Paul Cézanne

Van Wikipedia

Paul Cézanne

Zelfportret van Paul Cézanne (ca. 1875)
Volledige naam
Bijnaam
Geboren	19 januari 1839
Overleden	22 oktober 1906
Geboorteland	Frankrijk
Beroep(en)	Kunstschilder
Jaren actief
Stijl(en)	Postimpressionisme
[ Officiële website]
Kunst & Cultuurportaal

Herakles redt de dode Alkestis uit de onderwereld; uitsnede uit een vroeg schilderij uit 1867.

Paul Cézanne (Aix-en-Provence, 19 januari 1839 – Aix-en-Provence, 22 oktober 1906) is een Franse kunstschilder. Hij leefde in Aix-en-Provence en vormt met zijn werk een brug tussen het impressionisme en het kubisme.

[bewerk] Levensbeschrijving

Al tijdens zijn schooltijd, vanaf 1856, volgde Cézanne een avondcursus tekenen bij Joseph-Marc Gibert in het museum van Aix. Tussen 1859 en 1861 studeerde Cézanne rechten, maar hij volgde tegelijkertijd teken- en schilderlessen. Hij werkte tijdelijk bij de bank van zijn vader, maar dat beviel hem niet. Tegen de wil van zijn vader koos Cézanne voor de kunst. Hij volgde zijn vriend Emile Zola naar Parijs. Zijn vader, die erg rijk was - hij was na eerst hoedenmaker te zijn geweest stichter van de bank Cézanne & Cabassol - steunde hem vervolgens toch, zodat Cézanne financieel onafhankelijk kon zijn.

In Parijs studeerde hij aan de Académie Suisse. In 1863 probeerde hij toegelaten te worden tot de kunstacademie, maar toen dat niet lukte studeerde hij verder aan de Académie Suisse. Tussen 1863 en 1869 probeerde hij te exposeren bij de officiële "salon", maar hij werd telkens geweigerd. Hij exposeerde met anderen op de Salon des Refusés (Salon van de geweigerden) in 1863. Hij ontmoette Camille Pissarro en andere impressionisten, maar vond weinig aansluiting bij hen.

Toch deed hij in 1874 mee met de eerste expositie van de impressionisten in Parijs. In 1875 vond de tweede expositie van de impressionisten plaats, waar hij echter weinig werk verkocht. In 1882, twintig jaar na zijn eerste poging, werd uiteindelijk toch werk van Cézanne toegelaten in de Salon.

De kaartspelers uit 1890–92 in constructieve schilderstijl.

Na het overlijden van zijn vader in 1886 kreeg hij een grote erfenis, waardoor hij financieel onafhankelijk werd. Hij trouwde in datzelfde jaar met met Hortense Fiqet, na eerst wel 20 jaar met haar samengewoond te hebben. Cézanne heeft ongeveer 25 portretten van haar gemaakt, onder andere gezeten in een rode leunstoel. In 1887 deed Cézanne mee met de tentoonstelling van Les XX in Brussel. In 1895 exposeerde de ambitieuze galeriehouder Ambroise Vollard met werk van Cézanne. Veel supporters had Cézanne echter nog steeds niet niet.

In 1897 vestigde Paul Cézanne zich permanent in Aix-en-Provence. Na de wereldtentoonstelling in Parijs in 1900, waarop drie schilderijen van Cézanne werden tentoongesteld, begon hij eindelijk ook in het buitenland bekend te worden. Zijn schilderijen hingen onder andere in de Weense Sezession. Vanaf ongeveer 1901 werd Cézanne bewonderd door jongere kunstenaars, zoals Denis, Bonnard en Vuillard. Zij kwamen naar Aix om hem te zien schilderen en voor wijze raad.

Paul Cézanne overleed op 22 oktober 1906 in Aix-en-Provence. Hij schijnt een norse, egocentrische persoon te zijn geweest, met weinig vrienden.

[bewerk] Invloeden

Cézanne was van jongs af aan, sinds 1852 toen zij op het Collège Bourbon zaten, bevriend met schrijver Emile Zola, maar kreeg later onenigheid met hem door de beschrijving die Zola gaf van Cézanne en het losbandige leven van de impressionisten in zijn roman L'Oeuvre (Het meesterwerk uit 1886).

Om te oefenen kopieerde Cézanne werken van Eugène Delacroix en Nicolas Poussin die in het Louvre hingen. Hij bewonderde ook Gustave Courbet en Édouard Manet. In 1888 schilderde Cézanne samen met Renoir. In 1894 had hij contact met Claude Monet in Giverny. Tevens ontmoette hij daar de beeldhouwer Auguste Rodin.

[bewerk] Werk

Het werk van Cézanne is in vier periodes onder te verdelen. De genoemde jaartallen zijn globaal, een exacte datering van de schilderijen van Cézanne ontbreekt meestal.

De schilderijen uit 1865-1870, uit de vroege `romantische` periode zijn extreem persoonlijk, individualistisch werk. Cézanne gebruikt gewelddadige onderwerpen en bizarre fantasieën in harde, sombere kleuren, meestal "aardkleuren". (zie het voorbeeld van Herakles).
In de periode vanaf begin 1870 schilderde hij in impressionistische stijl, waarbij hij echter gebruik maakte van overheersende vlakken in zijn compositie.
In de periode van ongeveer 1880 tot aan ongeveer 1890 schilderde hij in een constructieve stijl, met parallelle en krachtige streken van zijn kwast. (zie het voorbeeld van de kaartspelers).
In de laatste periode, waarin ook zijn verhuizing naar Aix viel in 1897, werkte Cézanne aan diverse grote schilderijen met naakte baadsters. Hij schilderde ook vaak de Mont Sainte-Victoire vlak bij zijn huis. (Deze berg lijkt ook op het schilderij van Herakles te staan). Vanuit zijn studio kon Cézanne deze berg zien, evenals het tussenliggende dal. In latere jaren legde Cézanne zich toe op het schilderen van stillevens, waarbij vooral de vele afbeeldingen van een schaal met fruit erg indrukwekkend zijn door het krachtige kleurgebruik en de textuur van de vruchten. De stillevens lijken realistisch maar er zitten in de schilderijen speciale effecten die het werk veel krachtiger maken dan een zuiver realistische afbeelding kan doen. De tafels waar het fruit op ligt zijn vaak naar voren gekanteld. En verder lijkt de tafel vaak doorbroken door een verticaal element zoals een fles. (zie het voorbeeld van het stilleven). In deze laatste fase van zijn ontwikkeling wordt de verfstijl lichter.

Net als zijn tijdgenoot Monet keert Cézanne telkens weer terug naar dezelfde onderwerpen, die hij telkens weer op een nieuwe manier weet af te beelden.

Cézanne maakte ongeveer 950 olieverf schilderijen en tegen de 650 aquarellen.

[bewerk] Invloed van Cézanne

Mand met appelen, stilleven uit ongeveer 1890–94.

In het werk van Cézanne speelt licht en kleur een zeer grote rol. Door het kleurgebruik is zijn werk echter niet zuiver impressionistisch, maar loopt het al vooruit op het expressionisme. Zo gebruikt Cézanne vaak warme en koele kleuren tegen elkaar aan. Door zijn soms hoekige vormentaal wordt zijn werk door sommigen al tot het kubisme gerekend. Ook gebruikt hij massievere en helderder kleuren dan zijn tijdgenoten, de impressionisten.

De vormentaal van Cézanne inspireerde dan ook Picasso en Braque richting het kubisme. De innovatieve kleurcombinaties die Cézanne gebruikte waren ook invloedrijk, met name op Matisse en Les Fauves, met name André Dedier.

Momenteel (2003) zijn schilderijen van Cézanne door verzamelaars zeer gewild. Een schilderij van Cézanne werd een aantal jaren geleden verkocht voor 60.5 miljoen dollar, de op drie na de hoogste prijs die ooit voor een schilderij werd betaald.

[bewerk] Schilderstijl

Het werk van Paul Cézanne behoort tot het postimpressionisme, een Europese kunstroming. Een onderdeel van het impressionisme.

[bewerk] Schilderijen

zie ook Lijst van duurst geveilde schilderijen

Apples
Bathers, 1874-75 [1]
Still Life with Fruit Dish, 1879-80,Olie op canvas, 18 1/4 x 21 1/2" (46.4 x 54.6 cm) [2]
L'Estaque, 1879-83, Olie op canvas, 31 1/2 x 39" (80.3 x 99.4 cm) [3]
Mont Sainte-Victoire and the Viaduct of the Arc River Valley, 1882-85
Chestnut Trees at the Jas de Bouffan, 1885-86
De kaartspelers, 1890
Château Noir, 1903-04, Olie op canvas, 29 x 36 3/4" (73.6 x 93.2 cm) [4]
Herakles
mand met appelen
Montagne Sainte-Victoire
Mardi Gras zie schilderijen
Still Life
Girl at the Piano
Onions and Bottle
Boy in a Red Waistcoat
View of Auvers
Still Life with Drapery
Le Château Noir
The Large Bathers
Self-Portrait on a Rose Background
The House of Dr.Gachet
A Modern Olympia
Afternoon in Naples
The Abduction
The Blue Vase
The Card Players