Wedergeboorte (christendom)

Van Wikipedia

Wedergeboren of wedergeboorte is een Bijbels theologische gedachte in het christendom. De Bijbel bedoelt hiermee het weer tot leven wekken van de menselijke geest, die "dood was door overtredingen en zonden" en dus van God gescheiden was. De wedergeboorte wordt gezien als een eenmalige gebeurtenis, waardoor er een levende verbinding met God ontstaat.

[bewerk] Oorsprong

De wedergeboorte wordt op een aantal plaatsen genoemd in het Nieuwe Testament, en we vinden een toespeling in het Oude Testament:

• Mt 19,28: 'Jezus zei hun: "Ik verzeker jullie, bij de wedergeboorte, wanneer de Mensenzoon op de troon van zijn heerlijkheid zetelt, zullen ook jullie die Mij gevolgd zijn op twaalf tronen zetelen, om te oordelen over de twaalf stammen van Israël."' (WV 1995)
• Tit 3,4-5: 'Maar toen de goedheid en mensenliefde van God onze redder is verschenen, heeft Hij ons gered, niet omdat wij iets gedaan zouden hebben dat ons kan rechtvaardigen maar alleen omdat Hij barmhartig is. Gered heeft Hij ons door het bad van wedergeboorte en vernieuwing door de heilige Geest.' (WV 1995)
• Joh 3, 3-5: 'Jezus antwoordde en zeide tot hem: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij iemand wederom geboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien. Nikodemus zeide tot Hem: Hoe kan een mens geboren worden, als hij oud is? Kan hij dan voor de tweede maal in de moederschoot ingaan en geboren worden? Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk Gods niet binnengaan.' (NBG-1951)
• 1 Petr 1, 3: 'Geloofd zij de God en Vader van onze Here Jezus Christus, die ons naar zijn grote barmhartigheid door de opstanding van Jezus Christus uit de doden heeft doen wedergeboren worden tot een levende hoop.' (NBG-1951)
• Ez 36:26-27: 'Een nieuw hart zal Ik u geven en een nieuwe geest in uw binnenste; het hart van steen zal Ik uit uw lichaam verwijderen en Ik zal u een hart van vlees geven. Mijn Geest zal Ik in uw binnenste geven en maken, dat gij naar mijn inzettingen wandelt en naarstig mijn verordeningen onderhoudt.' (NBG-1951)

[bewerk] De betekenis van de wedergeboorte

De wedergeboorte betekent een totale toewending van de mens naar God door diens genade. Met de wedergeboorte wordt aangegeven, dat geloven zich niet beperkt tot het aanvaarden van het geloof als een verzameling leerstellingen, maar begint met een bewust evangelische levenswijze. Zowel in het innerlijke leven (denken, ervaren, gevoelen) als in het uiterlijke, zichtbare leven treden er grote veranderingen op. De levenskeuzen worden vanaf de wedergeboorte geheel bepaald door de boodschap van het geloof. Voorbeelden van een radicale omkeer zijn Paulus en Augustinus. Paulus werd van vervolger een prediker van het christelijke geloof. Augustinus werd van een heidens rethor een belangrijk dienaar van de kerk.

Wedergeboorte is volgens het christendom een opnieuw geboren worden in een ander Mensengeslacht, dat van Jezus Christus, die in de Bijbel de Tweede Mens wordt genoemd (1 Kor. 15:45-47). Christus als het Hoofd van een nieuw of ander mensengeslacht in tegenstelling tot Adam, de Eerste Mens en hoofd van het eerste mensengeslacht. Wedergeboorte in het geslacht van Jezus Christus betekent afgesneden worden uit het eerste geslacht van Adam om vervolgens overgezet te worden in het geslacht van Jezus Christus. Christus nam de gehele mensheid met Zich mee in de dood. Wie daarin gelooft en deze verzoening aanneemt, krijgt als verzegeling van dat geloof van de opgestane Christus de Heilige Geest in het hart (de geest). Christus nam de mens niet alleen mee in de dood, maar ook in de opstanding, en de mens wordt door geloof in Zijn volbrachte werk in de geest met de opgestane Christus verenigd. Door de Heilige Geest wordt de geest weer levend gemaakt en men ontvangt zo het "leven van Christus" dat door de dood is heengegaan. Men wordt overgezet vanuit de ene mens, Adam, in de andere, Christus.

[bewerk] Kerken over wedergeboorte

Verreweg de meeste christelijke kerken zijn van mening zijn dat de wedergeboorte voltrokken wordt door de Heilige Geest vanuit het sacramentele doopsel. Deze opvatting wordt aangehangen door de Oosters-orthodoxe Kerken, de Rooms-katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk, en de Lutherse Kerk.

In de Rooms-katholieke Kerk wordt de wedergeboorte in navolging van m.n. Augustinus (in zijn De nuptiis et concupiscentiis) beschouwd als een uitdrukkelijke werking van het doopsel en toegeschreven aan de Heilige Geest: "Dit sacrament wordt ook "het bad van wedergeboorte en vernieuwing door de heilige Geest" (Tit. 3,5) genoemd, omdat het de geboorte uit water en geest aanduidt en verwezenlijkt, zonder welke "niemand het rijk Gods kan binnengaan" (Joh. 3,5)." (KKK1215). "Het doopsel schenkt ons de genade van de wedergeboorte in God de Vader door zijn Zoon in de heilige Geest" (KKK683). "De twee voornaamste vruchten [van de doop] zijn dus de zuivering van de zonden en de nieuwe geboorte in de Heilige Geest" (KKK1262). Wedergeboorte is het geschenk van een nieuw bestaan in Christus: "Het is nodig dat zij die het doopsel ontvangen hebben en door de kracht van dit sacrament zijn ingelijfd in het mystieke lichaam van Christus, de Kerk, aan deze gebeurtenis opnieuw het grootste belang hechten. In het bijzonder moeten zij de waarde erkennen van hun verheffing en meer nog van hun wedergeboorte, waardoor zij het geluk ontvangen hebben van het kindschap Gods, de waardigheid van Christus' broeders en het voorrecht van de genade en de vreugde die voortkomen uit de inwoning van de Heilige Geest. (encycliek Ecclesiam Suam, nr. 39). Binnen de Katholieke Kerk is er met name binnen de charismatische beweging bijzondere aandacht voor de wedergeboorte.

In andere christelijke kringen zoals het Piëtisme, de bevindelijk gereformeerden, de Nederlands Hervormde Kerk, de evangelischen, pinkstergemeenten, christenfundamentalisten, Baptisten, en de Vergadering van Gelovigen, wordt de wedergeboorte niet vereenzelvigd met het sacrament van de doop; voor hen gaat het om een "concrete persoonlijke rechtstreekse ingreep van God in hun leven" door de Heilige Geest, waar sacramenten niet aan te pas komen. Wedergeboorte is voor deze groep een bewuste bekeringservaring die leidt tot een radikale omkeer in het leven. Het sacrament is dan vaak slechts een uiterlijk teken van wat innerlijk al gebeurd is. Het is een getuigenis.

In behoudende en orthodox-christelijke kringen wordt aan de wedergeboorte veel aandacht geschonken. Bij de bevindelijk gereformeerden is de wedergeboorte een heel belangrijk thema in de prediking (zie ook Nadere Reformatie). In de Verenigde Staten heeft vooral de evangelist Billy Graham de wedergeboorte benadrukt. In de Verenigde Staten van Amerika is het in het maatschappelijke en politieke leven belangrijk dat men een wedergeboren christen (born again) is. Mensen als Al Gore, Bill Clinton en George Bush zeggen dat zij wedergeboren christenen zijn. John Kerry heeft op dit punt geaarzeld. Mede daarom heeft hij het in 2004 van George Bush, blijkens onderzoek, verloren. De meerderheid van het Amerikaanse electoraat vindt de religieuze overtuiging van de president belangrijk. In de USA zijn trouwens allerlei mensen in de wereld van de politiek, media, cultuur en sport born again. Allerlei politici, zowel uit democratische als uit republikeinse kringen, presenteren zich in de USA ook nadrukkelijk als born again Christian. Bij de oprechtheid van sommige van deze 'publieke wedergeborenen' worden wel eens vraagtekens gezet door critici. Soms blijkt uit de daden of woorden van dezen als ze zich onbespied door de media wanen, dat ze zich allesbehalve als 'wedergeborene' gedragen en dat opportunist een meer met de realiteit strokende benaming is.