel steeg ook het prestige van de Kerk van Constantinopel. Tijdens het concilie van Constantinopel I (381) werd de titel van Patriarchaat toegekend en werd de Kerk van Constantinopel tweede in rang na Rome. Tijdens het concilie van Chalcedon (451) werd de jurisdictie van Constantinopel uitgebreid over de zogenaamde “barbaarse” landen waarmee bedoeld werd de christelijke gemeenschappen in de diaspora buiten de grenzen van het keizerrijk en buiten de jurisdictie van andere autocephale kerken. Alzo ontstond de titel van oecumenisch patriarchaat. Eveneens werd bepaald dat Constantinopel niet meer tweede in rangorde was na Rome, maar – als "het nieuwe Rome" - op het zelfde niveau stond als het oude Rome.
In de achtste eeuw breidde de jurisdictie van het patriarchaat van Constantinopel zich verder uit. Het gebied tussen de Adriatische zee en de rivier Nestos, het gebied tussen de Donau en het Rodopegebergte als ook het eiland Kreta vielen onder de bevoegdheid van het oecumenisch patriarchaat. Later werden ook de Slavische Kerken en de Russische Kerk toegevoegd.
In 1054 leidden de toenemende spanningen tussen het oosters en het westers christendom tot het Grote Schisma.
In de Ottomaanse periode werd de patriarch van Constantinopel aan het hoofd geplaatst van alle orthodoxe christenen binnen het Ottomaanse Rijk. Deze samenwerking tussen kerk en staat verhoogde de macht van het patriarchaat maar lag tevens aan de oorsprong van corruptie en intriges.
Met het ontstaan van meerdere autocephale lokale kerken kromp, in de loop der tijd, de bevoegdheid van het oecumenisch patriarchaat. Volgende Kerken werden (definitief) autocephaal: de Russisch-orthodoxe Kerk in 1589, de Grieks-orthodoxe Kerk in 1850, de Servisch-orthodoxe Kerk in 1878, de Roemeens-orthodoxe Kerk in 1885, de Albanees-orthodoxe Kerk in 1937 en de Bulgaars-orthodoxe Kerk in 1945.
De jurisdictie van het patriarchaat verkleinde eveneens ten gevolge van de emigraties – sedert 1922 - van de plaatselijke bevolking naar Europa, Amerika en Australië. In deze gebieden werden nieuwe kerkgemeenschappen gesticht.
[bewerk] Verspreiding
Het oecumenisch patriarchaat van Constantinopel heeft jurisdictie :
- in Turkije
- over de semi-autonome Kerk van Kreta
- over de kloostergemeenschappen op het schiereiland Athos
- over de metropool van de Dodecanese
- over de Grieks-orthodoxen in de diaspora in Europa, Amerika, Oceanië en het Verre Oosten
- over diverse patriarchale stichtingen en centra in de gehele oecumene.
Het oecumenisch patriarchaat van Constantinopel is niet bevoegd voor :
- het Griekse vaste land en een aantal kleinere Griekse eilanden
- Cyprus
- Afrika
- het Midden-Oosten.
Wereldwijd worden 5.000.000 gelovigen geteld, waarvan 45.000 in Turkije, 2.500.000 in de aartsbisdommen in Noord- en Zuid-Amerika en 700.000 in het aartsbisdom Australië.
[bewerk] Het oecumenisch patriarchaat in België, Nederland en Luxemburg
Er is een aartsbisdom België en een exarchaat Nederland en Luxemburg. Metropoliet Panteleimon is aartsbisschop en exarch. Hij wordt bijgestaan door 2 hulpbisschoppen. Het aartsbisdom Belgiê telt 21 parochies en 1 klooster. Het exarchaat Nederland en Luxemburg heeft 9 parochies, waarvan 6 in Nederland en 3 in Luxemburg.
Daarnaast zijn er zowel in België als in Nederland 5 parochies behorende tot het exarchaat van de Orthodoxe Parochies van Russische traditie in West-Europa. Zij ressorteren onder een aartsbisschop met zetel te Parijs. Tot slot zijn er in België ook 2 Oekraïense parochies. Zij hebben een eigen bisschop die resideert te Genk.
[bewerk] Zie ook
- Lijst van patriarchen van Constantinopel
- Lijst van bisdommen van het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel
[bewerk] Externe links
- Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel
- Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel
- Orthodox aartsbisdom van België
| {{{afb_links}}} | Christendom (Portaal) |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Bijbel - Jezus - Heilige Geest - Maria - Kerk - Monnik - Paus - Kardinaal - Bisschop - Priester - Pastoor - Kapelaan - Diaken - Dominee - Doop - Belijdenis - Avondmaal - Eucharistie - Liturgie - Liturgisch vaatwerk - Zonde - Vrijzinnig protestantisme - Vergeving - Geschiedenis van het christendom - Christendom van A tot Z |
|||
