Sjabloon:Wetenschap & Technologie - wist je dat/archief

... de geluidsbarrière voor het eerst werd doorbroken op 14 oktober 1947 door de Amerikaan Chuck Yeager? De X-1 raket was niet vanaf de grond gelanceerd, maar door een vliegtuig omhoog gebracht.

... Vulcanus de naam was van een kleine planeet welke zich volgens postulaten van waarnemingen in een baan tussen Mercurius en de Zon zou moeten bevinden. De planeet bleek achteraf niet te bestaan.

... in de nacht van 27 op 28 oktober een volledige maansverduistering plaatsvindt die bij onbewolkt weer te zien is? Tijdens dit verschijnsel is de maan waarneembaar als een donkerrode bol.

... het Internationaal ruimtestation ISS door vertragingen en geldproblemen kleiner wordt dan oorspronkelijk gepland?

...de komkommer een vrucht is die in Nederland vooral rauw als salade wordt gegeten. De komkommer behoort tot de soort Cucumis sativus, uit hetzelfde geslacht als de meloen (Cucumis melo) en de courgette (Cucurbita pepo).

...bij sommige mensen de organen gespiegeld in het lichaam zitten. Het hart dus rechts hebben i.p.v. links. Deze zeldzame verstoring van de links-rechts configuratie binnen het lichaam heet Situs inversus.

...de pissebed een geleedpotige is en behoort tot de kreeften. Het diertje wordt ongeveer 2 cm lang en bestaat uit zeven segmenten met aan elk segment een paar poten.

... het merendeel van de mensheid na hun baby-tijd allergisch is voor melk t.g.v. lactose-intolerantie, en de West-Europese bevolking daar een uitzondering op is? Reclameslogans als ' melk is goed voor elk ' en ' melk de witte motor ' lijken dan ook achterhaald.

... suikerriet bestaat uit zes soorten van een familie van grassen (Poaceae)? De planten worden meer dan manshoog en zijn na een jaar rijp. Tot de ontdekking van de bietsuiker was het sap uit suikerriet de enige bron voor suiker.

... kernfusie het samensmelten van de kernen van verschillende atomen is, waarbij een ander element wordt gevormd? Bij kernfusie blijven, in tegenstelling tot kernsplijting, niet noodzakelijkerwijs radioactieve materialen achter. Daarom proberen wetenschappers kernfusie op aarde te ontwikkelen als schone en veilige energiebron.

... er regenwormen bestaan van meer dan 3 meter en 8 mm dikte.

De Regenwormen behoren tot de orde van de Haplotaxida, de gelede borstelwormen. Er zijn verschillende soorten regenwormen. In Nederland en België komen 25 soorten voor.

Wereldwijd zijn er meer dan 2200 soorten bekend. Ze komen overal voor behalve in droge klimaten en op Antarctica. Ze variëren in lengte van 2 cm tot meer dan 300 cm en 8 mm dikte (Megascolides australis).

... de Apollo 10 de vierde bemande vlucht was uit het Apollo programma en de generale repetitie voor de echte maanlanding van Apollo 11?

... de naam meerkat wordt gebruikt voor alle vertegenwoordigers van het apengeslacht cercopithecus. Er zijn ongeveer twintig verschillende soorten die allen leven in Afrika. Ze verschillen onderling sterk in kleur, maar komen overeen in lichaamsbouw. Meerkatten zijn tussen de 70 en 175 cm. lang en hebben een staart die eenderde tot de helft van hun totale lichaamslengte inneemt.

... Christiaan Huygens (1629-1695) een Nederlandse astronoom alsmede wis- en natuurkundige was.

Zijn vader, Constantijn Huygens, was diplomaat en dichter. Door zijn toedoen kwam Christiaan in contact met de grootste wiskundigen van zijn tijd, onder wie René Descartes. Deze beïnvloedde hem duidelijk op het vlak van de wiskunde.

... Ultramarijn een blauw pigment is. Van nature wordt het pigment aangetroffen in het mineraal lazuriet, dat onder andere aangetroffen wordt in het kostbare lapis lazuli.

Het eerste aangetroffen gebruik van lapis lazuli als pigment stamt uit de 6e en 7e eeuwse grotschilderingen in Afghanistan. De schilderingen bevinden zich in als tempels ingerichte grotten die dicht bij de meest bekende bron van het mineraal liggen.

Teken zijn achtpotige geleedpotigen; ze zijn nauw verwant aan mijten en iets minder aan spinnen, die eveneens acht poten hebben. Teken zijn zeer gespecialiseerde eters: ze leven parasitair, van bloed en lichaamsvloeistoffen van gewervelde gastheren.

... Aspirine een merknaam voor een medicijn is van Bayer. De werkzame stof is acetylsalicylzuur. Aspirine is ook bekend onder de naam acetosal en werkt pijnstillend, koortsverlagend en ontstekingsremmend.

Oorspronkelijk is de werking van salicylzuur als pijnstiller ontdekt doordat het werd geidentificeerd als de werkzame stof in wilgenbast. Het zuur zelf werd echter bijzonder slecht door de maag getolereerd. De acetyl-ester is daarin veel beter.