Verstandskies
Van Wikipedia
| Tanden in volwassen gebit | |
|---|---|
|
Verstandskies |
|
| Tanden in melkgebit | |
| Afbeelding | |
 |
|
| De verstandskiezen in een volwassen gebit. In het melkgebit zitten geen verstandskiezen. | |
Een verstandskies of wijsheidstand is een gebitselement bij de mens. Een verstandskies zou zo heten omdat verstandskiezen pas laat opkomen, net als volgens sommigen het verstand. In ouder Nederlands sprak men ook wel van wijsheidskies. En in Belgisch-Nederlands is wijsheidstand nog steeds een gewoon woord. Verstandskies, wijsheidskies en wijsheidstand gaan terug op het Latijnse dens sapientiae, 'tand der wijsheid'. Dit verklaart ook waarom de woorden voor verstandskies in veel talen zo op elkaar lijken: veel medische termen zijn leenvertalingen uit het Latijn, dat lang de voornaamste wetenschapstaal was. Het zijn de laatste tanden die een mens krijgt. De alternatieve volksetymologische verklaring dat verstandskiezen zo worden genoemd omdat ze achter in de mond staan (ver-stands-kies) is daarentegen onwaarschijnlijk.
[bewerk] Wel of geen verstandskiezen?
Niet bij iedereen groeien deze kiezen, en bij degenen die verstandskiezen krijgen, groeien ook niet noodzakelijkerwijs alle 4. Men spreekt dan van agenesie van de verstandskiezen. Gezien tijdens de evolutie van het menselijk geslacht, de kaken verkleind zijn, is er meestal plaatsgebrek voor deze tanden. Ofwel kunnen ze niet doorkomen (door plaatsgebrek of door slechte groeirichting) en spreekt men van een geïmpacteerde verstandskies, ofwel in het geval dat ze wel doorkomen komen ze meestal slecht door en zijn ze moeilijk te poetsen, zodanig dat ze meestal snel door cariës aangetast worden en verwijderd moeten worden door de tandarts of kaakchirurg.
[bewerk] Internationale tandnummering
Om onduidelijkheid te voorkomen heeft elke tand in het menselijke gebit door de internationale tandnummering een nummer, gebaseerd op het kwadrant en de precieze plaats vanaf het midden. Hieronder zijn de nummers van de verstandskiezen gegeven.
- Rechtsboven: 18
- Linksboven: 28
- Linksonder: 38
- Rechtsonder: 48
 Twee wijsheidstanden (28 en 38) |
[bewerk] Pathologie van de verstandskies
De meest voorkomende pathologie bij de verstandskies is de pericoronitis. Het is een onsteking rond de tandkroon van een nog niet volledig uitgekomen verstandskies. Het wordt gekenmerkt door pijn en een beperkte mondopening.
