Schoonebeek

Van Wikipedia

52°39'N, 6°52'O

Voormalige gemeente Schoonebeek

{{{kaart}}}
Provincie	Drenthe Drenthe
Hoofdplaats	Emmen
Huidige plaatsnaam	Schoonebeek
Huidige gemeente	Gemeente Emmen
Oppervlakte  - Land  - Water	km² km² km²
Inwoners Bevolkingsdichtheid	4900 () inw./km²
Geografische ligging	52° 40 NB 6° 53 OL
Belangrijke verkeersaders	N853 N863
Netnummer	0524
Postcodes	7760-7761
Ontstaan uit	Dalen in 1884
Opgegaan in	Emmen in 1998

Schoonebeek (ook wel: Oud-Schoonebeek) (Nedersaksisch: Skoonebeek of Aold-Skoonebeek) is een dorp in de gemeente Emmen in de Nederlandse provincie Drenthe.

Schoonebeek is bekend vanwege het feit dat zich hier het grootste olieveld op het vasteland van West-Europa bevindt.^[1]

Inhoud 1 Geschiedenis 1.1 Sage 2 Geografie 3 Bezienswaardigheden 4 Bekende Schoonebekers 5 Trivia 6 Fotogalerij 7 Externe links 8 Bronnen

[bewerk] Geschiedenis

Schoonebeek is tussen 1250 en 1435 gesticht als veenontginningsdorp^[2] en is samen met Ruinerwold één van de oudste dorpen van Drenthe. De oudst bekende vermelding stamt uit 1341.
Het dorp bestond oorspronkelijk uit vier delen: Westerse Bos (ook wel: Westeinde), Middendorp, Kerkeinde en Oosterse Bos (ook wel: Oosteinde). Deze lagen op een verhoging in het landschap.^[3]
In 1943 werd in de aardlagen onder het dorp een olieveld ontdekt door Shell. Dit veld werd vervolgens geëxploiteerd door de NAM. Met zogenaamde jaknikkers werd tot 1996 olie opgepompt. Er zijn in totaal ruim 250 miljoen vaten olie gewonnen. Er werd in 2005 bekeken of er weer opnieuw kan worden gestart met oliewinning. Hiervoor is er in november en december van dat jaar seismologisch onderzoek gedaan in de plaats. Over een groot gebied was een netwerk van draden en kastjes aangelegd. In 2010 zal er weer gestart worden met het winnen van olie.
In november 1976 gaat er iets mis bij een boorput. Hierdoor spuit met grote kracht olie uit de put. Een groot gedeelte van Schoonebeek wordt bedekt onder een dun laagje olie. De NAM laat alles reinigen door schoonmaakploegen en keert schadevergoedingen uit.
Tot de herindeling in 1998 behoorde het tot de gemeente Schoonebeek, welke ontstaan is na een scheiding tussen Schoonebeek en de voormalige gemeente Dalen in 1884.^[4]

[bewerk] Sage

Een oude sage vertelt over het ontstaan van Schoonebeek. De mooie Rebekke uit Noordbarge (Emmen) zou ongewenst zwanger zijn geworden. Na een volksgerecht werd zij verbannen en trok het moerasgebied in. Op een bewoonbare zandrug baarde zij haar kind. De plek werd naar de schone Rebekke vernoemd: Schoonebeek. Deze sage is verwerkt in een gedicht.

[bewerk] Geografie

Schoonebeek ligt vlak aan de Duitse grens en aan het Schoonebeker Diep dat tevens de grens tussen Nederland en Duitsland vormt. Schoonebeek wordt ook wel Oud-Schoonebeek genoemd. Waarschijnlijk om verwarring met het dichtbij gelegen Nieuw-Schoonebeek te voorkomen.

[bewerk] Bezienswaardigheden

• In het Westerse Bos, Middendorp en Oosterse Bos staan enkele oude boerderijen die zijn aangemerkt als beschermd dorpsgezicht.
• Er zijn nog enkele Jaknikkers te bezichtigen. Bijvoorbeeld in het centrum. Deze Jaknikkers zijn echter niet meer in bedrijf.
• De Zwaantje Hans-Stokman's Hoeve: een gerestaureerde Saksische boerderij uit de 17e eeuw, verbouwd in 1887. Hier zijn zandtapijten te bewonderen. Eenmaal per jaar is er een wedstrijd onder basisschoolleerlingen om het mooiste tapijt te strooien.
• Schoonebeek is ook de enige plaats in Nederland waar de zogenaamde boô voorkomt. Dit is een oude Saksische veehut waar de herder met zijn vee verbleef.
• Ieder jaar in de laatste week van augustus is er de zogenaamde Boortorenwandeltocht met afstanden over 5, 10, 15, 20 en 40 kilometer. Sinds enkele jaren is er ook een route van 30 kilometer. In 2006 werd de 50e Boortorenwandeltocht georganiseerd, speciaal voor dit jubileum was de afstand van 50 kilometer toegevoegd.
• In natuurgebied de NAM-vijver is de zeldzame Brede orchis te vinden.
• Voormalige fabrieksgebouwen van de N.V. Oud-Schoonebeeker Turfstrooiselfabriek en Veenderij A. Veldkamp-Erica.^[3] Tegenwoordig in gebruik als locatie voor feesten en bekend onder de naam Turfcafé.
• Het schapenras Schoonebeker schaap komt voort uit het gebied rond Schoonebeek.
• Schoonebeek is een van de weinige plaatsen in Nederland waar nog hoogveen te vinden is.
• Uitkijktoren uit de Koude Oorlog aan het Schoonebeker Diep bij de grensovergang naar Emlichheim.
• Gedenksteen aan de Europaweg, een monument voor negen Schoonebekers die sneuvelden in de Tweede Wereldoorlog.

[bewerk] Bekende Schoonebekers

• Maruschka Detmers (16 december 1962), actrice
• Erik Regtop (16 februari 1968), oud-profvoetballer van o.a. Heerenveen en Ajax

[bewerk] Trivia

• Schimpnaam voor de inwoners: Veenkloeten.

[bewerk] Fotogalerij

De Jaknikker in het centrum herinnert aan vroegere tijden.

Beeld van een zand strooiende Zwaantje Hans. (O. de Ruyter, 1984)

Het Schoonebeker Diep vormt de grens tussen Nederland en Duitsland.

[bewerk] Externe links

• Schoonebeek.info

[bewerk] Bronnen

Gemeente Emmen
Dorpen: Barger-Compascuum | Emmen | Emmer-Compascuum | Erica | Klazienaveen | Nieuw-Amsterdam | Nieuw-Dordrecht | Nieuw-Schoonebeek | Nieuw-Weerdinge | Noordbarge | Roswinkel | Schoonebeek | Veenoord | Weiteveen | Zuidbarge  | Zwartemeer
Buurtschappen: Amsterdamscheveld | Barger-Erfscheidenveen | Barger-Oosterveen | Barger-Oosterveld | Emmer-Erfscheidenveen | Ermerveen | Klazienaveen-Noord | Middendorp | Oosterse Bos | Oranjedorp | Weerdinge | Westenesch | Westerse Bos | Zandpol