Stoomtrein Valkenburgse Meer

Van Wikipedia

P-serie-tram op halte Valkenburgse Meer, met het museum op de achtergrond

Stoomloc "Marijnke" wordt bij halte Valkenburgse Meer voor de tram gekoppeld om de rit naar Wassenaarse Wetering te beginnen

Onder de naam Stoomtrein Valkenburgse Meer (kortweg SVM) exploiteert het Nationaal Smalspoormuseum een museumsmalspoorlijn rond het Valkenburgse Meer in het Zuidoosten van Katwijk. De trein (technisch gezien eigenlijk tram) heeft de samenstelling van een stoomtram uit het begin van de 20e eeuw.

[bewerk] Oorsprong

De SVM vindt zijn oorsprong in de Zuidduinen van Katwijk. Vanaf het beginpunt Vrieze Wei, vlakbij het centrum, reed sinds 1973 een stoomtreintje over het spoor dat vroeger door de duinwatermaatschappij LDM werd gebruikt voor goederentransport, en die toestemming had gegeven aan een aantal smalspoorhobbyisten om rondritten te houden door de duinen. Door de Nederlandse Smalspoorstichting (NSS) werden locomotieven verworven, onder andere van bedrijven die hun smalspooractiviteiten staakten. De tramrijtuigen werden door de NSS in Katwijk zelf gebouwd.

[bewerk] Verhuizing

Eind jaren '80 besloot Staatsbosbeheer, eigenaar van de Katwijkse Zuidduinen, dat het touristenlijntje niet langer door de duinen mocht lopen. Er werd gezocht naar een alternatief, en in 1992 werd de laatste rit door de Zuidduinen gemaakt, om vanaf 1993 een nieuwe route rondom het Valkenburgse Meer, langs het toenmalige marinevliegkamp Valkenburg, te rijden. Deze ronde wordt nog steeds gereden. Sinds 1997 is langs de route het aan de SVM verbonden Nationaal Smalspoormuseum gevestigd. Hierin staan enkele goederentrein- en tramwagons en een personentram van de Gelderse Tram (GSTM) tentoongesteld, alsmede andere zaken die met smalspoor te maken hebben.

[bewerk] De Route

De route van de museumlijn om het Valkenburgse Meer

De lijn heeft haar beginpunt bij het parkeerterrein van de Kwantumhallen (halte Voorschoterweg, naast de remise). Zo kan men per stoom- of dieseltram, afhankelijk van wat er die dag dienst doet, naar het museum. Na het museum rijdt de tram nog door naar de Wassenaarse Wetering, aan de andere zijde van het meer. De lengte van het traject is momenteel ca. 4,5 km. In de nabije toekomst wordt het mogelijk om rondom het meer te rijden. Dit is afhankelijk van de zandwinning in het Valkenburgse Meer. Het traject was aanvankelijk uitgevoerd in veldspoor (12 kg/m). Sinds 2004 worden delen van het spoor vervangen door zwaarder spoor (24kg/m) omdat het minder onderhoudsgevoelig is.

[bewerk] Verlenging

Dit jaar (2006) is voor het eerst met de gemeenteraad van Katwijk gesproken over verlenging van de smalspoorlijn verder in de richting van de duinen. Dit zou een nieuw tracé van enkele kilometers betekenen, wat dankzij de sluiting van het marinevliegkamp mogelijk zou worden. Als dit al gaat gebeuren, is het echter toekomstmuziek; het Smalspoormuseum werkt eerst nog aan de bouw van een buitenmuseum (dat de voltooiing nadert) en de restauratie van enkele stoomlocomotieven. Pas daarna kan geld gespaard worden voor een eventuele doortrekking van de museumlijn.

[bewerk] Rituitvoering

De ritten worden uitgevoerd op een spoorwijdte van 700mm, aanvankelijk op licht veldspoor. Aangezien dit lichte spoor nogal onderhoudsgevoelig is, is besloten het te vervangen door zwaarder spoor. Deels is dit inmiddels gedaan, andere delen worden momenteel vervangen of zal in de nabije toekomst gebeuren.

Het rijseizoen duurt van Hemelvaartsdag t/m het laatste weekend van september. In de weekeinden in deze periode wordt met stoomtractie gereden. Daarnaast worden extra rijdagen gehouden, waarop met dieseltractie gereden wordt. Enkele malen per jaar worden er buiten het rijseizoen speciale rijdagen gehouden, doorgaans met stoomtractie. De bij de stoom- en dieselritten gebruikte rijtuigen (P-serie) zijn in de jaren '80 of later gebouwd in de NSS werkplaats in de duinen van Katwijk of bij het Valkenburgse Meer.

[bewerk] Externe links

Tramhalte Wetlands (niet meer in gebruik) tegen de gemeentegrens met Wassenaar aan, in een prachtige Wassenaarse omgeving

Eindhalte Wassenaarse Wetering

{{{afb_links}}}	Spoorweg- en trammusea in Nederland	{{{afb_rechts}}}
1501 (Eindhoven) · CSIJ (IJmuiden) · EDS (Barger Compascuum) · EMA (Amsterdam) · GOLS (Winterswijk) · GSS (Erlecom) · HIJSM (Haarlem) · HOVM (Den Haag) · ISM (Erica) · KLOK (Eindhoven) · Mat 54 (Gouda) · MBS (Haaksbergen) · NSM (Utrecht) · NOM (Arnhem) · NZH (Haarlem) · RoMeO (Rotterdam) · RTM (Ouddorp) · SGB (Goes) · SHM (Hoorn) · SRL (Rijssen) · SSN (Rotterdam) · STAR (Stadskanaal) · Stibans (Amersfoort) · SVM (Katwijk) · TEE Nederland (Zwolle) · TS (Scheveningen) · VSM (Apeldoorn) · ZLSM (Simpelveld)