Seleucus I Nicator
Van Wikipedia
ca. 313-281 v. Chr. | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Koning van het Seleucidenrijk | ||||||
|
||||||
|
Seleucus I (358 - 281 v. Chr.), bijgenaamd Nicator (d.i. "overwinnaar", Oud-Grieks: Σέλευκος Νικατωρ), de stichter van het naar hem genoemde Seleucidenrijk, was aanvankelijk veldheer onder Alexander de Grote en één van zijn diadochen, onder wie hij doorgaat als de meest humane en bekwame.
In de strijd om het rijk van Alexander was zijn grootste tegenstander in het algemeen Demetrios. De gebieden van de beide diadochen grensden aan elkaar, want Seleucus' machtscentrum lag aanvankelijk in Mesopotamië en spreidde zich nog verder uit richting het oosten.
Met behulp van Ptolemaeus wist Seleucus Demetrios uit te schakelen, waarmee hij het opperbevel verkreeg over de ruiterij van Alexander. Hij bracht het in 321 tot satraap van Babylon, en in deze functie kreeg hij tijdens en als gevolg van de diadochenstrijd het oostelijk deel van Alexanders rijk grotendeels in zijn macht. In het jaar 305 nam hij de koningstitel aan, in navolging van Antigonus I Monophthalmus van Macedonië. Dit was het begin van de dynastie der Seleuciden, die over Syrië zou regeren tot de Romeinen hier in 64 v. Chr. door het optreden van Pompejus hun gezag zouden vestigen.
Van de Indische vorst Chandragupta Maurya kreeg hij 500 krijgsolifanten cadeau en dit bezorgde hem het militaire overwicht tegen Antigonus I, die hij met een coalitieleger versloeg bij Ipsus in 301. Door deze overwinning verkreeg hij Syrië, en hij stichtte het jaar daarop aan de rivier Orontes de stad Antiochia naar de naam van zijn vader Antiochos.
Antiochia werd het centrum van verfijnde luxe en parvenuachtige vertoon. Naast het strand schiep men de wijk 'Dafne', waar de welvarendsten van de toenmalige wereld hun leven sleten. Ook op cultureel gebied spande de stad de kroon. Aan de Tigris bouwde hij Seleukeia, niet ver gelegen van Babylon. De gunstige positie en de nieuwe heersers van Seleukeia brachten de Babyloniërs ertoe meer en meer uit hun stad te verhuizen. Babylon zelf werd een spookachtige ruïneheuvel.
Na de stichting van Antiochia richtte hij zijn aandacht vrijwel uitsluitend op het westen van zijn rijk, en verkreeg ook de macht over het grootste deel van Klein-Azië, door een overwinning op Lysimachus in de Slag bij Curupedium in 281 v. Chr.
Door uitgebreide stedenstichtingen, Apamea (Syrië) aan de Orontes en Seleucia aan de Tigris, verspreidde Seleucus de Griekse cultuur in een oosterse omgeving. Hij was ook de enige van de diadochen die zijn oosterse echtgenote, Apame, niet verstootte, maar naast haar trad hij ook in het huwelijk met de veel jongere Stratonice, de dochter van Demetrius Poliorcetes. Later stond hij deze bereidwillig af aan zijn zoon Antiochus I, sedert 293 ook zijn mederegent en opvolger. Bij een poging om ook Macedonië en Thracië in te lijven werd hij door Ptolemaeus Ceraunus, zoon van Ptolemaeus I, gedood.