Rijkswerkkamp Twilhaar
Van Wikipedia
Rijkswerkkamp Twilhaar was een nazi-werkkamp in Nijverdal, dat oorspronkelijk bedoeld was om werkloze mannen, van alle etnische afkomsten, aan het werk te zetten op de Sallandse Heuvelrug. Later in de Tweede Wereldoorlog was het alleen nog bedoeld voor Joden.
In 1940 werd een begin gemaakt aan de bouw van het kamp. In 1941 kwamen de eerste arbeiders in het kamp: werkloze vissers uit Katwijk en Scheveningen, die van de Dienst voor de Werkverruiming opdracht kregen een boomkwekerij aan te leggen, die de naam De Plantage droeg. Staatsbosbeheer kreeg de toezicht over het project en stelde de heer Roebert aan als opzichter.
In april 1942 werd bekend gemaakt dat de Duitse bezetter het kamp wilden gaan gebruiken als schakel in de Endlosung der Judenfrage en moesten de werkloze zeelieden plaats maken voor Joodse mannen. Joden uit Tilburg, Groningen en Amsterdam werden verplicht tewerkgesteld en moesten daarbij geïsoleerd blijven van hun familie. Op 2 oktober werden de mannen gedeporteerd naar Westerbork. Van daaruit werden zij naar Oost-Europese vernietigingskampen gestuurd, alwaar zij bijna allemaal om het leven kwamen.
In totaal was er in Twilhaar een perceel van ongeveer 20.000 kubieke meter bouwrijp gemaakt. Voor het bos (later het Jodenbos genoemd) dat op de heuvelrug moest komen te staan was geen tijd gegeven, dus moest dat na de oorlog door betaalde krachten aangelegd worden. Tussen 1943 en 1945 huisvestte kamp Twilhaar diverse grote gezinnen, die door de Duitsers in het kader van de Atlantikwall uit hun eigenlijke huis aan de kuststreek verdreven waren. Na de oorlog werd Twilhaar afgebroken.
[bewerk] Onderzoek
Aan het begin van de 21e eeuw kwam de historie van kamp Twilhaar voor het eerst weer aan het licht, en werd er een werkgroep opgericht, bestaande uit H. Zwijnenberg, A. Leevers, F. Korver, D. Houwaart, J. Fikken, S. van Dijk en A. Alferink, allen afkomstig uit Overijssel. Deze werkgroep doet onderzoek naar het werkkamp en heeft zich ten doel gesteld de herinnering aan het kamp hoog te houden. Zodoende werd er op 2 oktober 2003 in het Jodenbos een monument onthuld.
