Protea (groepering)
Van Wikipedia
Protea was een vooraanstaande Vlaams-Zuid-Afrikaanse vriendschapsvereniging die zich al gauw ontpopte tot één van 's werelds machtigste pro-apartheidsgroepen. Deze organisatie werd in 1977 opgericht door een aantal gelijkgezinde Vlaamse prominenten. De groepering ontleende zijn naam aan de gelijknamige Zuid-Afrikaanse bloem.
Inhoud |
[bewerk] Doelstellingen
De hoofddoelstellingen van deze organisatie waren het verschaffen van "objectieve informatie" over Zuid-Afrika en het beschermen van het politieke bestel tegen "communistische bedreigingen", in hoofdzaak vanwege het African National Congress dat steevast als communistisch gebrandmerkt werd. Ook organiseerde Protea tal van bijeenkomsten, lezingen en debatavonden over Zuid-Afrika, alsook toeristische werkbezoeken aan Zuid-Afrika, en - in mindere mate - aan de andere blanke gemeenschappen in Afrika.
[bewerk] Netwerk
Protea onderhield een zeer goede verstandhouding met de Interparlementaire Vereniging België, de Interparlementaire Vereniging Zuid-Afrika en het Studiecentrum voor Zuidelijk Afrika, drie organisaties met veelal dezelfde klemtonen en doelstellingen, alsook min of meer dezelfde (soort) leden en sympathisanten. In 1981 zag een Protea-studentenbeweging het levenslicht die de jongeren van al deze organisaties wist te verenigen onder één koepel.
[bewerk] VN-embargo
Protea verwierf in hoofdzaak faam tijdens het VN-embargo tegen de Unie van Zuid-Afrika wanneer alle middelen ingezet werden om de handel tussen de lage landen en Zuid-Afrika te promoten, tegen de resoluties van de VN in. Voor deze boycott-busting activities kregen een aantal Protea-leden, waaronder Léon Rochtus, de hoogste Zuid-Afrikaanse onderscheiding, de Orde van de Goede Hoop.
[bewerk] Stichters
- André Vlerick, vicevoorzitter van de Kredietbank en oud-minister van financiën.
- Léon Rochtus, ereconsul van Zuid-Afrika in Antwerpen en oud-directeur van de Bank van Parijs en de Nederlanden.
- Karel Dillen, volksvertegenwoordiger, senator, Europees parlementslid en stichtend voorzitter van het Vlaams Blok.
- Jef Valkeniers, burgemeester van Dilbeek en Schepdaal, volksvertegenwoordiger, senator en oud-staatssecretaris voor Brussel.
- Wim Jorissen, senator en schrijver.
- Bob Maes, senator en stichtend voorzitter van de Vlaamse Militanten Orde.
[bewerk] Leden
Het merendeel van de leden kwam uit de hogere maatschappelijke kringen - zoals de politiek, de ambtenarij, de nijverheid, de handel en het bankwezen - en werd gerecruteerd uit Vlaams-nationalistische middens, vaak sterk aanleunend bij de toenmalige "rechtse" partijen CVP, PVV, VU en VB.
Leden van Protea militeerden ook in rechts-extremistische kringen, zoals bij de VMO, het Vlaams Blok, Voorpost, de Afrikaanse Weerstandsbeweging, de Boerstaat Party en de Anti-Kommunistische Liga. Deze connecties braken Protea later zuur op, net als het niet-onbesproken verleden van een aanzienlijk aantal van hun leden. Onder de leden vonden we een aantal collaborateurs en neo-fascisten. Onder impuls van deze krachten lobbyde Protea in 1987 dan weer in eigen land tegen een nieuwe wet - de zogenaamde Moureaux-Wet - die racisme en xenofobie strafbaar stelde. Deze wet werd door hen afgedaan als "communistisch en dictatoriaal".
[bewerk] Ondergang
Kort na het einde van de Apartheid en de nederlaag van de Nationale Partij in de eerste democratische verkiezingen stierf Protea een stille dood, hoewel zijn oude idealen nog steeds hun weg vinden naar andere extreem-rechtse organisaties zoals Voorpost. Een aanzienlijk aantal van hun leden zijn ondertussen ook al komen te overlijden.
[bewerk] Bronnen
- Zondebok Zuid-Afrika : een positieve balans, Wim Jorissen, Lannoo, Tielt, 1980.
- Suikerbossie : België en Zuid-Afrika, Walter De Bock, Manteau, Brussel, 1978.
- Omtrent Protea, Beelden, 1 februari 1978.
- Les Sudafricons, Humo, 6 december 1977.
- Baron André Vlerick, apartheidsprofessor gelauwerd door Zuid-Afrika, Halt, 3 maart 1982.
