Welfen
Van Wikipedia
De Welfen zijn een Frankisch adellijk geslacht dat sinds de 9e eeuw bekend is. In Duitsland werden ze vertegenwoordigd door de hertog van Saksen en de hertog van Beieren. In het Duits werden ze Welfen, in het Italiaans Guelfi genoemd. Hun voornaamste tegenstanders heten Ghibellijnen (van Waiblingen of Ghibellini). Een andere betekenis kent het woord "Welfen" als een politieke stroming in Noord-Italië.
[bewerk] Welfen en Ghibellijnen
In de late middeleeuwen keerden zij zich in Noord-Italië tegen keizerlijke inmenging binnen stadszaken en weigerden de macht van de keizerlijke ambtenaren binnen de stadsmuren te erkennen. De Welfen waren aanhangers van het pauselijk gezag. Tegenhangers van de Ghibellijnen.
De oorsprong van de twist tussen de Welfen en de Ghibellijnen ligt in de strijd tussen Hendrik IV van Duitsland en paus Gregorius VII, de vroegere bisschop Hildebrandt van Florence. Gregorius VII verbood de zogeheten lekeninvestituur (zie investituurstrijd), het recht van de wereldlijke macht om kloosterbelasting te innen en bisschoppen en abten te benoemen. Hendrik IV weigerde dit recht af te staan en sprak de woorden: "Ik, Hendrik, door Gods genade koning, zeg u samen met al mijn bisschoppen treed af!". Dit leidde in 1077 tot zijn excommunicatie, waarna hij een pelgrimstocht naar Canossa moest maken. De strijd om de investituur werd onder keizer Frederik I Barbarossa uit het huis Hohenstaufen, zijn opvolger Hendrik VI en zijn kleinzoon Frederik II, nog heviger. Dit komt omdat zij elke pauselijke suprematie afwezen. Daarop riep paus Innocentius III een tegenkeizer uit: Otto IV, uit de familie der Welfen, zoon van Hendrik de Leeuw. Daarop riepen de aanhangers van de Duitse keizer zich uit tot Waiblingen, naar de naam van het familieslot van de Hohenstaufen. Dit werd veritaliaanst tot Ghibellijnen (Ghibellini).
De rijke hanzesteden Florence en Lucca kozen voor de kant van de Welfen. Hun eeuwige rivalen, Siena, Pisa en Pistoia kozen voor de Ghibbelijnen. Binnen deze steden was het echter afhankelijk van afkomst of je Welfisch of Ghibbelijns was.
In de heraldiek plaatsten de partijgangers "Schildhoofden van aanhankelijkheid" in hun wapens om aan te geven wat hun partij was. Deze wapenschilden worden ook nu nog gebruikt door oude Italiaanse geslachten .
[bewerk] Witte en zwarte Welfen
Na een licht incident, waarbij de zoon van de machtige Cancellieri-familie uit Pistoia per ongeluk zijn speelkameraadje met een zwaard verwondde, ontstond er tweespalt binnen het Welfische kamp. Toen de jongen zijn excuses kwam aanbieden, werd hem met de woorden: "Alleen met ijzer, niet met lege woorden, worden wonden aangebracht door een zwaard geheeld," de hand afgehakt. Daarop ontstond een conflict of er juist gehandeld was, waarbij de voorstanders en tegenstanders partij kozen voor de "witten" of de "zwarten".
Ook in Florence ontstond tweestrijd binnen de Welfische partij, nadat een vriend van de belangrijke familie Donati, een zekere Buondelmonte dei Buondelmonti zijn huwelijksbelofte niet nakwam en vermoord werd. Daarop besloot Corso Donanti, de machtigste man van Florence en een familielid van de Cancellierii uit Pistoia, zichzelf ook "zwart" te noemen. Vervolgens werd automatisch de vijand van deze familie, de Cerchi-clan, de "witte" partij. Witte en zwarte Welfen uit verschillende steden sloten verbonden en vielen elkaar en andere steden aan. Dit leidde tot verregaande oorlogen halverwege de 14e eeuw. Bekendste Witte Welf is de dichter Dante Alighieri, die na een staatsgreep door de Zwarte Welfen verbannen werd. In politiek opzicht is het voornaamste verschil tussen Florentijnse Witte en Zwarte Welfen dat Witte Welfen een autonome stadsstaat wilden, evenals de Ghibellijnen, maar dan onder wereldlijk (keizerlijk) gezag, hoewel op een kerkelijke (pauselijke) basis. In hun opvattingen blijven zij dus vinden dat de paus zeer belangrijk is, daarin verschillen Witte Welfen fundamenteel van Ghibellijnen. Gezegd kan worden dat Witte Welfen meer een compromis zochten dan de andere partijen. Zwarte Welfen stonden een minder genuanceerd standpunt van een grotere mate van kerkelijke suprematie voor.
Vergelijk: Hoekse en Kabeljauwse twisten in Nederland
[bewerk] Externe link
| {{{afb_links}}} | Regerende dynastieën in de Duitse landen 1815-heden | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Ascaniërs - Brabant - Habsburg - Hannover (Welfen) - Hohenzollern - Holstein-Gottorp (Oldenburg) - Liechtenstein1 - Lippe - Nassau-Usingen - Nassau-Weilburg2 - Obotriten - Oldenburg2 - Oranje-Nassau2 - Reuss - Schwarzburg - Waldeck - Welfen - Wettin2 - Wittelsbach - Württemberg - Zähringen |
